Ακίνητα: Νέο σύστημα για μεταβιβάσεις εξπρές – Αναλυτικά η διαδικασία

Σε απλοποιημένη ψηφιακή διαδικασία 5 βημάτων εξελίσσεται η μεταβίβαση ακινήτου με την πιλοτική λειτουργία της νέας πλατφόρμας «Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου». Η λειτουργία της πλατφόρμας διευκολύνει σε σημαντικό βαθμό τη διεκπεραίωση διαδικασιών μεταβιβάσεων ακινήτων, καταργώντας τις διαδοχικές επισκέψεις στην εφορία και σε άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου και των δήμων.

Οι διαδικασίες μεταβίβασης ακινήτου διεκπεραιώνονται πλέον μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου». Σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, η λειτουργία της πλατφόρμας αυτής έχει σκοπό την υποστήριξη των συμβολαιογράφων, των πωλητών και των αγοραστών στη σύναψη των συμβάσεων, μέσω της απλούστευσης και της ψηφιοποίησης της διαδικασίας συλλογής των 11 δικαιολογητικών που απαιτούνται για τη σύνταξη των σχετικών συμβολαιογραφικών εγγράφων.

Στο πεδίο λειτουργίας της ηλεκτρονικής αυτής πλατφόρμας εντάσσονται προς το παρόν οι συμβάσεις που συνάπτονται αποκλειστικά μεταξύ φυσικών προσώπων επί εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων που βρίσκονται σε περιοχές που έχουν κτηματογραφηθεί και στις οποίες λειτουργεί Κτηματολογικό Γραφείο. Στην έννοια των ακινήτων δεν εμπίπτουν τα ακίνητα που βρίσκονται σε ρέμα, αιγιαλό, βιότοπο, ζώνη παραλίας, δημόσιο κτήμα ή αρχαιολογικό χώρο.

Διαδικασία

Η διαδικασία μεταβίβασης είναι πλέον ψηφιακή και διεκπεραιώνεται εύκολα με 5 «βήματα», που είναι αναλυτικά τα ακόλουθα:

1 Πρόσβαση στην πλατφόρμα

* Η πλατφόρμα «Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου» του ΝΠΔΔ «Ελληνικό Κτηματολόγιο» είναι προσβάσιμη μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr – ΕΨΠ). Χρήστες της πλατφόρμας είναι ο συμβολαιογράφος που συντάσσει τη συμβολαιογραφική πράξη και τα συμβαλλόμενα μέρη (όπως, π.χ., αγοραστές και πωλητές).

* Οι συμβολαιογράφοι εισέρχονται στην πλατφόρμα με τη χρήση των προσωπικών τους κωδικών ΤΑΧΙSnet και κατόπιν με τη χρήση των κωδικών-διαπιστευτηρίων του Μητρώου Συμβολαιογράφου, προκειμένου να πιστοποιηθεί η ιδιότητά τους για τη χρήση της πλατφόρμας.

* Οι συμβαλλόμενοι εισέρχονται στην πλατφόρμα με τη χρήση των προσωπικών τους κωδικών TAXISnet.

2 Δημιουργία αιτήματος

* Ο συμβολαιογράφος εισέρχεται στην πλατφόρμα και δημιουργεί νέο αίτημα μεταβίβασης εισάγοντας τους ΑΦΜ των συμβαλλόμενων μερών, όπως του αγοραστή και του πωλητή. Κατόπιν, προσκαλεί τα συμβαλλόμενα μέρη, μέσω της πλατφόρμας, ώστε να αποδεχτούν το αίτημα μεταβίβασης και να παράσχουν τις αναγκαίες εξουσιοδοτήσεις, σύμφωνα με τις παρακάτω παραγράφους.

* Για την πρόσκληση, η πλατφόρμα αντλεί τα στοιχεία επικοινωνίας των συμβαλλόμενων μερών από το Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας (ΕΜΕπ). Εάν τα στοιχεία επικοινωνίας δεν είναι καταχωρισμένα στο ΕΜΕπ, ο συμβολαιογράφος ενημερώνεται μέσω ειδικής σήμανσης της πλατφόρμας και προτρέπει τα συμβαλλόμενα μέρη να καταχωρίσουν τα στοιχεία επικοινωνίας τους στο ΕΜΕπ.

* Μετά την επιτυχή αποστολή της πρόσκλησης στα συμβαλλόμενα μέρη, ο μεταβιβάζων εισέρχεται στην πλατφόρμα και κατόπιν στο αίτημα μεταβίβασης που δημιούργησε ο συμβολαιογράφος ώστε να επιλέξει το προς μεταβίβαση ακίνητο, να αποδεχθεί την πρόσκληση και να εξουσιοδοτήσει τον συμβολαιογράφο να προβεί στη συλλογή εγγράφων και πληροφοριών και σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για το σκοπό της σύνταξης της συμβολαιογραφικής πράξης. Παρέχοντας την εξουσιοδότηση αυτή, ο μεταβιβάζων συναινεί ρητά στη γνωστοποίηση από την ΑΑΔΕ μέσω της πλατφόρμας στον συμβολαιογράφο των απαραίτητων φορολογικών δεδομένων του που συνδέονται με τη μεταβίβαση, όπως, ενδεικτικά, τους λόγους αδυναμίας έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας (π.χ. ύπαρξη οφειλών, δέσμευση ενημερότητας κ.ά.). Ο μεταβιβάζων επιλέγει το προς μεταβίβαση ακίνητο είτε πληκτρολογώντας τον ΑΤΑΚ είτε επιλέγοντάς το από την εμφαινόμενη στην πλατφόρμα λίστα των ακινήτων του, όπως αυτά είναι καταχωρισμένα στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9). Ο μεταβιβάζων έχει τη δυνατότητα να μεταφορτώσει τον τίτλο κτήσης του και το πιστοποιητικό μεταγραφής αυτού.

* Κατόπιν, ο αποκτών εισέρχεται στην πλατφόρμα και στο αίτημα μεταβίβασης που δημιούργησε ο συμβολαιογράφος ώστε να αποδεχθεί την πρόσκληση και να εξουσιοδοτήσει τον συμβολαιογράφο να προβεί στη συλλογή εγγράφων, πληροφοριών και σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για το σκοπό της σύνταξης της συμβολαιογραφικής πράξης.

* Με την επιλογή τού προς μεταβίβαση ακινήτου από τον μεταβιβάζοντα, την αποδοχή των προσκλήσεων και την παροχή των εξουσιοδοτήσεων από αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη ολοκληρώνεται το αίτημα μεταβίβασης και δημιουργείται ο ηλεκτρονικός φάκελος της μεταβίβασης.

3 Συλλογή δικαιολογητικών

* Ο συμβολαιογράφος εισέρχεται στην πλατφόρμα και στο ολοκληρωθέν αίτημα μεταβίβασης για να αιτηθεί την έκδοση των αναγκαίων δικαιολογητικών για τη σύνταξη της συμβολαιογραφικής πράξης ή/και να τα συλλέξει κατά περίπτωση. Τα δικαιολογητικά εμφαίνονται σε κατάλογο μέσα στον ηλεκτρονικό φάκελο της μεταβίβασης ως εξής:

α) Τίτλος κτήσης: Μεταφορτώνεται το συμβολαιογραφικό έγγραφο στον ηλεκτρονικό φάκελο από τον συμβολαιογράφο, εφόσον δεν το μεταφόρτωσε ο μεταβιβάζων. Εάν ο τίτλος κτήσης δεν είναι συμβολαιογραφικό έγγραφο, μεταφορτώνεται το αντίγραφο κτηματολογικού φύλλου.

β) Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ: Η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Περιουσιολόγιο Ακινήτων της ΑΑΔΕ τα αναγκαία δεδομένα για το πιστοποιητικό του άρθρου 54Α του ν. 4987/2022.

γ) Αποδεικτικό ενημερότητας: Η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας από το πληροφοριακό σύστημα φορολογικού μητρώου της ΑΑΔΕ τα αναγκαία δεδομένα για το αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτού.

δ) Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας: Η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας από το πληροφοριακό σύστημα του e-ΕΦΚΑ τα αναγκαία δεδομένα για το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας.

ε) Βεβαίωση δήμου περί μη οφειλής ΤΑΠ: Μεταφορτώνεται στον ηλεκτρονικό φάκελο από τον συμβολαιογράφο η βεβαίωση του άρθρου 24 του ν. 2130/1993.

στ) Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας: Αντλείται υποχρεωτικά από την πλατφόρμα μέσω διαλειτουργικότητας με το πληροφοριακό σύστημα «Ταυτότητα Κτιρίου» του ΤΕΕ το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας, όπως ορίζεται στο άρθρο 53 του ν. 4495/2017, το οποίο αντικαθιστά και περιλαμβάνει τη βεβαίωση της παρ. 1 του άρθρου 83, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της έκδοσης και ισχύος αυτής.

ζ) Τυχόν δήλωση υπαγωγής στο ν. 4178/2013 ή στο ν. 4495/2017 και βεβαίωση εξόφλησης του οικείου προστίμου κατά τα οριζόμενα στους ανωτέρω νόμους.

η) Σχέδια (κατόψεις) του μηχανικού, όπου αποτυπώνεται η υφιστάμενη κατάσταση.

θ) Πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης.

ι) Τοπογραφικό διάγραμμα και στοιχεία/σχέδια οικοδομικής άδειας (στέλεχος, διάγραμμα κάλυψης, κατόψεις, τοπογραφικό).

Τα ανωτέρω στ, ζ, η, θ, ι αντλούνται υποχρεωτικά από την πλατφόρμα μέσω διαλειτουργικότητας με το πληροφοριακό σύστημα «Ταυτότητα Κτιρίου» του ΤΕΕ βάσει του ΚΑΕΚ του ακινήτου.

ια) Απόσπασμα Κτηματολογικού Διαγράμματος: Η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας από τη βάση δεδομένων του Ελληνικού Κτηματολογίου το απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος του προς μεταβίβαση ακινήτου.

* Εφόσον το τοπογραφικό διάγραμμα έχει αναρτηθεί στην εφαρμογή ηλεκτρονικής υποβολής διαγραμμάτων, μπορεί να αντληθεί μέσω διαλειτουργικότητας από τη βάση δεδομένων του Ελληνικού Κτηματολογίου με την καταχώριση του Κωδικού Ηλεκτρονικού Διαγράμματος (ΚΗΔ).

* Μετά την καταβολή του φόρου από τον αποκτώντα το ακίνητο, η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας από την εφαρμογή myProperty της ΑΑΔΕ τα αναγκαία δεδομένα σχετικά με την καταβολή του φόρου ή την απαλλαγή από την υποχρέωση αυτού.

4 Δημιουργία ενιαίου πιστοποιητικού

* Τα δεδομένα των παραπάνω εγγράφων που η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας και αφορούν το πιστοποιητικό του άρθρου 54Α του ν. 4987/2022, το αποδεικτικό ενημερότητας του άρθρου 12 του ν. 4987/2022, το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας του άρθρου 25 του ν. 4611/2019 (Α’ 73) και το αποδεικτικό καταβολής των φόρων μεταβίβασης κεφαλαίου του άρθρου 15 του ν. 4223/2013 αποθηκεύονται σε έγγραφο που δημιουργείται από την πλατφόρμα και φέρει τα χαρακτηριστικά της παρ. 3 του άρθρου 27 του ν. 4727/2020 (έγγραφο εκδοθέν μέσω του gov.gr) και αποτελεί ένα ενιαίο πιστοποιητικό.

* Το ενιαίο αυτό πιστοποιητικό επέχει θέση ειδικής βεβαίωσης πληροφοριακού χαρακτήρα, έπεται της ηλεκτρονικής έκδοσης των επιμέρους πιστοποιητικών και επ’ αυτού αναγράφονται οι αριθμοί του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ, του αποδεικτικού ενημερότητας, του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας και του αποδεικτικού καταβολής των φόρων μεταβίβασης κεφαλαίου. Μετά τη δημιουργία του από την πλατφόρμα, αποθηκεύεται στον ηλεκτρονικό φάκελο της μεταβίβασης και μπορεί να εκτυπωθεί από τον συμβολαιογράφο.

5 Ενέργειες μετά την υπογραφή

* Μετά την υπογραφή της συμβολαιογραφικής πράξης, ο συμβολαιογράφος εκδίδει αντίγραφο αυτής, το οποίο υπογράφει με εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή και εγκεκριμένη ηλεκτρονική χρονοσφραγίδα, αντίστοιχα, και το μεταφορτώνει στον ηλεκτρονικό φάκελο της μεταβίβασης.

* Ο συμβολαιογράφος, μετά την ολοκλήρωση των ενεργειών και σύμφωνα με τα εκάστοτε οριζόμενα στο νόμο, προβαίνει στις απαιτούμενες ενέργειες προς εξυπηρέτηση της υποβολής της συνταχθείσας εγγραπτέας συμβολαιογραφικής πράξης για την καταχώρισή της στα κτηματολογικά βιβλία τού κατά τόπον αρμόδιου Κτηματολογικού Γραφείου ή υποκαταστήματος.

Σε πλήρη λειτουργία από την 1η Νοεμβρίου

Η πλατφόρμα λειτουργεί σε πιλοτικό δοκιμαστικό στάδιο ήδη από την 9η Μαρτίου 2023. Σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, η παραγωγική λειτουργία αυτής, μετά και την ενσωμάτωση τυχόν παρατηρήσεων, σχολίων, οδηγιών και απαιτήσεων που θα προκύψουν κατά το πιλοτικό δοκιμαστικό στάδιο, θα εκκινήσει την 1η Νοεμβρίου 2023. Στο πιλοτικό δοκιμαστικό στάδιο παράγονται έννομα αποτελέσματα από τη χρήση της πλατφόρμας.

H πλατφόρμα αντλεί δεδομένα από πληροφοριακά συστήματα των φορέων του δημόσιου τομέα και ιδίως:

α) Το Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας (ΕΜΕπ) της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης,

β) Τα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ.

γ) Το πληροφοριακό σύστημα του e-ΕΦΚΑ.

δ) Το πληροφοριακό σύστημα «Ταυτότητα κτιρίου», που παρέχεται από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ).

ε) Τις βάσεις δεδομένων του ΝΠΔΔ «Ελληνικό Κτηματολόγιο».

στ) Την εφαρμογή myProperty της ΑΑΔΕ.

Ολες οι απαιτούμενες διαλειτουργικότητες διενεργούνται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.