Γιατί ο σολομός είναι απλά το «τέλειο» ψάρι - Οι ειδικοί εξηγούν

Τα οφέλη του σολομού για την υγεία είναι γενικώς γνωστά. Ωστόσο, η επιστημονική έρευνα αποκαλύπτει ολοένα περισσότερα στοιχεία για τη θρεπτική αξία του δημοφιλούς λιπαρού ψαριού, αλλά και για τα βλαβερά στοιχεία που μπορεί να περιέχει.

Η επιστήμη απαντά επίσης στο ερώτημα εάν είναι καλύτερη η επιλογή σολομού που εκτρέφεται ή εκείνου που αλιεύεται στην ανοιχτή θάλασσα. Όπως λένε οι ειδικοί, ανάλογα με το είδος του σολομού, τα θρεπτικά στοιχεία και τα χαρακτηριστικά, μπορεί να διαφέρουν.

Αλλά η επιλογή του είδους του ψαριού –ανοιχτής θάλασσας ή ιχθυοτροφείου- δεν είναι τόσο προφανής. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η θρεπτική αξία του σολομού μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το είδος.

Επιπλέον, υπάρχει η αντίληψη των καταναλωτών ότι ο εκτρεφόμενος σολομός και ο σολομός που αλιεύεται στην ανοιχτή θάλασσα διαφέρουν ως προς τα θρεπτικά τους συστατικά αλλά και τα επίπεδα μολυσματικών στοιχείων που εμπεριέχουν, πεποιθήσεις που εν μέρει υποστηρίζει η επιστημονική έρευνα.

Τελικά γιατί είναι το καλύτερο ψάρι

Σύμφωνα με τους New York Times, ιδιαίτερη έμφαση στα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ως ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία του σολομού, δίνει ο Δρ. Ντάριους Μοζαφαριάν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ταφτς της Μασαχουσέτης και διευθυντής του Ινστιτούτου «Food is Medicine» . Ο σολομός περιέχει περισσότερα ωμέγα-3 από σχεδόν οποιαδήποτε άλλη τροφή, με εξαίρεση άλλα λιπαρά ψάρια όπως η ρέγγα και οι σαρδέλες.

Μελέτες έχουν συνδέσει σταθερά την κατανάλωση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων που υπάρχουν στα θαλασσινά, με τη μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης εγκεφαλικών και καρδιακών παθήσεων.

Ακόμα, η έρευνα δείχνει ότι τα λιπαρά οξέα που εμπεριέχονται στο σολομό μειώνουν την αρτηριακή ακαμψία που σχετίζεται με την υψηλή αρτηριακή πίεση, ενώ μπορούν να έχουν αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα, προστατευτικά έναντι της παχυσαρκίας και του διαβήτη τύπου 2.

Ο Δρ. Μοζαφαριάν τονίζει επίσης ότι τα ωμέγα-3 είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου στα πρώτα χρόνια της ζωής. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η τακτική κατανάλωσή τους προφυλάσσει από την έλλειψη νοητικής διαύγειας που σχετίζεται με την προχωρημένη ηλικία και τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες, όπως το Αλτσχάιμερ.

Ενώ το ανθρώπινο σώμα είναι σε θέση να παράγει μόνο του κάποιο τέτοιο λιπαρό οξύ, η κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα στα ωμέγα-3 μπορεί να διασφαλίσει ότι το σώμα και ο εγκέφαλος λαμβάνουν αυτό που χρειάζονται, είπε ο Μοζαφαριάν.

Από την πλευρά της, η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά την κατανάλωση μιας μερίδας ψάρι, 85 γραμμαρίων περίπου (κυρίως λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός) τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα.

Ενώ πολλά συμπληρώματα περιέχουν ωμέγα-3, υπάρχουν ενδείξεις ότι η λήψη αυτών των λιπαρών από τα θαλασσινά μπορεί να είναι καλύτερη, ίσως επειδή υπάρχουν ενώσεις στο κρέας ψαριών που βοηθούν στο να μην διασπώνται τα ωμέγα-3 κατά την πέψη.

Επιπλέον, οι ειδικοί λένε ότι ο σολομός περιέχει και άλλα θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνες, σελήνιο και ιώδιο, που μπορεί να υποστηρίξουν ή να ενισχύσουν τις υγιείς επιδράσεις αυτών των λιπαρών του οξέων.

«Η εστίαση είναι συνήθως στα ωμέγα-3, αλλά είναι όλο το πακέτο που κάνει τον σολομό τόσο υγιεινό», δήλωσε ο Μάθιου Σπραγκ, λέκτορας στον τομέα της διατροφής στο Ινστιτούτο Υδατοκαλλιέργειας του Πανεπιστημίου του Στέρλινγκ στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ανοιχτής θάλασσας ή ιχθυοτροφείου;

Απαντώντας στο ερώτημα που ενδεχομένως απασχολεί κάποιους καταναλωτές αυτής της νοστιμιάς, η Στεφανί Κολόμπο, αναπληρώτρια καθηγήτρια και ερευνήτρια στην υδατοκαλλιέργεια στο Πανεπιστήμιο Νταλχάουζι στον Καναδά, σημειώνει: «το κύριο εύρημα της δουλειάς μας ήταν ότι δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ άγριου και εκτρεφόμενου».

Ωστόσο, προσθέτει ότι ο άγριος σολομός βρέθηκε να είναι πιο «πυκνός» σε θρεπτικά συστατικά και ο εκτρεφόμενος σολομός Ατλαντικού είχε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα ωμέγα-3, πρωτεϊνών και άλλων υγιεινών θρεπτικών συστατικών.

Επίσης, ο άγριος ροζ σολομός του Ειρηνικού φαίνεται να έχει λιγότερα από αυτά τα θρεπτικά συστατικά από τους άλλους τύπους, ανεξάρτητα από το αν ήταν εκτρεφόμενος ή άγριος.

Ακόμα, σύμφωνα με την έρευνα της Κολόμπο, ανάλογα με παράγοντες όπως ο τύπος της τροφής που δίνεται στον σολομό εκτροφής ή η εποχή του χρόνου που αλιεύεται ένας άγριος σολομός, τα επίπεδα των υγιών λιπών ή άλλων θρεπτικών συστατικών μπορεί να διαφέρουν από ψάρι σε ψάρι.

Η «κακή» πλευρά

Όσον αφορά τον υδράργυρο και άλλα βλαβερά στοιχεία που είναι γνωστό ότι μπορεί να περιέχονται στο σολομό, η Κολόμπο τονίζει ότι η έρευνά της εντόπισε διαφορές μεταξύ των διαφορετικών τύπων του ψαριού. Για παράδειγμα, ο εκτρεφόμενος σολομός Ατλαντικού έτεινε να έχει χαμηλότερα επίπεδα υδραργύρου από τις άγριες ποικιλίες.

Ωστόσο, όλα τα δείγματα περιείχαν επίπεδα υδραργύρου πολύ χαμηλότερα από τα διεθνή πρότυπα ασφαλείας. «Ακόμα κι αν έτρωγες σολομό κάθε μέρα, ο υδράργυρος δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ανησυχείς», σύμφωνα με όσα αναφέρει η Κολόμπο.

Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για άλλες τοξίνες που ορισμένες φορές εντοπίζονται στα θαλασσινά.

Σύμφωνα με τις έρευνες, ο σολομός, είτε άγριος είτε εκτρεφόμενος, δεν περιέχει επιβλαβή επίπεδα αυτών των τοξινών. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι δεν ζει αρκετά για να απορροφήσει πολλά από αυτά, υπογραμμίζει από την πλευρά του ο Δρ. Μοζαφαριάν.

Τι γίνεται με το περιβάλλον

Είναι αλήθεια ότι η κατανάλωση του σολομού, συνδέεται με κινδύνους για την οικολογική ισορροπία. Τόσο η υπεραλίευση άγριων ειδών όσο και οι ρύποι που σχετίζονται με την εκτροφή του σολομού, αποτελούν συνεχή ανησυχία. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, όλοι οι τύποι σολομού αφήνουν μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε σχέση με τα περισσότερα ζωικά είδη που αποτελούν πηγές πρωτεΐνης.

Όσον αφορά τις επιλογές που έχει ο καταναλωτής κατά την αγορά του σολομού, η Δρ. Κολόμπο τονίζει: «Εάν ο σολομός είναι πιστοποιημένος, αυτό θα σας δώσει περισσότερη εμπιστοσύνη ότι έχει προέλθει από πρακτικές βιώσιμες και ηθικές».

«Το ψάρι είναι μια από τις λίγες ζωικές τροφές που συνδέονται σταθερά με οφέλη για την υγεία και ο σολομός βρίσκεται στην κορυφή της λίστας μου όταν προτείνω ψάρια στους ανθρώπους», σημειώνει ο Δρ. Μοζαφαριάν.

Και προσθέτει: «Αν σας αρέσει η γεύση του, είναι πραγματικά το τέλειο ψάρι».