Εκπαιδευτήρια Ζηρίδη: Η κατάρρευση της γνωστής οικογένειας και η απειλή της φυλακής

Μία από τις τελευταίες σελίδες στην μακρόχρονη ιστορία των Εκπαιδευτηρίων Ζηρίδη γράφτηκαν αυτές τις ημέρες σε δύο μέτωπα. Στο οικονομικό, που είναι και το πιο σύντομο και τυπικό, το ΓΕΜΗ στις 9 Φεβρουαρίου προχώρησε σε αναστολή δημοσίευσης για τις εταιρείες «Εκπαιδευτήρια Νέα Γενιά Ζηρίδη» και «Ζηρίδη Α.Ε.» ενώ στο δικαστικό μέτωπο η δικαίωση των εκπαιδευτικών που εργάζονταν στις παραπάνω εταιρείες δείχνει την πόρτα των φυλακών για τρία μέλη της οικογένειας Ζηρίδη που εμπλέκονταν με την διοίκηση των σχολείων. 

Συγκεκριμένα, με απόφαση του το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών την περασμένη Τρίτη, δικαίωσε τους εκπαιδευτικούς που είχαν προσφύγει στην Δικαιοσύνη διεκδικώντας δεδουλευμένα τους, επιβάλλοντας την ανώτερη ποινή για πλημμέλημα: 22 χρόνια και 6 μήνες φυλάκιση στην καθεμιά χωρίς αναστολή, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να εκτίσουν τα 8 έτη αν δεν αλλάξει κάτι στο Εφετείο όπου έχουν προσφύγει οι καταδικασθείσες. 

Ουσιαστικά πρόκειται για την προτελευταία πράξη ενός μαραθώνιου δικαστικού αγώνα που ξεκίνησε σχεδόν πριν από ένα χρόνο, στις 15 Μαρτίου του 2023, μετά από τα ασφαλιστικά μέτρα και την μήνυση που κατέθεσαν 42 εργαζόμενοι των σχολείων τόσο από το εκπαιδευτικό όσο και το διοικητικό προσωπικό για την μη καταβολή δεδουλευμένων και αποζημιώσεων συνολικού ύψους 1,5 εκατ. ευρώ. 

Δώρο Χριστουγέννων 98 ευρώ αντί για 2.500 !

Από το παραπάνω ποσό ένα σημαντικό μέρος αφορά Δώρα και Επιδόματα που δεν καταβάλλονταν (καθώς η πληρωμή τους πραγματοποιούνταν εκτός αμοιβών μισθολογίου) από το Πάσχα του 2015 έως και την κατάρρευση των εκπαιδευτηρίων το καλοκαίρι του 2020. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μιας καθηγήτριας μουσικής στο Γυμνάσια και το Λύκειο των Εκπαιδευτηρίων Ζηρίδη. Στην καθηγήτρια η οποία είχε προσληφθεί από το 1984 με βάση την μισθοδοσία της προβλέπονταν για το Δώρο Πάσχα του 2015 να της καταβληθεί το ποσό των 1.233,83 ευρώ και τελικά της κατεβλήθη μόλις 49,12 ευρώ. Αντίστοιχα για Δώρο Χριστουγέννων έλαβε την ίδια χρονιά μόλις 98,26 ευρώ έναντι 2.478,82 ευρώ που προβλέπονταν. 

Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε και την επόμενη πενταετία για εκπαιδευτικούς και διδακτικό προσωπικών των Εκπαιδευτηρίων καθώς δίνονταν «ψίχουλα» στα Δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα και στο επίδομα αδείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην παραπάνω εκπαιδευτικό τα μη καταβεβλημένα Δώρα και Επιδόματα Αδείας, αλλά και μισθοί των τελευταίων μηνών πριν το «λουκέτο» συσσωρεύτηκαν σε 33.149,81 ευρώ ενώ δεν της κατέβαλαν και το ποσό των 55.836,56 ευρώ που αφορούσε την νόμιμη αποζημίωση απόλυσης. Η μη απόλυση δημιούργησε ένα σημαντικό «αγκάθι» για τους εκπαιδευτικούς των σχολείων Ζηρίδη καθώς δεν μπορούσαν να ενταχθούν στο Ταμείο Ανεργίας. 

Η πολυτάραχη πορεία των Εκπαιδευτηρίων Ζηρίδη

Εάν τα Εκπαιδευτήρια Ζηρίδη συνέχιζαν σήμερα την πορεία τους θα είχαν μπει αισίως στην δέκατη δεκαετία τους. Η πορεία τους ξεκίνησε το 1933 και τον Πειραιά όπου ο Αδαμάντιος Συρίγος ιδρύει ένα πρωτοποριακό για την εποχή εκπαιδευτικό οργανισμό που περιλαμβάνει Δημοτικό, (εξατάξιο) Γυμνάσιο και Οικοτροφείο. Με σύμβολο της θεά της γνώσης, Αθηνά, το εκπαιδευτήριο θα γίνει ευρύτερα γνωστό ως "Λύκειον η Αθηνά". Ανάμεσα στους πρώτους καθηγητές του και ο φιλόλογος Γεώργιος Ζηρίδης, τον οποίο ο Συρίγος ξεχώρισε και του ανέθεσε αρχικά την διεύθυνση του οικοτροφείου και στην συνέχεια την γενική διεύθυνση του σχολείου. 

Οι δύο άνδρες θα έρθουν πιο κοντά όταν το 1938 ο Γεώργιος Ζηρίδης θα γνωρίσει την ανηψιά του Συρίγου, Ήρα την οποία θα παντρευτεί μερικά χρόνια αργότερα. Ο πόλεμος θα ξεσπάσει, ο Πειραιάς θα βομβαρδιστεί και οι Συρίγος και Ζηρίδης αποφασίζουν την μετεγκατάσταση στην Πλατεία Βικτωρίας στο κέντρο της Αθήνας. 

Η βραχύβια συνεργασία με τον Μίκη Θεοδωράκη

Όπως αναφέρεται στην ιστορική αναδρομή του Συλλόγου Αποφοίτων των Εκπαιδευτηρίων, από το 1945 ο Γ. Ζηρίδης γίνεται ο κύριος μοχλός του σχολείου. Πληθωρικός χαρακτήρας και μεγάλος οραματιστής θεμελιώνει ένα σχολείο που διακρίνεται για την τέλεια οργάνωση, την εύρυθμη λειτουργία, την ποιότητα και την προσφορά στο παιδί, στην παιδεία και στην κοινωνία. Είναι πολύ προσεκτικός στην επιλογή των συνεργατών του και ποτέ δεν προδίδεται από τις επιλογές του. Μεταξύ αυτών που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στο σχολείο βρίσκεται και ο Μίκης Θεοδωράκης.

Στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια ο μεγάλος ταγός του πολιτισμού μας, μαθητής ακόμα του Ωδείου Αθηνών, διορίζεται, για να διδάξει το μάθημα της Μουσικής. Η συνεργασία όμως με το σχολείο κράτησε μόνο ένα χρόνο (1946-1947). Η αντιστασιακή δράση που είχε αναπτύξει έφεραν την αστυνομία στα ίχνη του και η σύλληψη καθώς και η εξορία στην Ικαρία δεν άργησαν να συμβούν.

Η μετακόμιση στα Βόρεια Προάστια 

Η φήμη αλλά και ο αριθμός των μαθητών του "Λύκειον η Αθηνά" μεγάλωναν συνέχεια. Ακόμη και η ενοικίαση της Βίλας Παληού, του νεοκλασικού μεγάρου στην Γ' Σεπτεμβρίου, όπου μεταφέρθηκαν το νηπιαγωγείο και το δημοτικό δεν θα αρκούσε να καλύψει για πολύ καιρό τις ανάγκες των εκπαιδευτηρίων. Ο μεγάλος ρέκτης Γεώργιος Ζηρίδης διαβλέποντας το επιτυχημένο μέλλον έχει ήδη αποφασίσει τη μεταφορά τους και η αναζήτηση οικοπέδου τον οδηγεί στην περιοχή Παράδεισος Αμαρουσίου. Το 1962 το σχολείο σταδιακά μεταφέρεται στα ιδιόκτητα κτήρια επί της Λεωφόρου Κηφισίας. Το 1964 νοικιάζει ένα ακόμα κτήριο δίπλα στο σχολείο κι εκεί στεγάζονται τα Οικοτροφεία Αρρένων και Θηλέων. 

Το 1971 τα προβλήματα υγείας αναγκάζουν τον Γ. Ζηρίδη να αποχωρήσει από τη διοίκηση του σχολείου. Την σκυτάλη στη διεύθυνση του σχολείου αναλαμβάνει η κόρη του Κατερίνα Ζηρίδη. Το 1973 ο αδελφός της Κατερίνας, Παναγιώτης Ζηρίδης, γίνεται κι αυτός μέλος της διοικητικής ομάδας. Ο θάνατος του Γεωργίου Ζηρίδη το 1975 σημαίνει την απώλεια ενός πολύτιμου εκπαιδευτικού. Το έργο του όμως έχει ήδη ολοκληρωθεί κι αναγνωριστεί. Η εμπιστοσύνη του κόσμου είναι μεγάλη και φανερή. Το σχολείο-μοντέλο δεν υφίσταται κλυδωνισμούς εξαιτίας αυτής της απώλειας.

Οι δεκαετίες έχουν περάσει η πρωτεύουσα έχει μεγαλώσει αρκετά και οι χώροι για άλλη μία φορά δεν αρκούν. Το 1998 αρχίζει να καλλιεργείται η ιδέα της μεταστέγασης. Η ενέργεια αυτή θα αποτελέσει σίγουρα ένα μεγάλο άλμα στην ιστορία του σχολείου. Μελέτες ειδικών οδηγούν στην αγορά μιας μεγάλης έκτασης στη Χριστούπολη Σπάτων, μια περιοχή που προσδιορίζει το μελλοντικό γίγνεσθαι της Αττικής. Μία χρονιά αργότερα στα Εκπαιδευτήρια προστίθεται η τρίτη γενιά της οικογένειας Ζηρίδη. 

Λαμπερά εγκαίνια, σκάνδαλα και η αρχή του τέλους

Η Νέα Γενιά Ζηρίδη εγκαινιάζει στα Σπάτα ένα εκπαιδευτικό συγκρότημα διεθνών προδιαγραφών σχεδιασμένο σύμφωνα με τις πιο σύγχρονες παιδαγωγικές τάσεις. Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και με την παρουσία πάνω από 4.000 προσκεκλημένων, τα εγκαίνια πραγματοποιεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης  Βαρθολομαίος. Για πολλούς το νέο συγκρότημα υπήρξε η ταφόπλακα για τα Εκπαιδευτήρια Ζηρίδη. Ο τραπεζικός δανεισμός σε συνδυασμό με τα μνημόνια που ήρθαν μερικά χρόνια αργότερα και οδήγησαν αρκετούς γονείς να κόψουν την "πολυτέλεια" του ιδιωτικού σχολείου έβγαλαν εκτός οικονομικού σχεδιασμού την διοίκηση. 

Η έλευση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα συνέπεσε και με ένα σκάνδαλο που κλόνισε την αξιοπιστία των Εκπαιδευτηρίων. Πρόκειται για τη διαρροή θεμάτων του International Baccalaureate (IB) με αποτέλεσμα ο διεθνής οργανισμός να αφαιρέσει το 2009 την άδεια στη «Νέα Γενιά Ζηρίδη» να οργανώνει τα ομώνυμα διετή προγράμματα. Ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για το σχολείο, τόσο σε οικονομικό επίπεδο όσο και σε κύρος με τη διοίκηση του σχολείου να στρέφεται κατά συγκεκριμένων καθηγητών για τη διαρροή.

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξάνονταν και όπως συνέβη και σε άλλες παραπαίουσες επιχειρήσεις τον πρώτο λόγο είχαν πλέον οι τράπεζες. Το 2017 οι εγκαταστάσεις 80 στρεμμάτων στα Σπάτα βγήκαν σε πλειστηριασμό και πέρασαν στα χέρια θυγατρικής τράπεζας για δάνεια άνω των 22 εκατ. ευρώ που βαρυνόταν το σχολείο. Την χρονιά εκείνη η διοίκηση του σχολείου είχε ειδοποιηθεί να αναζητήσει νέα έδρα και της δίνονταν συνεχώς παρατάσεις, ως κίνηση καλής θέλησης, προκειμένου να μη μείνουν εκατοντάδες παιδιά στον αέρα και 200 εργαζόμενοι στο δρόμο. Δύο χρόνια αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2019 η πολυτελής βίλα της Κατερίνας Ζηρίδη στην Κηφισιά βγήκε στο σφυρί για χρέη ύψους 8,6 εκατ. ευρώ σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία.

Το καλοκαίρι του 2020, μετά από 87 χρόνια λειτουργίας τα Εκπαιδευτήρια Ζηρίδη, ενημέρωσαν τους γονείς ότι θα διακόψουν την λειτουργία των σχολείων τους την νέα σχολική χρονιά. Η οικονομική κατάρρευση είχε επέλθει ενώ πίεζαν και οι νέοι ιδιοκτήτες των κτηρίων για την επόμενη ημέρα. Ο κύκλος εκτιμάται ότι θα κλείσει και τυπικά έως το τέλος του χρόνου όπου αναμένεται να συζητηθεί στις δικαστικές αίθουσες η έφεση και στα αστικά δικαστήρια οι οικονομικές εκκρεμότητες, Παράλληλα οι εκπαιδευτικοί αναμένουν το επίσημο κείμενο της απόφασης καθώς εκτιμάται ότι θα αποτελέσει "μπούσουλα" για επόμενες διεκδικήσεις που πιθανόν προκύψουν στον χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης.