Ανάλυση BBC: Τα 7 σημεία «κλειδιά» στη συμφωνία ΗΠΑ - Ουκρανίας για τα ορυκτά - Κέρδη και απώλειες

Η συμφωνία ανάμεσε σε Ουκρανία και ΗΠΑ για τα ουκρανικά ορυκτά θα δώσει στις ΗΠΑ πρόσβαση σε ορισμένους από τους φυσικούς πόρους που διαθέτει η – κατεστραμμένη από τον πόλεμο – Ουκρανία.

Η συμφωνία, που ήταν υπό διαπραγμάτευση επί μήνες, δημιουργεί ένα επενδυτικό ταμείο που η Ουκρανία ελπίζει ότι θα εδραιώσει τη βοήθεια των ΗΠΑ, καθώς η χώρα αγωνίζεται να απωθήσει τη Ρωσία τρία χρόνια μετά την εισβολή.

Το BBC έχει δει ένα προσχέδιο της συμφωνίας, αλλά όχι το τελικό κείμενο.

Με βάση αυτό και τις δημόσιες δηλώσεις και από τις δύο πλευρές, προκύπτουν επτά βασικά συμπεράσματα:

Καμία ουκρανική ανταπόδοση στις ΗΠΑ

Ο Τραμπ είχε ζητήσει προηγουμένως από την Ουκρανία να επιστρέψει τα 350 δισεκατομμύρια δολάρια βοήθειας που ισχυρίζεται ότι παρασχέθηκαν από τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πολέμου – έναν όρο που ο Ζελένσκι απέρριψε.

Αλλά η Ουάσιγκτον φαίνεται να έχει κάνει μια παραχώρηση. Ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας Ντένις Σμίχαλ, δήλωσε ότι η συμφωνία δεν υπαγορεύει στη χώρα του να αποπληρώσει οποιοδήποτε υποτιθέμενο «χρέος».

Ο Τραμπ χαρακτήρισε τη συμφωνία ως νίκη και για την πλευρά του, λέγοντας ότι η χώρα του θα πάρει πίσω «πολύ περισσότερα θεωρητικά» από τα δισεκατομμύρια που παρείχε στην Ουκρανία ο προκάτοχός του Τζο Μπάιντεν.

Σκληρότερος τόνος από τις ΗΠΑ προς τον Πούτιν

Η γλώσσα που χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ για την ανακοίνωση της συμφωνίας είναι πιο σκληρή προς τη Ρωσία από ό, τι συνήθως συμβαίνει από τη διοίκηση Τραμπ.

Μια δήλωση του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ αναφέρεται στην «πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας» και προσθέτει ότι «κανένα κράτος ή πρόσωπο που χρηματοδότησε ή προμήθευσε τη ρωσική πολεμική μηχανή δεν θα επιτραπεί να επωφεληθεί από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας».

Αυτό θα ενθαρρύνει το Κίεβο, το οποίο έχει απαιτήσει να ασκηθεί μεγαλύτερη πίεση στη Ρωσία στις συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον που συζητούν μια πιθανή κατάπαυση του πυρός.

Παρά το γεγονός ότι μεγάλο μέρος της συζήτησης γύρω από τη συμφωνία σχετίζεται με τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας, η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης διατάξεις για νέες εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου και σχετικές υποδομές.

Σε όλες τις περιπτώσεις, οι πόροι παραμένουν στην ουκρανική ιδιοκτησία, παρόλο που οι ΗΠΑ θα έχουν κοινή πρόσβαση. Αυτό έχει θεωρηθεί ως άμβλυνση της ουκρανικής θέσης, δεδομένου ότι δεν ήταν σε προηγούμενα σχέδια της συμφωνίας.

Κανένα εμπόδιο στις φιλοδοξίες του Κιέβου για την ΕΕ

Η Ουκρανία φιλοδοξεί εδώ και καιρό να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ενταξιακές συνομιλίες ξεκίνησαν επίσημα τον περασμένο Ιούνιο.

Υπήρξαν κάποιες ανησυχίες στο Κίεβο ότι η συμφωνία για τα ορυκτά θα μπορούσε να εμποδίσει την ικανότητα της Ουκρανίας να ενταχθεί στην ΕΕ, εάν έδινε προνομιακή μεταχείριση στους επενδυτές των ΗΠΑ, καθώς το Κίεβο και οι Βρυξέλλες έχουν ήδη στρατηγική εταιρική σχέση για τις πρώτες ύλες.

Αλλά το κείμενο της συμφωνίας λέει ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν την πρόθεση της Ουκρανίας να ενταχθεί στην ΕΕ και την ανάγκη η συμφωνία να μην έρχεται σε σύγκρουση με αυτό.

Αναφέρει επίσης ότι εάν η Ουκρανία χρειαστεί να επανεξετάσει τους όρους της συμφωνίας λόγω «πρόσθετων υποχρεώσεων» στο πλαίσιο της ένταξης στην ΕΕ, τότε οι ΗΠΑ συμφωνούν να διαπραγματευτούν με καλή πίστη.

Επιπλέον, το Κίεβο λέει ότι οι ΗΠΑ θα υποστηρίξουν πρόσθετες μεταφορές επενδύσεων και τεχνολογίας στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων από την ΕΕ και αλλού.

Τα κέρδη θα επανεπενδυθούν στην Ουκρανία για 10 χρόνια

Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο της συμφωνίας είναι ότι για την πρώτη δεκαετία του ταμείου επενδύσεων ανασυγκρότησης, τα κέρδη θα «επανεπενδυθούν πλήρως στην οικονομία της Ουκρανίας».

Αυτό είναι δυνητικά σημαντικό εάν δεν υπάρχει οικονομικό όφελος για τις ΗΠΑ για 10 χρόνια. Η Ουκρανία λέει ότι αναμένει ότι τα χρήματα που εισέρχονται στο ταμείο θα διατεθούν για την ανοικοδόμηση της χώρας και νέα έργα υποδομής.

Μετά την αρχική αυτή περίοδο, τα κέρδη μπορούν να διανεμηθούν μεταξύ των εταίρων, αναφέρει χαρακτηριστικά το BBC, επικαλούμενο το προσχέδιο της συμφωνίας.

Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπεσέντ δήλωσε στο Fox News ότι η συμφωνία ήταν ένα μήνυμα προς τον αμερικανικό λαό ότι «έχουμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε, να πάρουμε μέρος της χρηματοδότησης και των όπλων, αποζημίωση για αυτά και να είμαστε εταίροι στην επιτυχία του λαού της Ουκρανίας».

Μια στρατιωτική δέσμευση των ΗΠΑ πίσω στο τραπέζι

Οι ΗΠΑ έχουν χαρακτηρίσει τη συμφωνία ως απαραίτητη εάν η Ουκρανία πρόκειται να συνεχίσει να λαμβάνει τη στρατιωτική της βοήθεια.

Η πρώτη αντιπρόεδρος της ουκρανικής κυβέρνησης Γιούλια Σβιριντένκο – η οποία πέταξε στην Ουάσιγκτον για να υπογράψει τη συμφωνία – δήλωσε ότι προβλέπει οι ΗΠΑ να συνεισφέρουν νέα βοήθεια στο μέλλον, όπως συστήματα αεράμυνας.

Αυτό, επίσης, θα σηματοδοτούσε μια αλλαγή στρατηγικής για τον Τραμπ – ο οποίος προσπάθησε να μειώσει τη στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία από τότε που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο.

Ένα εκκρεμές ερώτημα είναι τι θα σημαίνει τελικά η συμφωνία για την κατάσταση του πολέμου. Το Κρεμλίνο δεν έχει ακόμη σχολιάσει τη συμφωνία.

Οι ΗΠΑ μπορούν ακόμα να φύγουν ανά πάσα στιγμή

Φαίνεται ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ, κάτι για το οποίο η Ουκρανία και η Ευρώπη πιέζουν εδώ και καιρό τον Λευκό Οίκο να παράσχει.

Ο Τραμπ είναι εδώ και καιρό απρόθυμος να δώσει την ίδια στρατιωτική δέσμευση που είχε δώσει ο Μπάιντεν.

Αντ ‘αυτού, το ενδιαφέρον του να εξακολουθήσει την υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία είναι πιο σιωπηρό, λόγω των οικονομικών δεσμεύσεων που ορίζονται σε αυτήν τη συμφωνία.

Αυτό σημαίνει ότι θα εξακολουθούσε να υπάρχει κάτι το εύθραυστο σχετικά με τη δέσμευση του σημαντικότερου συμμάχου της Ουκρανίας.