ESG: Υποχρεωτική η έκθεση για τις εταιρείες σύμφωνα με ευρωπαϊκή οδηγία

ESG: Αυτό αποφάσισαν το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε προκαταρκτική συμφωνία τους, στα τέλη Ιουνίου.

Η οδηγία για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας, της οποίας το βασικό σχέδιο ανακοινώθηκε τον Απρίλιο του 2021, τροποποιεί ουσιαστικά την οδηγία του 2014 για τη δημοσιοποίηση της Έκθεσης μη Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης. Εισάγει λεπτομερέστερες απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων και μεριμνά ώστε οι επιχειρήσεις να υποχρεούνται να υποβάλλουν εκθέσεις σχετικά με ζητήματα βιωσιμότητας (ESG), όπως τα θέματα περιβαλλοντικής υπευθυνότητας (E – environment), τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις εργασιακές πρακτικές που εφαρμόζουν (S – Social) και τo μοντέλο εταιρικής διακυβέρνησης που έχουν υιοθετήσει (G – Governance).

Η Οδηγία CSRD αποσκοπεί στην αύξηση της ποιότητας της πληροφορίας που δημοσιεύεται από εταιρείες, καθώς και της διαφάνειας των εν λόγω πληροφοριών για θέματα βιωσιμότητας και, ως εκ τούτου, στη στήριξη της μετάβασης σε μία βιώσιμη οικονομία, στον απόηχο της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα και της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ.

Η οδηγία εισάγει επίσης απαίτηση για την διασφάλιση των υποβαλλόμενων εκθέσεων βιωσιμότητας από ανεξάρτητο τρίτο φορέα, καθώς και τη βελτίωση της προσβασιμότητας των πληροφοριών, απαιτώντας να δημοσιοποιούνται σε ειδικό τμήμα της έκθεσης διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου των εταιρειών.

Ποιες εταιρείες αφορά;

Οι απαιτήσεις της οδηγίας CSRD αφορούν όλες τις μεγάλες εταιρείες (εισηγμένες και μη εισηγμένες εταιρείες της ΕΕ) οι οποίες πληρούν τουλάχιστον δύο από τα παρακάτω κριτήρια:

• Έχουν περισσότερους από 250 εργαζόμενους
• Έχουν καθαρό κύκλο εργασιών άνω των 40 εκατ. ευρώ
• Έχουν πάνω από 20 εκατ. ευρώ ετήσιο συνολικό ισολογισμό
• Οι απαιτήσεις αυτές αφορούν επίσης και τις εταιρείες εκτός ΕΕ, οι οποίες πραγματοποιούν καθαρό κύκλο εργασιών 150 εκατ. ευρώ στην ΕΕ και έχουν τουλάχιστον μία θυγατρική ή υποκατάστημα στην ΕΕ.

Τέλος, η οδηγία θα αφορά και τις εισηγμένες ΜΜΕ όπου, όμως, αναμένεται να υπάρχει δυνατότητα εξαίρεσης για τις ΜΜΕ δίνοντας μία μεταβατική περίοδο προσαρμογής έως το 2028.

Σημαντική νέα υποχρέωση για τις εταιρείες: Η υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας θα πρέπει να πιστοποιείται από διαπιστευμένο ανεξάρτητο ελεγκτή όπως επίσης και οι εκθέσεις των μη ευρωπαϊκών εταιρειών θα πρέπει να πιστοποιούνται, είτε από Ευρωπαίο ελεγκτή είτε από ελεγκτή εγκατεστημένο σε τρίτη χώρα.

Στην Ελλάδα η υποχρέωση για τη δημοσίευση Εκθέσεων Βιωσιμότητας είναι ευρύτερη και σε μεγάλο βαθμό καλύπτει τις επερχόμενες απαιτήσεις, καθώς ο νόμος 4403/2016 και η σχετική εφαρμοστική εγκύκλιος που ακολούθησε, καθόρισαν συγκεκριμένες απαιτήσεις ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης. Η κύρια διαφορά εντοπίζεται στο εύρος των στοιχείων που θα συμπεριλαμβάνονται και ουσιαστικά στο πρότυπο σύμφωνα με το οποίο θα πρέπει να αναπτύσσεται ο Εταιρικός Απολογισμός Βιωσιμότητας.

Τι αλλάζει με τη νέα οδηγία

Με την νέα οδηγία έγινε ξεκάθαρο πως η Ευρωπαϊκή Συμβουλευτική Ομάδα για Θέματα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (EFRAG) έχει επιφορτιστεί με το έργο της ανάπτυξης των νέων ευρωπαϊκών προτύπων για τη συγγραφή των Εκθέσεων Βιωσιμότητας βάσει των απαιτήσεων της οδηγίας CSRD.

Εως τον Νοέμβριο του 2022 θα  έχει ολοκληρωθεί η αποστολή των τελικών προτύπων στην αρμόδια Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προς έγκριση.

Από πότε ισχύει η υποχρεωτικότητα ESG

Η εφαρμογή του κανονισμού αναμένεται να γίνει σε τρία στάδια:

• Την 1η Ιανουαρίου 2024 θα ισχύει η υποχρέωση για τις επιχειρήσεις που υπάγονται ήδη στην οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών (NFRD του 2014)
• Την 1η Ιανουαρίου 2025 θα ξεκινήσει η υποχρέωση για τις μεγάλες επιχειρήσεις που δεν υπάγονται σήμερα στην οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών
• Την 1η Ιανουαρίου 2026 για τις εισηγμένες MME, καθώς και για τα μικρά και μη πολύπλοκα πιστωτικά ιδρύματα και τις εξαρτημένες ασφαλιστικές εταιρείες.

Ποιες θα είναι οι απαιτήσεις αναφοράς;

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Οικονομικού Ταχυδρόμου και στοιχεία από την Grant Thornton, η  μορφή και τα ακριβή κριτήρια σχετικά με αυτά που θα απαιτήσει η CSRD είναι ακόμη υπό διαμόρφωση. Βάσει των μέχρι τώρα οδηγιών, θα υπάρχει απαίτηση για τη δημοσίευση σε ετήσια βάση, μίας Έκθεσης/ενός Απολογισμού ο οποίος θα περιλαμβάνει:

• Ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία (KPIs) για θέματα που είναι σημαντικά για την εταιρεία και τα οποία αφορούν, τουλάχιστον, περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εργασιακά θέματα, τη διαφορετικότητα στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την καταπολέμηση της διαφθοράς και τη δωροδοκία.
• Θα απαιτηθούν γνωστοποιήσεις άλλων θεμάτων βιωσιμότητας για την κάλυψη ζητημάτων όπως η στρατηγική, η διακυβέρνηση, οι πολιτικές, οι διαδικασίες, τα συστήματα, τα αποτελέσματα και η επίτευξη στόχων βιωσιμότητας.
• Τα ουσιαστικά θέματα βιωσιμότητας που έχει αναγνωρίσει η εταιρεία και τα οποία βασίζονται στην αρχή της διπλής ουσιαστικότητας:

1. Ποιοι κίνδυνοι και ευκαιρίες βιωσιμότητας μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία της εταιρίας (π.χ. ελλείψεις πρώτων υλών ή διακοπές στην παραγωγή λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών, αλλά και κινδύνους, όπως είναι ενδεχόμενο πλήγμα που μπορεί να προκληθεί στη φήμη της εταιρίας), και
2. Ποιο είναι το εύρος της επίδρασης (θετική ή αρνητική) που έχει η εταιρία στους ανθρώπους και το περιβάλλον (όπως είναι η απώλεια βιοποικιλότητας ή οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην αλυσίδα αξίας).
3. Πληροφορίες σχετικά με τους μακροπρόθεσμους στόχους βιωσιμότητας της εταιρίας και την πρόοδο που σημειώνει σε ετήσια βάση σε σχέση με τους στόχους αυτούς.

Τους επόμενους μήνες αναμένεται να εγκριθεί η προσωρινή αυτή συμφωνία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η οδηγία θα αρχίσει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η διεξαγωγή μιας μελέτης αποκλίσεων διαφορών (gap analysis) έναντι των απαιτήσεων CSRD για την αξιολόγηση του πλήθους των αλλαγών που θα απαιτηθούν, είναι απαραίτητη για αυτήν τη διαδικασία.

Οι εταιρείες θα χρειαστεί να υιοθετήσουν σχετικές πολιτικές και συστήματα, καθώς και να αναπτύξουν ένα πλαίσιο δεικτών, προκειμένου να μπορούν να παρακολουθούν την επίδοσή τους έναντι των στόχων που θέτουν για κάθε άξονα ESG.