«Μαμά, βαριέμαι!» Ιδέες για καλοκαιρινή απασχόληση παιδιών- Συμβουλές ειδικών στον flash για οθόνες

Το κουδούνι για το τέλος της σχολικής χρονιάς έχει χτυπήσει…Οι πρώτες ημέρες των θερινών διακοπών κυλούν και η απορία των γονέων είναι διαχρονικά, μια και κοινή. Πώς θα κρατήσουν τα παιδιά τους απασχολημένα το καλοκαίρι. Τι θα πρέπει να κάνουν με τα παιδιά μικρότερης ηλικίας, αλλά και πώς θα απομακρύνουν από τις οθόνες τους εφήβους. Ειδικοί μιλούν στο Flash.gr και μας προτείνουν. Η κυρία Βασιλένα Σταυροπούλου, ψυχολόγος – συστημική ψυχοθεραπεύτρια, μας εξηγεί την αξία του «μαζί» αλλά και του «κενού χρόνου»…

«Τα παιδιά δεν χρειάζονται εξαιρετικές εμπειρίες κάθε μέρα, χρειάζονται αρχικά από τους γονείς σταθερή παρουσία. Ένα χρονικό διάστημα που να ξέρουν ότι τουλάχιστον το καλοκαίρι για λίγες ώρες κάθε ημέρα, μπορούν να κάνουν έστω κάτι απλό με το γονέα τους. Η απλότητα έχει αξία, ένα παγωτό στο παγκάκι, μια κουβέντα στο μπαλκόνι, να δουν μαζί μια σειρά, ένα αυτοσχέδιο κάμπινγκ όπως μου έλεγε μια μητέρα στο γραφείο τις προάλλες που έκανε με το γιο της στο σαλόνι για να αλλάξουν τη ρουτίνα του ύπνου. Έτσι χτίζουν μνήμες και δεσμούς πολύ πιο ισχυρούς από ακριβές δραστηριότητες, πχ. camps και οργανωμένα events.»

Η τροφοδοσία της σχέσης γονέα-παιδιού, η ανάπτυξη δεξιοτήτων ζωής καθώς και η καλλιέργεια της ψυχικής ανθεκτικότητας, είναι οι τρεις άξονες που θα πρέπει να ενισχύσουμε, τονίζει η κυρία Σταυροπούλου. Ένας τρόπος για να επιτύχουμε τα παραπάνω, είναι και η επαφή με τη φύση…

«Χρειάζεται η επαφή με τη φύση, γιατί αυτό είναι κάτι που λείπει από την καθημερινότητά μας το χειμώνα και από την καθημερινή ρουτίνα τη μαθησιακή. Χρειάζεται οπωσδήποτε να βάλουμε κάποια δραστηριότητα στη φύση, ακόμα και αν οι γονείς δεν πάνε διακοπές, ακόμα και αν τα παιδιά είναι στην πόλη. Κάποια βόλτα σε πάρκο, έτσι να κινηθούμε λίγο πιο χειρωνακτικά, για να μπορέσουν τα παιδιά να καταλάβουν την αξία αυτής της επαφής. Να μπορέσουν να καταλάβουν ότι υπάρχει και χώρος έξω από την οθόνη. Εγώ προσωπικά δεν προτείνω ζωολογικούς κήπους, αλλά προτείνω σίγουρα ακόμα και ένα καταφύγιο ζώων. Είναι και αυτό πολύ σημαντικό. Είναι πολύ σημαντική η επαφή με τα ζώα.»

«Έτσι θα ενισχύσετε τις δεξιότητες ζωής των παιδιών σας»

Για την αξία της ενίσχυσης των δεξιοτήτων ζωής, που ταυτοχρόνως φέρνει πιο κοντά τα μέλη της οικογένειας, μας μιλά και η εκπαιδευτικός – γλωσσολόγος, Δανάη Σταυροπούλου…

«Κάποια life skills, κάποιες δεξιότητες ζωής δεν τις μαθαίνουμε στο σχολείο. Και είναι μια καταπληκτική ευκαιρία τώρα που είναι καλοκαίρι να μπορέσουμε να δείξουμε στα παιδιά μας, πώς είναι η ζωή εκτός σχολείου. Όταν θα μεγαλώσουμε, όταν θα ενηλικιωθούμε. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Μπορούμε να δούμε ένα βίντεο μαγειρικής ή να διδάξουμε στα παιδιά μας π.χ. μια συνταγή με ένα διασκεδαστικό τρόπο για να μπορεί και το παιδάκι να είναι μέρος της διαδικασίας της μαγειρικής.
Επίσης μπορούμε να φυτέψουμε μαζί ένα δεντράκι. Να δείξουμε κάποια πράγματα που σίγουρα θα είναι χρήσιμα στο μέλλον αλλά όχι με ένα τρόπο διδακτικό. Δηλαδή, έλα τώρα να σου δείξω εγώ πώς είναι να φτιάξεις αυτό το φαγητό, αλλά με έναν τρόπο που θα λέει, έλα εδώ θέλεις να κάνουμε κάτι μαζί; Θέλεις να φτιάξουμε ένα κέικ, θέλεις να φτιάξουμε κάτι νόστιμο; Να το μοιράσουμε μετά στην οικογένεια να το φάμε όλοι μαζί; Και ξέρετε, εκεί επιτυγχάνεται και η κατάκτηση της δεξιότητας αλλά και η σύνδεση. Αυτό το φτιάξαμε μαζί. Και μπράβο μας!»

Οι ευθύνες, μας λένε οι ειδικοί, μεγαλώνουν την αυτοεκτίμηση. Οι μικρές αποστολές που μπορεί ν’ αναλαμβάνουν τα παιδιά, όπως το να φροντίσουν τα φυτά, να οργανώσουν ένα κάμπινγκ ή ένα οικογενειακό παιχνίδι, να διαλέξουν το βραδινό που θα φάει η οικογένεια, να μαγειρέψουν παρέα, τα βοηθά να νιώθουν ικανά. Αυξάνεται η αυταξία τους, νιώθουν αυτονομία και αισθάνονται πως είναι κάτι παραπάνω από απλοί «καταναλωτές διασκέδασης». Γιατί βοηθούν, συμμετέχουν, αποφασίζουν και παίρνουν μια γεύση της ενήλικης ζωής!

«Δεν λέμε όχι στις οθόνες»

Ένα βασικό κεφάλαιο που σηκώνει πολύ συζήτηση είναι και οι οθόνες. Tablet, desktop, κινητά, τηλεόραση και πάει λέγοντας. Το σημαντικό, μας εξηγεί η εκπαιδευτικός Δανάη Σταυροπούλου, είναι να τις κάνουμε μέρος της καθημερινότητας με σωστό τρόπο, αφού οι οθόνες δεν είναι ο «εχθρός», αλλά ούτε και πρέπει να μετατρέπονται σε «baby sitter» του σπιτιού…

«Θα ήταν καλό να είναι περιορισμένος ο χρόνος, αλλά όχι ανύπαρκτος, γιατί για να συνδεθούμε με τα παιδιά θα πρέπει να μπούμε στον κόσμο τους. Δηλαδή, δεν πρέπει να υπάρχει καθολική απαγόρευση των οθονών τώρα που είναι καλοκαίρι. Δεν χρειάζεται να πούμε… δεν θα βλέπεις tablet ή δεν θα έχεις το κινητό σου, γιατί θα κάνεις κάτι άλλο. Μπορούμε όμως να πούμε…Να βλέπεις λίγο ή να δούμε κάτι μαζί που μπορούμε μετά να το φτιάξουμε.

-Οι ηλικίες βεβαίως, παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτό που συζητάμε…

Φυσικά. Και αυτό που λέμε πάντα, είναι ότι στις ηλικίες του δημοτικού, δεν θα πρέπει το παιδί να σπαταλάει πάνω από είκοσι λεπτά σε μια οθόνη. Τι θα πει αυτό; Ας πούμε ότι του έχει δοθεί μία ώρα συνολικά στο tablet, την ημέρα. Δεν θα πρέπει αυτή η μία ώρα, να είναι συνεχόμενη. Μπορεί να «σπάσει» σε μικρότερα διαστήματα και για να μπορεί να διατηρεί τον ενδιαφέρον, αλλά και για να μην περνάει μία ολόκληρη ώρα χαζεύοντας πράγματα τα οποία ίσως το απορροφούν περισσότερο από όσο θα έπρεπε.»

Στους εφήβους από την άλλη πλευρά, η προσέγγιση θα πρέπει να είναι εντελώς διαφορετική, τονίζει η έμπειρη ψυχολόγος, αφού τα παιδιά αυτής της ηλικίας χρειάζονται το χώρο τους…
«Στους εφήβους χρειάζεται να δώσουμε χώρο, αλλά να είμαστε παρόντες. Αυτό το λέμε πάντα, το λέμε και για το καλοκαίρι. Δηλαδή οι έφηβοι έχουν ανάγκη και από απομόνωση και από σύνδεση. Άρα τι προτείνουμε; Να μην πιέζουμε για υπερκοινωνικότητα, του τύπου βγες, κάνε πράγματα, ούτε όμως και να αποσυρόμαστε εντελώς. Τις περισσότερες φορές οι έφηβοι δεν θέλουν να ακολουθήσουν τους γονείς, ούτε στο φαγητό, ούτε στις διακοπές. Γενικά δεν θέλουν να ακολουθήσουν τους γονείς για πολλούς λόγους, κυρίως όμως γιατί ντρέπονται κοινωνικά να τους δει κάποιος με τους γονείς τους. Είναι «κοινωνική αποτυχία» στο μυαλό τους, οπότε τους δίνουμε λίγο χώρο. 
Δεν θα έρθουν σε όλες τις δραστηριότητες και σε όλες τις κοινωνικές υποχρεώσεις μαζί μας, αλλά σε κάποιες σημαντικές θα έρθουν. Και ακόμα κι αν δεν έρθουν ούτε στις κάποιες σημαντικές, τουλάχιστον να φροντίσουμε ότι θα περάσουμε χρόνο μαζί τους. Να τους πούμε, δείξε μου τι μουσική ακούς, έλα να δούμε μια σειρά, πάμε σε μια συναυλία. Δεν είναι δηλαδή απαραίτητο ότι μόνο ο έφηβος ακολουθεί τον γονέα και ο γονέας πρέπει να ακολουθήσει τον έφηβο στα ενδιαφέροντά του. Έτσι επιτυγχάνεται η σύνδεση σε αυτές τις ηλικίες.»

 «Μη φοβάστε τη λέξη βαριέμαι! Κρύβει δημιουργία μέσα της»

Μπορεί να ακούγεται οξύμωρο, ωστόσο το γνωστό «αγαπημένο» ρήμα των παιδιών, που όλοι έχουμε «ξεφουρνίσει» σε κάποια φάση της ζωής μας, κρύβει -μας λέει η κυρία Βασιλένα Σταυροπούλου- δημιουργία και δύναμη για το «χτίσιμο» του χαρακτήρα ενός παιδιού…
«Αυτό το χρειαζόμαστε οπωσδήποτε. Η πλήξη δεν είναι κενό, είναι χώρος για δημιουργία. Και είναι αυτό που λέγαμε στην αρχή, ότι αντί να γεμίζουμε κάθε ώρα με δραστηριότητες, αφήνουμε χώρο στα παιδιά να βαρεθούν, γιατί έτσι καλλιεργείται η φαντασία και η αυτονομία. Δηλαδή το «δεν ξέρω τι να κάνω», «μαμά βαριέμαι», «πες μου τι να κάνω», πολλές φορές ξεκινάει με φασαρία. Οι γονείς αυτό δεν το αντέχουν και προσπαθούν κατευθείαν να βρουν λύση. Όμως συχνά δεν καταλαβαίνουν ότι χρειάζεται αυτό το στάδιο να το αντέξουν, γιατί είναι η αρχή του παιχνιδιού που το παιδί θα βρει. Είναι η αρχή της φαντασίας. Το χρειαζόμαστε αυτό. Πολλά παιδάκια στερούνται φαντασίας στην εποχή μας, γιατί όλα δίνονται έτοιμα. Γιατί υπάρχουν δεκανίκια.»
Το πιο σημαντικό απ’ όλα όμως, μας λένε οι ειδικοί, ώστε να επιτευχθούν τα παραπάνω, είναι οι ίδιοι οι γονείς να είναι διαθέσιμοι…