Έλλη Κομνηνού 
Ο συνολικός προϋπολογισμός θα ανέρχεται σε 150 εκατ. ευρώ και σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ο αριθμός των δικαιούχων αναμένεται να ανέλθει σε 6.000 με 8.000 παραγωγούς.
Η πρώτη πρόσκληση της Δράσης 10.1.04 «Μείωση της ρύπανσης νερού από γεωργική δραστηριότητα» θα αφορά τις εκτάσεις με αροτραίες καλλιέργειες ενώ η δεύτερη τις εκτάσεις με δενδρώδεις καλλιέργειες.
Η περίοδος υποβολής των αιτήσεων αναμένεται να διαρκέσει περίπου ένα μήνα και θα ξεκινήσει στα τέλη του έτους. Οι αιτήσεις στήριξης των υποψηφίων θα πραγματοποιηθούν βάσει της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης (ΕΑΕ) έτους 2021 (έτος αναφοράς).
«Βασικός στόχος της δράσης είναι η μείωση της ρύπανσης του νερού τόσο από νιτρικά ιόντα όσο και από άλλες εν δυνάμει ρυπογόνες εισροές (φωσφορικά ιόντα, φυτοπροστατευτικά προϊόντα) που σχετίζονται με τη γεωργική δραστηριότητα. Η δράση συμβάλλει στην προτεραιότητα 4 – “Αποκατάσταση, διατήρηση και ενίσχυση των οικοσυστημάτων που συνδέονται με τη γεωργία και τη δασοπονία” του Π.Α.Α. 2014 -2020» δήλωσε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο γ.γ. Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, Δημήτρης Παπαγιαννίδης προσθέτοντας «αναλαμβάνοντας τις ευθύνες της Γενικής Γραμματείας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών από 24/06/2021, πιστεύω με βάση και την μεγάλη εμπειρία μου ότι θα συμβάλλω άμεσα και αποτελεσματικά στο νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, προετοιμάζοντας το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο της νέας ΚΑΠ 2023 – 2027, ενεργοποιώντας τους πόρους της Μεταβατικής Περιόδου 2021-2022 σε στοχευμένες διαρθρωτικές παρεμβάσεις για την αγροτική ανάπτυξη και το μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε ολόκληρη τη χώρα».
Δικαιούχοι
Δικαιούχοι θα είναι γεωργοί, φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή ομάδες αυτών, οι οποίοι είναι κάτοχοι γεωργικής έκτασης. Οι αιτήσεις στήριξης των υποψηφίων θα πραγματοποιηθούν βάσει της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης (ΕΑΕ) έτους 2021 (έτος αναφοράς), ενώ το έτος 2022 (φθινοπωρινές καλλιέργειες 2021 – εαρινές καλλιέργειες 2022) θα αποτελέσει το πρώτο έτος εφαρμογής των δεσμεύσεων. Οι δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο της Δράσης είναι διετούς διάρκειας (2022 – 2023).
Παράλληλα θα πρέπει να τηρούν, κατ’ έτος και καθ’ όλη τη διάρκεια των δεσμεύσεών τους, τη γραμμή βάσης της εκάστοτε ειδικής δέσμευσης, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο της δράσης.
Ειδικές δεσμεύσεις και ύψος ενίσχυσης
Όσοι ενταχθούν στο μέτρο της νιτρορύπανσης θα πρέπει να κατέχουν τα ενταγμένα αγροτεμάχια νόμιμα κατ’ έτος και καθ’ όλη τη διάρκεια της δέσμευσης όπως και να διατηρούν τα ενταγμένα αγροτεμάχια σταθερά, ενώ θα πρέπει να υποβάλλουν κατ’ έτος αίτηση πληρωμής.
Επίσης, απαιτείται να υποβάλλουν ηλεκτρονικά κατ’ έτος μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος (ΠΣ), τα απαιτούμενα δικαιολογητικά – παραστατικά, να δέχονται και να διευκολύνουν τους ελέγχους από τα αρμόδια εθνικά και ενωσιακά ελεγκτικά όργανα και τέλος να τηρούν γεωργοπεριβαλλοντικό – κλιματικό φάκελο δικαιούχου.
Παράλληλα, το μέτρο της Νιτρορύπανσης θα προκηρυχθεί με τέσσερις επιμέρους ειδικές δράσεις.
Πρώτη δράση είναι η Αγρανάπαυση στην οποία οι δικαιούχοι πρέπει να θέτουν ετησίως σε αγρανάπαυση έκταση, η οποία αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της συνολικά ενταγμένης έκτασης, ποσοστό το οποίο δύναται να αυξηθεί έως 50% (χωρίς επιπλέον ενίσχυση).
Εάν η δέσμευση της αγρανάπαυσης εφαρμοστεί σε αγροτεμάχια με κλίση μεγαλύτερη του 8%, ο δικαιούχος θα υποχρεούται να εγκαταστήσει στα αγροτεμάχια αυτά, φυτά εδαφοκάλυψης (κατάλληλα χειμερινά ψυχανθή, σιτηρά και σταυρανθή και μείγματα αυτών). Το ύψος της ενίσχυσης ποικίλει ανάλογα με την Περιφέρεια και θα κυμανθεί:
*Καλαμπόκι: 43,5 έως 53,4 ευρώ,
*Ζαχαρότευτλα: 50,2 έως 60 ευρώ,
*Υπαίθρια φρέσκα λαχανικά και κηπευτικά: 60 ευρώ,
*Βαμβάκι: 60 ευρώ.
Η δεύτερη δράση είναι η Αµειψισπορά, στο πλαίσιο της οποίας οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν να θέτουν ετησίως σε αμειψισπορά έκταση, η οποία αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της συνολικά ενταγμένης αρδεύσιμης έκτασης, ενώ το ποσοστό δύναται να αυξηθεί μέχρι και στο 90% (χωρίς επιπλέον ενίσχυση). Ως καλλιέργειες αμειψισποράς εγκαθίστανται καλλιέργειες που παραδοσιακά καλλιεργούνται ως ξηρικές (χειμερινά σιτηρά και ψυχανθή).
Το ύψος ενίσχυσης ανά στρέμμα θα ποικίλει ανάλογα με την Περιφέρεια και θα οριστεί ως εξής:
*Ζαχαρότευτλα: 35,8 έως 46,5 ευρώ,
*Υπαίθρια φρέσκα λαχανικά και κηπευτικά 60 ευρώ,
*Βαμβάκι 51,5 έως 60 ευρώ,
*Ηλίανθος 31,6 έως 32,2 ευρώ.
Στην τρίτη δράση, εντάσσονται οι δενδροκαλλιέργειες, και αφορά τη χλωρά λίπανση σε δενδρώδεις καλλιέργειες. Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν:
– Να εφαρμόζουν χλωρά λίπανση με φυτά εδαφοκάλυψης στον υποόροφο των δενδρώνων, σε έκταση που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 20% της ενταγμένης έκτασης, ενώ το ποσοστό δύναται να αυξηθεί (χωρίς επιπλέον ενίσχυση).
– Να πραγματοποιούν εργαστηριακές αναλύσεις για το σύνολο των αγροτεμαχίων της ενταγμένης στη δέσμευση εκμετάλλευσης, οι οποίες περιλαμβάνουν αναλύσεις εδάφους και αρδευτικού νερού.
– Να διαθέτουν ετήσιο «Σχέδιο Διαχείρισης Εισροών» (ΣΔΕ) για το σύνολο της ενταγμένης εκμετάλλευσης.
Η ενίσχυση ανά στρέμμα θα οριστεί ως εξής:
*εσπεριδοειδή 27,2 ευρώ
*ελιά 45,2 ευρώ,
*ροδακινιά -νεκταρινιά- βερικοκιά 31,7 ευρώ,
*μηλιά-αχλαδιά 18,8 ευρώ.
Η τέταρτη δράση αφορά τη ζώνη ανάσχεσης σε αγροτεμάχια που εφάπτονται σε επιφανειακά ύδατα. Οι δικαιούχοι θα αναλάβουν να εφαρμόσουν παρυδάτια ζώνη ανάσχεσης πλάτους τουλάχιστον 5 μέτρων, κατά μέσο όρο, στα ενταγμένα στη δέσμευση αγροτεμάχια που εφάπτονται µε επιφανειακά ύδατα (ποτάμια, υδατορέµατα, λίμνες, αρδευτικές διώρυγες, αποστραγγιστικές τάφρους κ.ά.). Στην παρυδάτια ζώνη ανάσχεσης θα απαγορεύεται επίσης η άσκηση οποιασδήποτε γεωργικής δραστηριότητας
Η δέσμευση θα αφορά τις εξής καλλιέργειες: Χειμερινά σιτηρά, καλαμπόκι, ψυχανθή, πατάτες, ζαχαρότευτλα, φρέσκα λαχανικά, βαμβάκι και ηλίανθο.
Κριτήρια επιλεξιμότητας
Τα αγροτεμάχια της εκμετάλλευσης που θα ενταχθούν στο πλαίσιο των Προσκλήσεων της Δράσης, πρέπει να πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια επιλεξιμότητας:
– να είναι δηλωμένα στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ) του ενδιαφερόμενου του έτους 2021, η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως αίτηση αναφοράς. Για την ειδική δέσμευση Γ, τα προς ένταξη αγροτεμάχια πρέπει επιπλέον να είναι δηλωμένα στην ΕΑΕ 2021 με επιλέξιμη δενδρώδη καλλιέργεια.
– να είναι δηλωμένα στην ΕΑΕ 2021 ως αρδευόμενα και να διαθέτει ο ενδιαφερόμενος τα απαραίτητα παραστατικά απόδειξης της αρδευσιμότητας των αιτούμενων αγροτεμαχίων τα οποία και επιδεικνύει σε οποιονδήποτε έλεγχο.
– τα προς ένταξη αγροτεμάχια στην ειδική δέσμευση Δ να εφάπτονται με επιφανειακά ύδατα (ποτάμια, υδατορέματα, λίμνες, διώρυγες, τάφρους και κανάλια άρδευσης ή στράγγισης).
– να βρίσκονται εντός της περιοχής παρέμβασης. Η δράση εφαρμόζεται στις 30 περιοχές οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί ως ευπρόσβλητες από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης, βάσει των αριθ. 19652/1906/1999 (ΦΕΚ Β ́ 1575), 20419/2522/2001 (ΦΕΚ Β ́ 1212), 24838/1400/Ε103/2008 (ΦΕΚ Β ́1132), 106253/2010 (ΦΕΚ Β ́1843), 190126/2013 (ΦΕΚ Β ́983) και 147070/2014 (ΦΕΚ Β ́3224) ΚΥΑ, καθώς και στις ακόλουθες 7 περιοχές σημαντικών υγροτόπων:
1. Εθνικός Δρυμός Πρεσπών
2. Υγρότοποι Αμβρακικού
3. Εθνικό Πάρκο Λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων
4. Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού
5. Λίμνες Τριχωνίδα – Λυσιμαχία, Λίμνη Οζερός
6. Δέλτα Νέστου
7. Λίμνες Δ. Μακεδονίας: Βεγορίτιδα, Χειμαδίτιδα, Πετρών και Ζάζαρη.
– για την ομάδα καλλιέργειας «Ελιά» στην ειδική δέσμευση Γ, η ελάχιστη πυκνότητα φύτευσης των υπό ένταξη ελαιοτεμαχίων να ανέρχεται σε 80 ελαιόδεντρα ανά εκτάριο, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι πρόκειται για συστηματικό ελαιώνα.
