
Θερμοκρασίες που χτυπάνε κόκκινο, χειμώνες άνυδροι, χιονοπτώσεις αραιά και που, βροχές που πέφτουν με ραγδαιότητα, μια γη που διψάει και μια σπίθα είναι αρκετή για να φέρει την καταστροφή από τις πύρινες «γλώσσες» που δεν τιθασεύονται εύκολα και τώρα το φαινόμενο heat dome που «ψήνει» την Ευρώπη, με τον υδράργυρο σε Πορτογαλία και Ισπανία να σκαρφαλώνει στους 46 βαθμούς Κελσίου. Η κλιματική κρίση μας δείχνει τα δόντια της για μια ακόμη φορά και η γηραιά Ήπειρος μπαίνει στο στόχαστρο ενός καυτού φαύλου κύκλου, χωρίς ορατό τέλος στο πρόβλημα. Ο Δρ. Κώστας Λαγουβάρδος, μετεωρολόγος - Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, μιλά στο Flash.gr για τον κίνδυνο «Σαχαροποίησης» της Ευρώπης και ημιερημοποίησης κάποιων περιοχών…
«Ο κίνδυνος η Ευρώπη να γίνει Σαχάρα προϋποθέτει ότι θα έχουμε πολύ μεγάλη άνοδο της θερμοκρασίας και τελείως διαφορετικό πρότυπο βροχών. Αυτό όμως που πραγματικά βλέπουμε, είναι ότι η Ευρώπη και η Μεσόγειος περισσότερο στο κομμάτι της Ευρώπης, είναι περιοχές οι οποίες θερμαίνονται γρήγορα σε σχέση με άλλες περιοχές του πλανήτη. Αν κοιτάξει κανείς τα τελευταία τριάντα χρόνια από πραγματικές μετρήσεις, θα δει ότι η θερμοκρασία σε ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης, που συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα, έχει ανέβει περίπου 1,5 βαθμό. Ξέρετε από μετρήσεις που κάνουμε στους πάγους, μπορούμε να κάνουμε μια εκτίμηση της θερμοκρασίας των προηγούμενων χιλιάδων ετών και έχουμε δει αυξομειώσεις θερμοκρασίας αλλά εδώ γίνονται πάρα πολύ γρήγορα κι αυτό μας δείχνει ότι οφείλεται σε κάποιο ανθρωπογενές λόγο που ουσιαστικά «κρύβεται» στις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου.
Τώρα όταν μιλάμε για το μέλλον έχουμε διάφορα σενάρια -καλά και κακά- γιατί υπάρχουν σενάρια που προβλέπουν ότι σταδιακά θα περιορίζουμε τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, επομένως θα μετριάσουμε λίγο το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και η αύξηση της θερμοκρασίας θα φρενάρει, θα επιβραδυνθεί, ενώ υπάρχουν και άλλα σενάρια, δυσμενή, τα οποία λένε πως δεν κάνουμε τίποτα, συνεχίζουμε όπως τώρα, συνεχίζουμε δηλαδή να εκπέμπουμε τις ποσότητες του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουμε ήδη και τα οποία δίνουν πολύ μεγάλη αύξηση σε επόμενα χρόνια».

Συνεπώς ποια είναι τα επικρατέστερα σενάρια, αυτά που θα πρέπει να εμπιστευθούμε και τι σημαίνει μια αύξηση περίπου 3 βαθμών Κελσίου μέσα στις επόμενες τρεις δεκαετίες; Οι επιπτώσεις θα είναι μεγάλες, αν δεν λάβουμε μέτρα άμεσα, προειδοποιεί ο κ. Λαγουβάρδος…
«Θεωρώ πως βρισκόμαστε κάπου ανάμεσα μεταξύ των δυσμενών και των πιο αισιόδοξων σεναρίων. Τα πρώτα ας πούμε δίνουν περαιτέρω αύξηση κατά 1,5 βαθμό τα επόμενα 30 χρόνια, το οποίο όμως προστίθεται σε μια αλλαγή η οποία έχει γίνει ήδη και είναι καταγραμμένη, αυτό που έχει συμβεί τώρα, επομένως μπορούμε να δούμε και μια αύξηση 3 βαθμών σε σχέση με το παρελθόν, μετά από 20-30 χρόνια που είναι μια πολύ μεγάλη διαφορά. Είναι μεγάλη γιατί μιλάμε για κάτι το οποίο αφορά όλες τις εποχές του χρόνου και όλες τις ώρες της ημέρας και της νύχτας. Δηλαδή αυτό που λέμε, αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη μας ή της Ευρώπης, που είναι μια πολύ μεγάλη απόκλιση αν φτάσουμε σε αυτά τα όρια
-Πρακτικά τι σημαίνει μια αύξηση 3 βαθμών Κελσίου στη μέση θερμοκρασία;
Προφανώς αυτό θα έχει πολύ μεγάλες επιπτώσεις. Η διαφορά ενός ή δύο βαθμών δεν είναι μικρή, όταν παγιώνεται ως διαφορά. Όταν το σώμα μας είναι +1βαθμό θερμοκρασία παραπάνω, αυτό το αισθανόμαστε. Επομένως είναι κάτι το οποίο θέλει πάρα πολλή προσοχή, γιατί αυτές οι αποκλίσεις του 1,5 ή των 2 βαθμών σε ορισμένες περιοχές μπορεί να γίνουν 4 τα επόμενα τριάντα χρόνια και είναι κάτι που δεν το είχαμε ξαναδεί σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα να συμβαίνει στον πλανήτη μας».

Η Ευρώπη βλέπει τον υδράργυρο να ανεβαίνει με γρηγορότερους ρυθμούς από τον υπόλοιπο πλανήτη
Ποιες είναι όμως οι περιοχές που ήδη πλήττονται αλλά και αυτές που θα πληρώσουν το βαρύ τίμημα, αν δεν δράσουμε προς τη σωστή κατεύθυνση και ποια είναι η θέση της Ελλάδας; Βρίσκεται ή όχι μέσα στον «χάρτη» επικινδυνότητας που μελετούν οι επιστήμονες;
«Όντως στη χώρα μας τα τελευταία 30 χρόνια η θερμοκρασία έχει ανέβει κατά μέσο όρο 1,5 βαθμό, ενώ υπάρχουν περιοχές που θερμαίνονται με γρηγορότερο ρυθμό. Αυτό ισχύει και για την Ευρώπη. Στην Ελλάδα για παράδειγμα η Δυτική Μακεδονία που είναι απομακρυσμένη από τη θάλασσα θερμαίνεται με γρηγορότερο ρυθμό, δηλαδή έχει ανέβει περίπου 2 βαθμούς, ίσως και παραπάνω η θερμοκρασία τα τελευταία 30 χρόνια, ενώ περιοχές όπως είναι τα νησιά, π.χ. οι Κυκλάδες ή η Κρήτη, περιοχές που είναι κοντά στη θάλασσα, θερμαίνονται με ένα μικρότερο ρυθμό περίπου στον 1 βαθμό.
Εδώ να πω ότι η Δυτική Μακεδονία προφανώς παραμένει πιο κρύα από την Κρήτη π.χ., αλλά ο ρυθμός αύξησης της θερμοκρασίας στις περιοχές που είναι μακριά από τη θάλασσα είναι μεγαλύτερος, από αυτές που είναι στις παραλιακές περιοχές. Αυτό το βλέπουμε και στην Ευρώπη. Σε περιοχές δηλαδή του εσωτερικού της Ευρώπης, όπως είναι η Ανατολική Ευρώπη που είναι μακριά από τη θάλασσα. Παντού όμως σε όλη την Ευρώπη η τάση της θερμοκρασίας είναι αυξητική την τελευταία τριακονταετία και μάλιστα είναι αρκετά μεγάλη, σχετικά με άλλες περιοχές του πλανήτη μας».

Αύξηση θερμοκρασίας: Οι δραματικές επιπτώσεις στη ζωή των ανθρώπων και οι απρόβλεπτες συνέπειες
Κι αν οι επιπτώσεις από την κλιματική κρίση είναι δραματικές σήμερα, τότε το αύριο προβλέπεται τουλάχιστον δυσοίωνο για τη ζωή των ανθρώπων, αλλά και απρόβλεπτο για τον πλανήτη μας λέει ο Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών…
«Η αύξηση της θερμοκρασίας δεν είναι μόνο το λιώσιμο των πάγων. Η αύξηση της θερμοκρασίας σημαίνει πολύ μεγάλες θερμοκρασίες και καύσωνες τα καλοκαίρια. Μπορεί να σημαίνει πιο ήπιες συνθήκες το χειμώνα, όμως για παράδειγμα στην αγροτική παραγωγή δεν το θέλουμε αυτό. Το χειμώνα τα δέντρα για να μεγαλώσουν σωστά, θέλουν να μαζέψουν αυτό που λέμε ώρες ψύχους, ώρες κρύου. Επίσης, σημαίνει πολύ υψηλότερη διαταραχή της κίνησης των βαρομετρικών συστημάτων που σημαίνει πιθανόν μια αλλαγή στο μοτίβο των βροχών, υψηλότερες θερμοκρασίες του αέρα που παρασύρουν και τη θερμοκρασία της θάλασσας, θάλασσες που γίνονται πιο ζεστές.
Έτσι οι υψηλότερες θερμοκρασίες έχουν επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή, στην υγεία μας καθώς περισσότεροι καύσωνες σημαίνουν μεγαλύτερη θερμική καταπόνηση το καλοκαίρι και πάει λέγοντας… Επομένως αυτές οι αλλαγές είναι προφανώς από τα πρώτα στοιχεία που λέω ότι είναι αρνητικά, αλλά επίσης μπορεί να οδηγήσουν και σε αλλαγές απρόβλεπτες. Επειδή διαταράσσουμε πολύ αυτό το σύστημα ατμόσφαιρας-ωκεανών-πάγων που λιώνουν, μπορεί να δούμε και πράγματα τα οποία δεν μπορούμε καν να τα προβλέψουμε. Αλλαγές για παράδειγμα στην κίνηση του ρεύματος του κόλπου, του Gulf Stream που λέμε, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες αλλαγές στο κλίμα σε κάποιες περιοχές».
Όσο περισσότερο διαταράσσουμε ένα σύστημα, τόσο είναι πιθανό να δούμε και αποτελέσματα που δεν τα έχουμε σκεφτεί ή δεν έχουμε μπορέσει μέχρι στιγμής να τα εκτιμήσουμε. Αν βάζουμε μπροστά την αέναη οικονομική ανάπτυξη, στο τέλος θα βρεθούμε σε πολύ δύσκολες συνθήκες και το πρόβλημα είναι ότι καθυστερούμε, τονίζει ο κ. Λαγουβάρδος και καταλήγει λέγοντας πώς αφού δεν σταματάμε αυτές τις εκπομπές και συνεχίζουμε να εκπέμπουμε τεράστιες ποσότητες του διοξειδίου του άνθρακα, τότε δεν μπορούμε να είμαστε ιδιαίτερα αισιόδοξοι…