Ο Τζο Μπάιντεν αλλάζει το σκηνικό της Αμερικανικής διπλωματίας: Ηχηρό μήνυμα με πολλαπλούς αποδέκτες…
«Η Αμερική επέστρεψε», ήταν τα πρώτα λόγια του νέου προέδρου της χώρας, Τζο Μπάιντεν, στην πρώτη του διπλωματική ομιλία στο Στέιτ Ντιπάρτεμεντ, το απόγευμα της Παρασκευής. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα λεγόμενα του πιο πολύ ακούστηκαν ως απειλή παρά ως προειδοποίηση. Ο Μπάιντεν έχει καταστήσει σαφές από την πρώτη μέρα που ανέλαβε καθήκοντα ότι θα αλλάξει ριζικά το σκηνικό της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα με πολλαπλούς αποδέκτες.
Η αλήθεια είναι ότι μετά τα θλιβερά γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου, η εικόνα των ΗΠΑ υποβαθμίστηκε ακόμη πιο πολύ στη διεθνή σκηνή. Οι αντίπαλοί της έτριβαν τα χέρια τους και χαιρόντουσαν για το χάος που προκάλεσε ο Ντόναλντ Τραμπ όλους αυτούς τους μήνες. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, ο Μπάιντεν αποφάσισε να παίξει σκληρά «με το καλημέρα».
Στην πρώτη του τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, του ξεκαθάρισε ότι αυτά που ήξερε με τον προκάτοχό του, να τα ξεχάσει. Χρησιμοποιώντας σκληρή γλώσσα και αυστηρό ύψος, ο Αμερικανός ηγέτης, τόνισε ότι οι έρευνες για την προσπάθεια ρωσικής εμπλοκής στις εκλογές του 2016 και του 2020, θα συνεχιστούν, ενώ οι κυβερνοεπιθέσεις τις Μόσχας προς την Ουάσιγκτον το διάστημα Μαρτίου-Νοεμβρίου 2020, δεν θα μείνουν ατιμώρητες. Επιπλέον, ο Μπάιντεν γνωρίζοντας καλύτερα από όλους τον Ρώσο ομόλογό του, καθώς είχαν συναντηθεί αρκετές φορές επί προεδρίας Ομπάμα, του κατέστησε σαφές ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία, καταδικάζοντας την ρωσική επιθετικότητα.
Όσον αφορά την «ανίερη» συμμαχία της Μόσχας με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, ο ισχυρός άνδρας των Δημοκρατικών προειδοποίησε τον Πούτιν να μη συνεχίσει σε αυτό το ρυθμό, υπενθυμίζοντάς του ποια είναι τα όρια του ΝΑΤΟ.
Όπως είναι λογικό, οι αντιδράσεις της Ρωσίας δεν ήταν και οι καλύτερες, αφού ο Μπάιντεν «πήρε από τα μούτρα» τον Ρώσο ηγέτη. Ο κύριος λόγος που το έκανε βέβαια ήταν για να του δείξει ότι περίοδος χάριτος (Τραμπ)- τελείωσε. Παρά το έντονο κλίμα όμως, οι δύο ηγέτες συμφώνησαν στην πενταετή επέκταση της συνθήκης New Start, η οποία έληγε στις 5 Φεβρουαρίου 2021, και ορίζει τον περιορισμό του αριθμού των πυρηνικών για την αποφυγή ενός θερμού επεισοδίου ανάμεσα σε Μόσχα και Ουάσιγκτον. Αυτή ήταν η πρώτη διπλωματική επιτυχία του Τζο Μπάιντεν, λίγες μόλις μέρες αφού ορκίστηκε πρόεδρος.
Η προεδρία Τραμπ, παρά τις καλές σχέσεις με τη Ρωσία, δεν ήταν ικανή να διαπραγματευτεί, με αποτέλεσμα να υπάρχει μέχρι πρότινος σκηνικό αβεβαιότητας.
Στο ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου και της Τουρκίας, είναι φανερό ότι ο Μπάιντεν θα παίξει με «πολύ μαστίγιο και λίγο καρότο». Ο πρόεδρος Ερντογάν γνωρίζει ότι οι μέρες που είχε πρόσβαση από την πίσω πόρτα του Λευκού Οίκου τελείωσαν ενώ η «διπλωματία των γαμπρών» ανήκει στην ιστορία. Τώρα η Τουρκία έχει να διαπραγματευτεί με μια χώρα η οποία την «κρατάει» κυριολεκτικά στο χέρι. Οι ΗΠΑ έχουν παγώσει προ πολλού την παράδοση των ήδη πληρωμένων αερομαχητικών F-35 στην Άγκυρα, συνεχίζουν να προστατεύουν τον Γκιουλέν και επιδιώκουν την ηρεμία στην Αν.Μεσόγειο δίνοντας προτεραιότητα σε Ισραήλ, Ελλάδα και Κύπρο. Ας μην ξεχνάμε ότι το Κογκρέσο ψήφισε τις κυρώσεις κατά της Άγκυρας για την αγορά των S-400. Όπως είναι λογικό, μια χώρα όπως η Τουρκία, που κάνει πόλεμο σε τρεις ηπείρους, δεν μπορεί να συμβαδίσει με την νοοτροπία του Τζο Μπάιντεν, ο οποίος επιδιώκει την αποκλιμάκωση. Συν τοις άλλοις οι ΗΠΑ θέλουν να εστιάσουν την προσοχή τους στην Κίνα και το Ιράν. Οι καυγάδες στη Μεσόγειο μόνο πονοκέφαλο προκαλούν.
O Ερντογάν γνωρίζει τις προθέσεις της νέας αμερικανικής ηγεσίας για περαιτέρω υποστήριξη των Κούρδων να ιδρύσουν κράτος. Μπορεί ο Τραμπ να τους πρόδωσε και να έκλεισε τα μάτια του στην σφαγή του Αφρίν, ωστόσο τώρα τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Χιλιάδες Κούρδοι μαχητές εκπαιδεύτηκαν στο παρελθόν από τον νέο υπουργό Άμυνας, Λόιντ Όστιν, ο οποίος το 2014 ήταν υψηλόβαθμος στρατιωτικός στην Συρία, στη μάχη κατά του ISIS. Επιπλέον ο νέος Αμερικανός ΥΠΕΞ, Άντονι Μπλίνκεν είχε καταδικάσει την τουρκική προκλητικότητα στη Μεσόγειο, προοικονομώντας την αλλαγή στάσης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Έτσι ο σουλτάνος έχει κάθε λόγο να ιδρώνει από εδώ και στο εξής, για αυτό και τον βλέπουμε να επανέρχεται στην φιλοευρωπαϊκή τακτική. Ακόμη και αν εκβιάσει να φύγει από το ΝΑΤΟ και πάει στην αγκαλιά της Ρωσίας, ο Μπάιντεν μπορεί να του κόψει το «οξυγόνο» μέσω σκληρής οικονομικής ασφυξίας και νέου εμπάργκο όπλων. Αυτά δηλαδή που διατηρούν ζωντανή την Τουρκία…
Στο ζήτημα της Σαουδικής Αραβίας και της στρατιωτικής της εκστρατείας στην Υεμένη, ο πρόεδρος Μπάιντεν, ανακοίνωσε ότι αποσύρει την υποστήριξη των ΗΠΑ, κλείνοντας το μάτι στο Ιράν και τον μουσουλμανικό κόσμο, να πέσουν οι τόνοι και να καθίσουν όλοι μαζί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ακόμη μια κίνηση καλής θελήσεως, ήταν η άρση της απαγόρευσης των μουσουλμάνων ταξιδιωτών προς τις ΗΠΑ. Εκεί ο Μπάιντεν δεν παίζει σκληρά, αλλά πιο πολιτικά, βάσει της εμπειρίας του.
Η αποκατάσταση των σχέσεων Αμερικής-Ε.Ε πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Συνοψίζοντας, οι πρώτες μέρες της προεδρίας του Τζο Μπάιντεν δείχνουν ολική αλλαγή σκηνικού στην διπλωματία των ΗΠΑ. Η τακτική «όποιος δεν σέβεται θα φοβάται» γίνεται εύκολα αντιληπτή. Η συνέχεια θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς το παιχνίδι μόλις άρχισε!
