Η συνάντηση Βαρθολομαίου - Φραγκίσκου που θα κρίνει το μέλλον του κοινού Πάσχα

Το 2025, με βάση τους ξεχωριστούς τρόπους υπολογισμού της ημερομηνίας του Πάσχα, ορθόδοξοι και καθολικοί θα γιορτάσουν την ανάσταση στις 20 Απριλίου. Η κοινή ημερομηνία εορτασμού μεταξύ ορθόδοξων, καθολικών και προτεσταντών το ερχόμενο έτος φαίνεται ότι είναι μια καλή αφορμή για να ανοίξει η συζήτηση, προκειμένου να φανεί εάν υπάρχει σύμπνοια στο να καθοριστεί ένας κοινά αποδεκτός τρόπος υπολογισμού του εορτασμού του Πάσχα. 

Στο Οικουμενικό Πατριαρχείο υπάρχει εδώ και χρόνια διάθεση για διάλογο με την καθολική Εκκλησία, ώστε να γεφυρωθεί το χάσμα σε ένα πρακτικό -όχι δογματικό- ζήτημα, όπως είναι το πώς υπολογίζεται η ημερομηνία εορτασμού του χριστιανικού Πάσχα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην επικείμενη συνάντησή του με τον Πάπα Φραγκίσκο, σε λίγους μήνες, όταν ο δεύτερος επισκεφθεί τη Νίκαια της Βιθυνίας τον Μάιο του 2025, με αφορμή τα 1.700 χρόνια από την Α' Οικουμενική Σύνοδο, θα προτείνει να ξεκινήσει επίσημα η συζήτηση ανάμεσα στην ορθόδοξη Εκκλησία και το Βατικανό με απώτερο στόχο να βρεθεί μια φόρμουλα που θα καθορίσει τον κοινό τρόπο υπολογισμού του Πάσχα. Από το Οικουμενικό Πατριαρχείο προτείνεται ως βάση συζήτησης του κοινού υπολογισμού το ανατολικό ορθόδοξο Πασχάλιο. 

Εδώ και αιώνες ορθόδοξοι και καθολικοί υπολογίζουν με διαφορετικό τρόπο την ημερομηνία του Πάσχα. Άλλες χρονιές μπορεί να έχει διαφορά μίας εβδομάδας, περίπου κάθε τέσσερα χρόνια συμπίπτει, ενώ κάποιες χρονιές η διαφορά είναι τεράστια, όπως συνέβη το 2024. Φέτος (2024) το ορθόδοξο Πάσχα γιορτάστηκε στις 5 Μαΐου, ενώ το Πάσχα των καθολικών στις 31 Μαρτίου. Δηλαδή όταν οι ορθόδοξοι διήγαν ακόμα τη Σαρακοστή οι καθολικοί εύχονταν το «Χριστός Ανέστη», ενώ τέσσερις ημέρες μετά το ορθόδοξο Πάσχα, οι καθολικοί γιόρταζαν το 2024 την Ανάληψη, που τοποθετείται χρονικά 40 ημέρες μετά το Πάσχα. Όπως είναι λοιπόν αντιληπτό όλα αυτά δημιουργούν σύγχυση και συντηρούν την διαίρεση στους κόλπους της χριστιανοσύνης.

Ο Διονύσης Σιμόπουλος, ένας σπουδαίος αστρονόμος, που εκλαΐκευσε την αστρονομία βάζοντάς την στα σπίτια και στα σχολεία έγραψε ένα εμπεριστατωμένο σημείωμα, που εξήγησε ποιες αστρονομικές διαφορές και όχι δογματικές ή νομοκανονικές έχουν προκαλέσει τη διαφοροποίηση στον τρόπο υπολογισμού της ημερομηνίας του Πάσχα. Όλο το σημείωμα του μακαριστού Διονύση Σιμόπουλου είναι δημόσιο και προσβάσιμο στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος Ευγενίδου.

Στο σημείωμα του ο Διονύσης Σιμόπουλος σημείωνε ότι «η πραγματική διαφορά στον εορτασμό του Πάσχα έχει να κάνει με την αστρονομία και τα ημερολόγια και όχι με τη θρησκεία αυτή καθ' εαυτή».

Τo flash.gr είχε μιλήσει με εκπροσώπους του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Εκκλησίας της Ελλάδος και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην Ελλάδα και είχε φιλοξενήσει απόψεις και δηλώσεις τους αναφορικά με τις προσδοκίες τους σε ό,τι αφορά τον τρόπο υπολογισμού του Πάσχα. 

Μητροπολίτης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, υπό τον όρο της ανωνυμίας, είχε δηλώσει στο flash.gr ότι η πρόταση για καθορισμό κοινής ημερομηνίας του Πάσχα θα απευθυνθεί προς το Βατικανό από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενώ ανεξάρτητα από το ποια θα είναι η κατάληξη αυτού του διαλόγου, που είναι για ένα αμιγώς πρακτικό και αστρονομικό ζήτημα, για τους Ορθόδοξους δεν τίθεται θέμα καμίας αλλαγής στον υπολογισμό και στον εορτασμό της Ανάστασης και του Πάσχα.

Ο μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος μιλώντας στο flash.gr σημείωσε ότι: «Αφετηριακή βάση της οποιαδήποτε συζήτησης θα πρέπει να αποτελεί η απόφαση της Α´ Οικουμενικής Συνόδου, για τον λόγο αυτό δικαίως ο Οικουμενικός Πατριάρχης επεσήμανε ότι η επαναφορά του κοινού εορτασμού θα πρέπει να γίνει "συμφώνως προς το Πασχάλιον της καθ´ ημάς Ορθόδοξου Εκκλησίας"».

«Θα ήταν μια πολύ θετική εξέλιξη εάν η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία συμφωνούσαν σε ένα κοινό τρόπο υπολογισμού της ημερομηνίας του Πάσχα, ώστε όλοι οι χριστιανοί, να εορτάζουν σε μια κοινή ημερομηνία» δήλωσε προ μηνός στο flash.gr ο Αρχιεπίσκοπος Καθολικών Αθηνών Θεόδωρος Κοντίδης. Ο Αρχιεπίσκοπος των εν Αθήναις Καθολικών Θεόδωρος επισήμανε ότι το πότε θα εορταστεί το Πάσχα απασχολεί την Εκκλησία από την εποχή της Α’ Οικουμενικής Συνόδου και θα ήταν μια σημαντική κίνηση προς την χριστιανική ενότητα, εάν δοθεί λύση σε ένα πρακτικό ζήτημα, όπως είναι αυτό του τρόπου υπολογισμού της ημερομηνίας του χριστιανικού Πάσχα.