Ηλεκτρικά αυτοκίνητα με 130€/μήνα: Ευκαιρία για 3 εκατ. οικογένειες να τα αποκτήσουν ως το 2032

Η κοινωνική μίσθωση ηλεκτρικών αυτοκινήτων αναδεικνύεται σε αποτελεσματική λύση για την προσφορά οικονομικά προσιτής και βιώσιμης μετακίνησης στα νοικοκυριά με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Περιβάλλοντος και Μεταφορών (Transport & Environment), έως και 3 εκατομμύρια νοικοκυριά σε Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία και Πολωνία –τις πέντε μεγαλύτερες χώρες της Ε.Ε.– θα μπορούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση σε ηλεκτρικά οχήματα έως το 2032 μέσω κοινωνικού leasing. Το εν λόγω πρόγραμμα, που έχει ήδη ξεκινήσει να εφαρμόζεται στη Γαλλία, προσφέρει τη δυνατότητα μακροχρόνιας μίσθωσης ηλεκτρικών οχημάτων αξίας κάτω των 25.000 ευρώ, με ιδιαίτερα χαμηλές μηνιαίες δόσεις – από 130 έως 215 ευρώ. Η υιοθέτηση αυτού του μοντέλου και από άλλα κράτη-μέλη θα μπορούσε να μετασχηματίσει την αγορά της ηλεκτροκίνησης, μειώνοντας παράλληλα τις κοινωνικές ανισότητες στην πρόσβαση σε καθαρές τεχνολογίες.

«Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα παραμένουν εκτός προσιτού εύρους για τη μεσαία τάξη, ενώ οι κρατικές επιδοτήσεις καταλήγουν συχνά σε αγοραστές που δεν τις έχουν απόλυτη ανάγκη», τονίζει η Marie Cheron, ειδική στην ηλεκτροκίνηση της T&E. Η ίδια προσθέτει πως η κοινωνική μίσθωση μπορεί να δώσει πρόσβαση σε καθαρές, σύγχρονες μετακινήσεις για εκατομμύρια ανθρώπους που σήμερα εξαρτώνται από ακριβά και ρυπογόνα οχήματα.

Για τη χρηματοδότηση του προγράμματος, προτείνεται να ενταχθεί η κοινωνική μίσθωση στα εθνικά κλιματικά σχέδια, χρησιμοποιώντας έσοδα από την επέκταση της αγοράς άνθρακα στις οδικές μεταφορές και τα κτίρια. Μέχρι το 2032, αναμένεται να είναι διαθέσιμα έως και 16 δισεκατομμύρια ευρώ στις πέντε χώρες για αυτόν τον σκοπό. Ωστόσο, το ποσό αυτό εκτιμάται ότι το 2026 δεν θα ξεπερνά τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ, υποδεικνύοντας την ανάγκη άμεσης πολιτικής δέσμευσης.

Τα 20 εκατομμύρια άτομα χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος στις πέντε χώρες που μελετήθηκαν, θα μπορούσαν να επωφεληθούν άμεσα. Πρόκειται κυρίως για πολίτες που σήμερα βασίζονται αποκλειστικά σε οχήματα που χρησιμοποιούν υγρά καύσιμα, κάτι που τους καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτους στις διακυμάνσεις των τιμών των καυσίμων. Η ηλεκτροκίνηση προσφέρει σαφή πλεονεκτήματα κόστους για τους καταναλωτές, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με στοχευμένες πολιτικές ενίσχυσης.

Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Περιβάλλοντος και Μεταφορών τονίζει ότι η κοινωνική μίσθωση μπορεί να παίξει κρίσιμο ρόλο στη μετάβαση προς μια πιο πράσινη Ευρώπη. Τα σχετικά προγράμματα θα πρέπει να σχεδιάζονται σε εθνικό επίπεδο, προσαρμοσμένα στις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας. Κριτήρια όπως το ύψος του εισοδήματος, η ιδιοκτησία αυτοκινήτου και η γεωγραφική τοποθεσία (π.χ. αγροτικές περιοχές) θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό των δικαιούχων.

Για παράδειγμα, μια οικογένεια στη Γερμανία που ανήκει στο 40% των χαμηλότερων εισοδηματικά νοικοκυριών και διαμένει στην ύπαιθρο, μπορεί να πληροί τις προϋποθέσεις για συμμετοχή στο πρόγραμμα. Η ομοσπονδία εκτιμά ότι, ανάλογα με το ύψος των επιδοτήσεων, 1,5 έως 3 εκατομμύρια νοικοκυριά θα μπορούσαν να επωφεληθούν έως το 2032.

Η μαζική συμμετοχή σε τέτοια προγράμματα δεν θα ενίσχυε μόνο την αγοραστική δύναμη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, αλλά και τη ζήτηση για ηλεκτρικά οχήματα, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της Ε.Ε.

Προοπτικές για την Ελλάδα: Πώς μπορεί να εφαρμοστεί η κοινωνική μίσθωση

Η Ελλάδα, με περιορισμένη διείσδυση της ηλεκτροκίνησης, μπορεί να επωφεληθεί σημαντικά από ένα αντίστοιχο πρόγραμμα κοινωνικής μίσθωσης. Αν και έχουν γίνει βήματα μέσω επιδοτήσεων για την αγορά ηλεκτρικών Ι.Χ. τα τελευταία χρόνια (με το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά»), τα σημερινά μέτρα ευνοούν κυρίως όσους έχουν ήδη οικονομική δυνατότητα να επενδύσουν σε νέα αυτοκίνητα.

Η υιοθέτηση ενός μοντέλου κοινωνικού leasing στην Ελλάδα θα απαιτούσε:

• Δημιουργία μηχανισμού στόχευσης με βάση εισοδηματικά και γεωγραφικά κριτήρια (π.χ. απομακρυσμένες ή αγροτικές περιοχές με χαμηλή πρόσβαση σε δημόσια συγκοινωνία).

• Ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων, ενδεχομένως από το Ταμείο Ανάκαμψης ή το Εθνικό Σχέδιο για το Κλίμα, ώστε να υπάρξει επιδότηση μέρους του κόστους μίσθωσης.

• Συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα (εισαγωγείς αυτοκινήτων, τράπεζες και εταιρείες leasing) για τη διαμόρφωση βιώσιμων συμβολαίων με χαμηλό κόστος.

• Ενίσχυση του δικτύου φόρτισης, κυρίως σε ημιαστικές και αγροτικές περιοχές, ώστε να διασφαλιστεί η πρακτική δυνατότητα χρήσης των ηλεκτρικών οχημάτων.

Η κοινωνική μίσθωση θα μπορούσε να προσφέρει μια πραγματική διέξοδο για χιλιάδες οικογένειες στην περιφέρεια, που σήμερα εξαρτώνται από παλιά, ρυπογόνα και ενεργοβόρα οχήματα. Παράλληλα, θα ενίσχυε την εθνική προσπάθεια για την επίτευξη των στόχων απανθρακοποίησης στις μεταφορές.