Αν και δύσκολα τις ξεχωρίζεις από τις οικιακές, δεν είναι απλές γάτες, είναι αγριόγατες και αποτελούν το μοναδικό άγριο αιλουροειδές με επιβεβαιωμένη παρουσία στον Ελλαδικό χώρο. Για πρώτη φορά στη χώρα μας, οι αγριόγατες θα μελετηθούν με τη χρήση τηλεμετρίας καθώς ήδη, σε πέντε ζώα, έχουν περαστεί ειδικά κολάρα ραδιοπαρακολούθησης στο πλαίσιο μελέτης που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ.

«Δεν έχουμε εικόνα κατανομής και πληθυσμού της αγριόγατας και επειδή έχει μελετηθεί ελάχιστα στον ελλαδικό χώρο, κατατάσσεται στα μη αξιολογηθέντα είδη σε εθνικό επίπεδο. Πρόκειται άλλωστε και για είδος που πολλές φορές, δύσκολα ξεχωρίζει από την οικόσιτη γάτα», εξηγεί στο Αθηναϊκό -,Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος, καθηγητής στο Τμήμα Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Διονύσιος Γιουλάτος.

Η ευρωπαϊκή αγριογάτα (Felis silvestris silvestris) είναι μικρόσωμο ζώο, βάρους 3-6 κιλών, ευρέως διαδεδομένο στην Ευρώπη, από τη Σικελία μέχρι τη Σκωτία και από την Πορτογαλία ως τον Καύκασο.

«Οι κύριες απειλές για το είδος είναι ανθρωπογενείς, με βασικά αίτια τον κατακερματισμό των ενδιαιτημάτων της, την ανθρωπογενή θνησιμότητα από τροχαία ατυχήματα και δηλητηριασμένα δολώματα, αλλά και τον υβριδισμό της με την οικόσιτη γάτα. Η μελέτη μας έχει βασικό σκοπό να συνεισφέρει στην κατανόηση της οικολογίας και της διατήρησης της αγριόγατας» εξηγεί ο κ. Γιουλάτος.

Η Ήρα, ο Απόλλων, ο Άρης, η Άρτεμη και η Αφροδίτη

Η μελέτη, που αποτελεί και το θέμα του διδακτορικού της υποψήφιας διδάκτορα στο Τμήμα Βιολογίας ΑΠΘ, Δέσποινας Μίγκλη, θα εστιάσει στον πληθυσμό της αγριόγατας στην προστατευόμενη περιοχή Κορώνειας- Βόλβης. Ήδη έχουν τοποθετηθεί κολάρα σε τρία θηλυκά και δύο αρσενικά ζώα, τα οποία ονομάστηκαν Ήρα, Αφροδίτη, Άρτεμη, Απόλλων και Άρης.

«Επειδή πιάσαμε την πρώτη αγριόγατα στο δάσος Απολλωνίας, δώσαμε το όνομα Απόλλων και έτσι συνεχίσαμε με το… Δωδεκάθεο», λέει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κ. Μίγκλη προσθέτοντας ότι πρόκειται για κρυπτικό είδος και γι’ αυτό είναι δύσκολη η μελέτη του.

«Η αγριόγατα φοβάται πολύ τον άνθρωπο, είναι θηρευτής, με προτίμηση στα ποντίκια που βρίσκει σε αφθονία σε καλλιεργούμενες εκτάσεις. Είναι φοβερός ρυθμιστής των τρωκτικών», υπογραμμίζει η κ. Μίγκλη. Μάλιστα, ειδικά στις μεσογειακές χώρες, συναντώνται, σε μεγαλύτερο αριθμό, στους υγροτόπους απ’ ό,τι σε δασώδεις περιοχές, που παρατηρούνται γενικότερα σε ευρωπαϊκές χώρες.

Δυσκολία στο διαχωρισμό από τις οικόσιτες

Σύμφωνα με την κ. Μίγκλη, η αγριόγατα είναι «τιγρέ», ξανθιά προς καφέ, με μαύρη ρίγα στην πλάτη και κοντή σχετικά φουντωτή ουρά με έντονους δακτυλίους.

«Η ευρωπαϊκή αγριόγατα δεν έχει εξημερωθεί ποτέ σε αντίθεση με την αφρικανική απ’ όπου προέρχεται και η οικόσιτη που έχουμε τώρα. Η ευρωπαϊκή αγριόγατα κρατάει τα πολύ άγρια χαρακτηριστικά της και δεν πλησιάζει τους ανθρώπους, ενώ τα ποσοστά υβριδισμού της στην Ελλάδα, είναι χαμηλά σε αντίθεση με άλλες περιοχές, όπως η Σκωτία, όπου έχει χαθεί το είδος λόγω υβριδισμού», διευκρινίζει η κ. Μίγκλη.

Στη διάρκεια του έργου παρακολούθησης της αγριόγατας, που ολοκληρώνεται τον Απρίλιο του 2021, οι επιστήμονες θα συλλέγουν τα δεδομένα από τα πέντε ζώα, στα οποία έχουν τοποθετηθεί κολάρα και κατά την παγίδευση τους, έχουν ληφθεί δείγματα αίματος για γενετικές μελέτες.

«Ήδη πάντως, από τη μέχρι τώρα παρακολούθηση, βλέπουμε ότι η Αφροδίτη δεν πλησιάζει καθόλου τους δρόμους και επειδή έχει μωρά, τα μετακινεί συνέχεια. Τα αρσενικά, έχουν μεν σταθερά σημεία αλλά κάνουν και μεγάλες βόλτες, όπως ο Απόλλων, που σε ένα βράδυ διένυσε 12 χιλιόμετρα!», περιγράφει η κ. Μίγκλη.

Η μελέτη θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε επιλεγμένες υγροτοπικές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, όπου η παρουσία του είδους έχει επιβεβαιωθεί. Η μεθοδολογία περιλαμβάνει συνδυασμό χρήσης αυτόματων ψηφιακών καταγραφικών καμερών (φωτοπαγίδων) και GPS κολάρων για την εφαρμογή τηλεμετρίας.

Παράλληλα θα πραγματοποιηθεί ανάλυση βιοτόπου μέσω στατιστικών μοντέλων, που σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα της τηλεμετρίας θα οδηγήσει στη δημιουργία χαρτών, όπου θα αποτυπώνεται το μέγεθος της χωροκράτειας, η χρήση και οι προτιμήσεις του ενδιαιτήματος από το είδος και η προσέγγισή του σε ανθρώπινα καταλύματα.

Στόχος είναι, σύμφωνα με τους ερευνητές, η μελέτη να αποτελέσει μια ολοκληρωμένη κι εμπεριστατωμένη έρευνα για την αγριόγατα στην Ελλάδα, που θα προωθήσει την επαναξιολόγηση και την ένταξή της σε κάποια κατηγορία καθεστώτος προστασίας σε Εθνικό επίπεδο, έτσι ώστε να σχεδιαστούν συγκεκριμένες και εστιασμένες δράσεις προστασίας και διατήρησης του είδους.