ΗΠΑ: Η Δικαιοσύνη «μπλοκάρει» τον Τραμπ - «Υπέρβαση εξουσίας» η επιβολή ανταποδοτικών δασμών
Το δικαστήριο έκρινε ότι ο πρόεδρος δεν μπορεί να χρησιμοποιεί τον νόμο περί έκτακτης οικονομικής ανάγκης του 1977 ως πρόσχημα για την επιβολή «απεριόριστων» δασμών, καθώς η αρμοδιότητα αυτή ανήκει αποκλειστικά στο Κογκρέσο.
Φρένο στην πολιτική των «ανταποδοτικών» τελωνειακών δασμών που είχε επιβάλει ο Ντόναλντ Τραμπ σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα στις ΗΠΑ έβαλε χθες Τετάρτη (28/5) αμερικανικό δικαστήριο.
Με μια απόφαση-χαστούκι στην εκτελεστική εξουσία, το δικαστήριο ειδικευμένο σε ζητήματα διεθνούς εμπορίου έκρινε ότι ο πρόεδρος δεν μπορεί να χρησιμοποιεί τον νόμο περί έκτακτης οικονομικής ανάγκης του 1977 ως πρόσχημα για την επιβολή «απεριόριστων» δασμών, καθώς η αρμοδιότητα αυτή ανήκει αποκλειστικά στο Κογκρέσο.
Το δικαστικό «μπλόκο» στον «Νόμο Τραμπ»
Σύμφωνα με την 49σέλιδη απόφαση του αμερικανικού δικαστηρίου για το διεθνές εμπόριο (ITC), τα προεδρικά εκτελεστικά διατάγματα της 2ης Απριλίου, με τα οποία επιβλήθηκαν δασμοί κατ’ ελάχιστον 10% σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα και έως και 50% ανάλογα με τη χώρα προέλευσης, «υπερβαίνουν τις εξουσίες που έχουν δοθεί στον πρόεδρο στο πλαίσιο του νόμου IEEPA».
Ο νόμος αυτός (International Emergency Economic Powers Act) επιτρέπει την ανάληψη δράσης μόνο σε περίπτωση «εξαιρετικής και ασυνήθιστης απειλής», κάτι που, σύμφωνα με τους δικαστές, δεν δικαιολογεί την επιβολή ανεξέλεγκτων δασμών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ένα ανώνυμο μέλος του δικαστηρίου, σε γραπτή γνωμοδότηση που συνοδεύει την απόφαση, ήταν ιδιαίτερα αιχμηρό: η παραχώρηση «απεριόριστης» εξουσίας στον πρόεδρο ως προς τους τελωνειακούς δασμούς ισοδυναμεί με «αποκήρυξη» της νομοθετικής εξουσίας, κάτι που αντίκειται ευθέως στο Σύνταγμα των ΗΠΑ. Πρόκειται για μια σαφή υπενθύμιση ότι η νομοθετική εξουσία δεν εκχωρείται, αλλά διατηρείται για την προστασία της δημοκρατικής λειτουργίας.
Έφεση στην απόφαση και οργή στον Λευκό Οίκο: «Δικαστές που δεν έχουν εκλεγεί»
Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ απάντησε στην απόφαση ασκώντας έφεση: «Διά της παρούσης, γνωρίζεται ότι οι εναγόμενοι άσκησαν έφεση σε εφετείο των ΗΠΑ», αναφέρει το έγγραφο, που συμβουλεύτηκε το Γαλλικό Πρακτορείο.
Η αντίδραση του Λευκού Οίκου ήταν άμεση και οργισμένη. Εκπρόσωπος, ο Κους Ντεσάι, εξαπέλυσε επίθεση κατά «δικαστών που δεν έχουν εκλεγεί» και οι οποίοι, κατ’ αυτόν, δεν έχουν δικαίωμα «να αποφασίζουν για τον τρόπο αντιμετώπισης κατάστασης εθνικής έκτακτης ανάγκης».
«Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ορκίστηκε να βάλει πρώτα την Αμερική και η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει όλους τους μοχλούς της εκτελεστικής εξουσίας για να αντιμετωπίσει την κρίση και να αποκαταστήσει το μεγαλείο της Αμερικής», τόνισε ο Ντεσάι στην ανακοίνωσή του. Η δήλωση αυτή, πέρα από την εκτόξευση κατηγοριών, αναδεικνύει την επιμονή του Λευκού Οίκου να ασκεί εξουσία που, όπως αποδεικνύεται, υπερβαίνει τα συνταγματικά του όρια.
Ένα πλήγμα στη μονοκρατορία της εκτελεστικής εξουσίας
Σε κάθε περίπτωση απόφαση αυτή αποτελεί ένα σημαντικό πλήγμα στην προσπάθεια του Ντόναλντ Τραμπ να λειτουργεί εκτός των πλαισίων του Κογκρέσου, αξιοποιώντας προεδρικά διατάγματα για την επιβολή πολιτικών που επηρεάζουν άμεσα την οικονομία και τις διεθνείς σχέσεις της χώρας.
Υπογραμμίζει εμφατικά την αρχή της διάκρισης των εξουσιών και υπενθυμίζει ότι ακόμη και ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών υπόκειται στον έλεγχο του νόμου και του Συντάγματος. Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι πώς θα αντιδράσει περαιτέρω ο Λευκός Οίκος και αν θα επιλέξει να προσφύγει κατά της απόφασης, εντείνοντας έτσι την αντιπαράθεση με τη δικαστική εξουσία.
