Ανακαινίσεις κτιρίων: Νέα ρύθμιση με διπλό «κόφτη» για το φόρο - μπόνους

Στο «κούρεμα» της έκπτωσης φόρου των 16.000 ευρώ σε βάθος πενταετίας για τις ανακαινίσεις κτιρίων, που προβλέπει το φορολογικό νομοσχέδιο, προχωρά το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας με νέα «διορθωμένη» ρύθμιση που αναμένεται να συμπεριληφθεί στο τελικό κείμενο που θα κατατεθεί στη Βουλή.

Μετά την διαπίστωση ότι η αφαίρεση από το φόρο εισοδήματος ποσού δαπανών έως και 16.000 ευρώ κοστίζει ακριβά στα κρατικά ταμεία, οι αρμόδιες υπηρεσίες επεξεργάζονται ένα νέο καθεστώς που θα περιορίζει το ανώτατο όριο της έκπτωσης, αλλά όπως επισημαίνουν αρμόδια στελέχη θα είναι υψηλότερο σε σχέση με αυτό που εφαρμόζεται σήμερα.

Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο:

• Θα τεθεί ποσοστό έκπτωσης επί των δαπανών ύψους έως 16.000 για την ανακαίνιση που όμως θα είναι μεγαλύτερο από το ισχύον που ανέρχεται σε 40%. Σημειώνεται ότι με το σημερινό καθεστώς το πλαφόν στην μείωση του φόρου είναι 6.400 ευρώ για τέσσερα χρόνια δηλαδή 1.600 ευρώ το χρόνο.
• Θα υπάρχει περιορισμός στις δαπάνες για τα υλικά που θα λαμβάνονται υπόψη για την έκπτωση φόρου και τα είδη των επιλέξιμων εξόδων αναμένεται να προσδιορισθούν με την έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης.

Ωστόσο δεν αναμένονται αλλαγές όσον αφορά τη μονιμοποίηση του μέτρου δηλαδή θα ισχύει για δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν από το 2024 και μετά καθώς και στο χρονικό διάστημα κατανομής της έκπτωσης που είναι πενταετία.

Το φόρο-μπόνους ισχύει για κτίρια τα οποία δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν θα ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων ή άλλα προγράμματα ή δράσεις επιχορήγησης.

Απαραίτητες προϋποθέσεις για να ισχύσει η έκπτωση είναι:

• η απόδειξη πραγματοποίησης των δαπανών αυτών με νόμιμα παραστατικά (Τιμολόγιο ή στοιχείο λιανικής πώλησης για την παροχή υπηρεσιών) , στα οποία θα αναφέρεται διακριτά το είδος και η αξία της παρεχόμενης υπηρεσίας, τα στοιχεία (ονοματεπώνυμο, ΑΦΜ) του προσώπου καθώς και τα στοιχεία του ακινήτου (ΑΤΑΚ), εκτός αν πρόκειται για κοινόχρηστα, για τα οποία αρκεί μόνο η διεύθυνση του ακινήτου,
• η εξόφληση των δαπανών, ανεξαρτήτως του ύψους αυτών, να έχει πραγματοποιηθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών (κάρτες, POS, e-banking, ηλεκτρονικό πορτοφόλι κ.ά.).

Ποιοι είναι οι δικαιούχοι

Δικαιούχοι είναι τα φυσικά πρόσωπα που έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας στο κτίριο στο οποίο  πραγματοποιούνται οι επιλέξιμες δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης καθώς και τα φυσικά πρόσωπα που έχουν δικαίωμα ψιλής κυριότητας επί του ακινήτου, με την προϋπόθεση να το χρησιμοποιούν είτε ως κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία είτε ως έδρα ή υποκατάστημα για την άσκηση της επιχειρηματικής δραστηριότητάς τους. Στις παραπάνω περιπτώσεις δικαιούχος της μείωσης είναι μόνο το πρόσωπο στο όνομα του οποίου εκδίδεται το σχετικό παραστατικό.

Σε περίπτωση που οι δαπάνες αφορούν κοινόχρηστους χώρους κτιρίου, ο διαχειριστής της πολυκατοικίας / συγκροτήματος ιδιοκτησιών εξοφλεί ηλεκτρονικά τις δαπάνες και αυτές λαμβάνονται υπόψη για τους δικαιούχους ανάλογα με τα χιλιοστά συνιδιοκτησίας τους, με βάση σχετική βεβαίωση που θα χορηγείται από τον διαχειριστή και στην οποία θα καταχωρίζεται ο ΑΤΑΚ του ακινήτου το οποίο βρίσκεται εντός του κτιρίου για το οποίο πραγματοποιείται η σχετική δαπάνη.

Οι ενεργειακές δαπάνες για παροχή υπηρεσιών που λαμβάνονται υπόψη για την έκπτωση φόρου περιλαμβάνει:

• τοποθέτηση θερμομόνωσης, αντικατάσταση κουφωμάτων, υαλοπινάκων και εξωτερικών προστατευτικών φύλλων
• εγκατάσταση ή αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης, καθώς και των αναγκαίων υποδομών και στοιχείων, ώστε το κτίριο να καθίσταται πλήρως λειτουργικό, εγκατάσταση διατάξεων αυτόματου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης/ψύξης
• εγκατάσταση συστήματος αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό), καθώς και συστημάτων ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες) όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα
• εγκατάσταση συστήματος παραγωγής ζεστού νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)
• εγκατάσταση συστήματος μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας
• αναβάθμιση φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας.

Οι λειτουργικές και αισθητικές δαπάνες που εκπίπτουν από το φόρο αφορούν:

• τοποθέτηση-αντικατάσταση υδραυλικής εγκατάστασης
• τοποθέτηση-αντικατάσταση ηλεκτρολογικής εγκατάστασης
• συντήρηση-επισκευή στέγης
• επισκευή τοιχοποιίας-Χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων
• τοποθέτηση σταθερών ή κινητών συστημάτων σκίασης
• αναβάθμιση ή εγκατάσταση ανελκυστήρα
• εγκατάσταση οικιακών σημείων επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων
• αλλαγή ή επισκευή δαπέδων

Τα ποσά των «επιλέξιμων δαπανών» δηλώνονται σε ειδικό κωδικό του εντύπου Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.