Λεωφορειολωρίδες: Εξοπλίζονται με «ψηφιακά μάτια» – Πρόστιμα 200€ από τον Ιούλιο

Σημαντικές αλλαγές στην επιτήρηση των λεωφορειολωρίδων της Αθήνας αναμένεται να φέρει η τοποθέτηση καμερών στα αστικά λεωφορεία, οι οποίες θα καταγράφουν παραβάσεις οδηγών σε πραγματικό χρόνο. Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την έναρξη του μέτρου, καθώς από τον Ιούλιο ξεκινά η σταδιακή ενεργοποίηση του συστήματος, με τις πρώτες 10 κάμερες να τοποθετούνται εντός του μήνα.

Συνολικά, το σχέδιο προβλέπει την εγκατάσταση 500 καμερών στα οχήματα του στόλου, στο πλαίσιο της συνεργασίας του ΟΑΣΑ με την Hayden AI Technologies Ireland Limited, η οποία διαθέτει εμπειρία σε αντίστοιχα έργα στο εξωτερικό – μεταξύ άλλων και στη Βαρκελώνη.

Το σύστημα θα καταγράφει φωτογραφικά και με βίντεο κάθε παράνομη κίνηση οχήματος στις αποκλειστικές λωρίδες λεωφορείων (ΑΛΛ), συλλέγοντας αυτόματα στοιχεία όπως ώρα, θέση και πινακίδα. Ενδεικτικά, στη Νέα Υόρκη, όπου εφαρμόζεται παρόμοιο μοντέλο από το 2019, οι ταχύτητες των λεωφορείων αυξήθηκαν κατά 5%, ενώ τα τροχαία μειώθηκαν κατά 20% στις επιτηρούμενες λωρίδες. Μέχρι στιγμής, η δράση παραμένει σε πιλοτικό στάδιο, με δύο λεωφορεία να δοκιμάζουν το σύστημα καταγραφής χωρίς την έκδοση κλήσεων. Όμως από τον Ιούλιο, η πιλοτική φάση ολοκληρώνεται και ξεκινά η κανονική επιβολή προστίμων, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Μεταφορών, Κωνσταντίνο Κυρανάκη.

Τι αλλάζει από τον Ιούλιο

Από τον Ιούλιο του 2025, το πιλοτικό πρόγραμμα παρακολούθησης των λεωφορειολωρίδων μέσω καμερών που είναι τοποθετημένες σε αστικά λεωφορεία της Αθήνας περνά σε πλήρη εφαρμογή. Αυτό σημαίνει ότι οι παραβάσεις που θα καταγράφονται από το σύστημα πλέον θα οδηγούν σε κανονική βεβαίωση κλήσεων και επιβολή προστίμων στους παραβάτες.

Μέχρι σήμερα, η λειτουργία του συστήματος ήταν δοκιμαστική, με τις κάμερες να συλλέγουν δεδομένα χωρίς να επιβάλλονται κυρώσεις. Στόχος της πιλοτικής φάσης ήταν να αξιολογηθεί η αξιοπιστία και η αποδοτικότητα της τεχνολογίας, καθώς και να διαπιστωθεί η ικανότητα εντοπισμού παραβάσεων με ακρίβεια.

Με την ενεργοποίηση του συστήματος, οι πρώτες 10 κάμερες θα τοποθετηθούν μέσα στον Ιούλιο σε συγκεκριμένα λεωφορεία που εξυπηρετούν γραμμές υψηλής συχνότητας, ενώ σταδιακά θα επεκταθεί η εγκατάσταση σε 500 λεωφορεία. Έτσι, ο έλεγχος των λεωφορειολωρίδων θα γίνεται πιο αποτελεσματικός, ακόμη και σε πραγματικό χρόνο.

Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Μεταφορών εκτιμά ότι το μέτρο θα βελτιώσει σημαντικά την τήρηση των κανόνων κυκλοφορίας, αυξάνοντας την ταχύτητα και την αξιοπιστία των δρομολογίων των δημόσιων συγκοινωνιών στην Αθήνα.

Πώς θα λειτουργούν οι κάμερες στα λεωφορεία

Το σύστημα βασίζεται σε τεχνολογία οπτικής αναγνώρισης και τεχνητής νοημοσύνης, η οποία επιτρέπει την αυτόματη καταγραφή παραβάσεων κατά τη διάρκεια της διαδρομής ενός λεωφορείου. Οι κάμερες είναι τοποθετημένες στο παρμπρίζ των αστικών λεωφορείων και είναι στραμμένες προς το οδόστρωμα μπροστά.

Καθώς το λεωφορείο κινείται, η κάμερα τραβάει φωτογραφίες και βίντεο, αναλύοντας σε πραγματικό χρόνο αν κάποιο άλλο όχημα κινείται ή έχει σταθμεύσει παράνομα εντός της λεωφορειολωρίδας. Όταν εντοπιστεί παράβαση, το σύστημα καταγράφει την ακριβή τοποθεσία, την ημερομηνία, την ώρα και τις πινακίδες κυκλοφορίας του παραβάτη.

Τα δεδομένα μεταφέρονται αυτόματα σε κεντρικό σύστημα επεξεργασίας, όπου και γίνεται η διασταύρωση των στοιχείων, προτού εκδοθεί και αποσταλεί η σχετική κλήση. Η διαδικασία είναι πλήρως αυτοματοποιημένη και ψηφιακή, χωρίς να απαιτείται φυσική παρουσία τροχονόμου ή στατικού ελέγχου.

Το σύστημα έχει αναπτυχθεί από την Hayden AI Technologies, εταιρεία με εμπειρία στην επιτήρηση αστικών συγκοινωνιών σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Λος Άντζελες και πρόσφατα η Βαρκελώνη. Σύμφωνα με τη σχετική τεκμηρίωση, το λογισμικό ενσωματώνει αλγόριθμους που ανιχνεύουν παραβάσεις με ακρίβεια 95%, ενώ τα δεδομένα προστατεύονται από σύγχρονες προδιαγραφές κυβερνοασφάλειας και προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Το μεγάλο πλεονέκτημα του συστήματος είναι ότι εκτελεί τον ρόλο ενός “κινητού τροχονόμου”, παρακολουθώντας σε πλήθος σημείων του οδικού δικτύου χωρίς να απαιτείται φυσική εγκατάσταση σταθερών καμερών ή προσωπικό επιτόπου.

Η καθημερινή εικόνα στις κεντρικές οδικές αρτηρίες της Αθήνας, με οχήματα να κινούνται ή να σταθμεύουν παρανόμως στις ΑΛΛ, όχι μόνο εμποδίζει τη ροή των αστικών λεωφορείων, αλλά εντείνει και το κυκλοφοριακό πρόβλημα. Οι νέες κάμερες φιλοδοξούν να βάλουν φρένο σε αυτή την πρακτική, φέρνοντας συνέπειες με το πάτημα ενός κουμπιού – ή μάλλον, με την καταγραφή μιας εικόνας.