Ο Αλέξης Πατέλης, το νέο κεφαλαιοποιητικό ασφαλιστικό σύστημα και το χρυσόψαρο

Εκτός της κοινωνικής ασφάλισης και του αναδιανεμητικού συστήματος θα βρεθούν χιλιάδες νέοι εργαζόμενοι όπως προανήγγειλε μεταξύ άλλων την Κυριακή σε συνέντευξή του ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη Αλέξης Πατέλης. Έθεσε μάλιστα και τίτλο στο εγχείρημα: ««Σύνταξη νέων» ή «Ταμείο νέων» θα μπορούσαμε να το πούμε αν επιμένετε ντε και καλά» όπως είπε χαρακτηριστικά.

Τι σημαίνει όμως το νέο κεφαλαιοποιητικό ασφαλιστικό σύστημα που ανέφερε  ο ευφυής και τολμηρός κ. Πατέλης και θα  κληθεί να εφαρμόσει ο νέος Υφυπουργός κοινωνικής ασφάλισης κ. Πάνος Τσακλόγλου;

Εν ολίγοις, με το παλιό σύστημα οι ασφαλισμένοι είχαν να κάνουν με το κράτος. Ο ΕΦΚΑ κρατούσε, κρατά τις εισφορές, ο ΕΦΚΑ υπολόγιζει, ο ΕΦΚΑ απονέμει τις συντάξεις. Κρατική εγγύηση δηλαδή, έστω και αν την τελευταία δεκαετία κλονίστηκε η εμπιστοσύνη του ασφαλισμένου με τις περικοπές, τις αλλαγές, τα PSI στους ομολογιούχους και το φαλιμέντο των ταμείων. Χωρίς να ξεχνάμε επίσης τα δομημένα ομόλογα και άλλες πονηριές των διορισμένων από την εκάστοτε κυβέρνηση διοικητών των παλαιότερων ασφαλιστικών οργανισμών που εξανέμισαν τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων. Το κράτος (δηλαδή όλοι εμείς οι φορολογούμενοι) όμως ήταν εγγυητής και αιμοδότης.

Με το νέο σύστημα αλλάζει αυτός που θα διαχειρίζεται τις ασφαλιστικές εισφορές.

Και το PEPP (Πανευρωπαϊκό ατομικό συνταξιοδοτικό προϊόν) που επικαλείται ο κ. Πατέλης στη συνέντευξή του και το οποίο έχει εγκριθεί από τον Απρίλιο του 2019 από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο προβλέπει με απλά λόγια τα εξής:

Οι νέοι ασφαλισμένοι θα δημιουργούν ένα ατομικό κεφάλαιο, έναν προσωπικό κουμπαρά, δίνοντας τις εισφορές τους σε ιδιωτικά ταμεία. Δηλαδή σε τράπεζες ή ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες έχοντας τη δυνατότητα να αλλάζουν πάροχο περίπου κάθε 5 χρόνια.

Δηλαδή με το υπάρχον σύστημα ο ασφαλισμένος εναποθέτει τις εισφορές στο κράτος και με το νέο που προανήγγειλε ο σύμβουλος του πρωθυπουργού σε ιδιωτικές εταιρείες.

Μέχρι σήμερα οι ασφαλισμένοι, όλοι εμείς δηλαδή, αν κάτι δεν πήγαινε καλά, άκουγαν τον Αυτιά και τον Μητρόπουλο και στη συνέχεια προσέφευγαν στα διοικητικά δικαστήρια. Με τις κυβερνήσεις να πληρώνουν είτε αναδρομικά είτε στην κάλπη την αθέτηση των συμφωνηθέντων.

Τώρα θα έχεις να κάνεις με... τη γενική συνέλευση μετόχων όπου θα σε βλέπουν σαν πελάτη που ενισχύεις την κεφαλαιακή επάρκεια του οργανισμού τους. Υπάρχει πάντα η Δικαοσύνη και γι αυτές. Έχει συμβεί εξάλλου και στο παρελθόν οι ιδιώτες να... φουντάρουν.

[caption id="attachment_1678602" align="alignnone" width="1024"] Οκτώβριος 2010: Πρώην ασφαλισμένοι στην Ασπις Πρόνοια και την Commercial Value διαδηλώνουν εξαπατημένοι από τις συγκεκριμένες εταιρίες[/caption]

Το ζήτημα πέρα από την ιδεολογική του βάση (κράτος ή ιδιώτης, πολίτης ή πελάτης) έχει πάρα πολλές παραμέτρους και επιδέχεται πολλών αναλύσεων. Θα κρατήσω όμως δυο συγκεκριμένες πτυχές.

Η μία έχει να κάνει με το πλαίσιο εντός του οποίου προανήγγειλε την εισαγωγή του νέου κεφαλαιοποιητικού συστήματος ο κ. Πατέλης. Και αυτό το πλαίσιο είναι οι διαθέσιμοι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης. Μένει να δούμε δηλαδή πώς θα μπορέσει να διοχετεύσει η κυβέρνηση τη χρηματοδότηση σε αυτό που θέλει να κάνει πράξη. Θα καλύψει η Κομισιόν μέσα από το ταμείο ανάκαμψης την τρύπα της εξόδου των νέων ασφαλισμένων από τον ΕΦΚΑ; Θα υπάρξει ένα μικτό σύστημα;

Το δεύτερο, προηγείται του πρώτου και δεν το άφησα τυχαία τελευταίο. Πως θα περάσει όλο αυτό από την κοινωνία; Μία ελληνική κοινωνία γερασμένη. Μετά από 10 χρόνια κρίσης, εν μέσω πανδημίας και επικείμενων συμβιβασμών σε ζητήματα άυλης έστω εθνικής κυριαρχίας είναι σε τέτοια κατάσταση γκρογκί που θα δεχθεί αμαχητί το τέλος της κοινωνικής ασφάλισης; Υπάρχει απόθεμα εμπιστοσύνης στο κράτος;

Ή σε ένα τέτοιο πολιτικό περιβάλλον η συγκεκριμένη αλλαγή Θα είναι η σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι.

Προσωπική εκτίμηση και ξέρω ότι θα φανεί απαισιόδοξη είναι ότι, η ελληνική κοινωνία* βρίσκεται στα σχοινιά εδώ και καιρό. Έχοντας, πλην εξαιρέσεων, εξαντλήσει αισθήσεις, ψευδαισθήσεις και αντοχές, λειτουργεί πλέον με τα trends και μνήμη χρυσόψαρου κοιτώντας την επιβίωση.  Καθ υπερβολή θα έλεγα ότι σε κάτι παραπάνω από 8 δευτερόλεπτα, όση και η μνήμη του χρυσόψαρου δηλαδή, ή έστω όσο διαρκεί ο χρόνος ενός story στο instagram θα το έχει αποδεχτεί. Οι διαφημιστικές καμπάνιες των νέων παροχών θα είναι πολύ πιο ελκυστικές από τις «ουρές στο ΙΚΑ» και το «σιγά μην προλάβουμε να πάρουμε σύνταξη εμείς έτσι όπως είναι η κατάσταση» μπορεί να αντιστραφεί με την επικοινωνιακή ομοβροντία που θα επιστρατευτεί. Όποιος διαδηλώνει θα είναι γραφικός ή δυνητικά κατηγορούμενος με τον πρόσφατο νόμο.

Τι και αν όσοι πολίτες έχουν γίνει πελάτες σε ασφαλιστικές εταιρείες για την εξασφάλιση της περίθαλψης τους σιγοψιθυρίζουν μεταξύ τους ως κοινή πεποίθηση ότι «αν σου τύχει κάτι πραγματικά σοβαρό σε δημόσιο νοσοκομείο θα πας». Και αν τους τύχει κάτι όχι και τόσο σοβαρό όλο και κάποιος όρος τους υποχρεώνει να βάλουν επί τόπου το χέρι στην τσέπη αλλά είπαμε. Σε 8 δευτερόλεπτα το έχουμε ξεχάσει.

*Στην ελληνική κοινωνία συμπεριλαμβάνονται και τα Media. Στρατηγικό λάθος όσων τα βάζουν απέναντι και δεν αντιλαμβάνονται ότι και αυτά «εξήντλήσαν αισθήσεις, ψευδαισθήσεις και αντοχές»