Μητσοτάκης από Άγιο Όρος: Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να αλλάξει ο χαρακτήρας της Μονής Σινά

Σαφές μήνυμα για τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά έστειλε από το Άγιο Όρος ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε ομιλία του προς την Διπλή Ιερά Σύναξη της μοναστικής πολιτείας, παρουσία μελών της κυβέρνησης και της πολιτικής διοίκησης του Αγίου Όρους, στο Ιεροκοινοτικό Μέγαρο στις Καρυές.

   «Να μας έχετε εμπιστοσύνη, δεν υπάρχει καμία περίπτωση ο χαρακτήρας αυτού του μοναστηριού να αλλάξει και είμαστε σε συνεννόηση με την αιγυπτιακή πλευρά, ώστε αυτό να διασφαλιστεί με τρόπο νομικά ισχυρό στο βάθος των αιώνων»" είπε ο πρωθυπουργός και συνέχισε:

 «Και βέβαια, υποχρέωση μας είναι να βρεθούμε κοντά και σε όλους τους Ορθόδοξους Χριστιανούς της Μέσης Ανατολής, οι οποίοι δοκιμάζονται από συγκρούσεις, από πολέμους, από αιματοχυσίες. Η Ελλάδα σήμερα -και χαίρομαι που το αναφέρατε- είναι μια δύναμη σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Και αυτή τη διπλωματική μας ισχύ, η οποία σε μεγάλο βαθμό προκύπτει και από το γεγονός ότι η χώρα σήμερα πατάει πια καλά και σταθερά στα πόδια της, να είστε σίγουροι ότι θα την ασκήσουμε επ΄ ωφελεία όχι μόνο του ελληνικού λαού, αλλά και όλων των Ορθοδόξων Χριστιανών της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής». 

 «Οι πάντες, λοιπόν, οφείλουν να αντιληφθούν ότι ο Άθως, το Άγιον Όρος, δεν προσφέρεται ως ένα πεδίο άσκησης επιρροών με άλλες σκοπιμότητες. Αλλά και εντός συνόρων είναι φανερό πως την ιερή ακτινοβολία του δεν μπορεί να τη θαμπώνουν ούτε καιροσκοπισμοί που φυλακίζουν ενίοτε την πίστη σε φθηνά κομματικά ρούχα» σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης.   

Ο πρωθυπουργός επισήμανε το ισχυρό μήνυμα που πρέπει να εκπέμπει το Άγιον Όρος στη σημερινή εποχή, το οποίο καθίσταται ακόμη πιο επίκαιρο σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο.

 «Σε αυτό το ασταθές διεθνές περιβάλλον, το μήνυμα αυτού του τόπου πρέπει να είναι ένα μήνυμα αλήθειας, προσήλωσης στην παράδοση αλλά και ανοιχτής σκέψης, απαντώντας με νηφαλιότητα σε ακραίες επίκαιρες προκλήσεις. Και αφήνοντας την οργανωμένη πολιτεία να συντονίζει τα του οίκου της και επιβεβαιώνοντας πως η θρησκεία έχει μία μεγάλη δύναμη, δύναμη να ενώνει πέρα από τις κοσμικές δοξασίες, ώστε να μπορεί να ανυψώνει πνευματικά τους πολίτες» είπε ο κ. Μητσοτάκης χαρακτηρίζοντας το Άγιο Όρος «φάρο πνευματικότητας που φωτίζει τη διαδρομή της πίστης και του έθνους μας για πάνω από μία χιλιετία». 

Η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη 

Πανοσολογιώτατε Άγιε Πρωτεπιστάτα, Άγιοι Καθηγούμενοι, Αντιπρόσωποι των 20 Μονών του Αγίου Όρους, σεβάσμιοι Πατέρες, κύριε Διοικητά, αγαπητοί συνάδελφοι στην κυβέρνηση και στο Κοινοβούλιο,

   Είναι πραγματικά μία ξεχωριστή τιμή για εμένα να βρίσκομαι σήμερα σε αυτόν τον φάρο πνευματικότητας, που φωτίζει αυτή τη διαδρομή της πίστης και του έθνους μας για πάνω από μία χιλιετία.

   Δεν είναι ασφαλώς η πρώτη φορά που έρχομαι στο Όρος. Βρέθηκα εδώ και με τον πατέρα μου, πριν από 39 ακριβώς χρόνια, όταν ήμουν μόλις 18 ετών, σε μέρες πιο δύσκολες, τότε, για το Όρος. Ήμουν τότε νεότερος από τον γιο μου Κωνσταντίνο, που με συνοδεύει τώρα, ακολουθώντας και αυτός μαζί μου αυτή την ιδιαίτερη οικογενειακή μας παράδοση.

   Και παρά τη σχετική μικρή μου ηλικία τότε, είχα συνειδητοποιήσει από τα 18 μου ότι τούτη η γωνιά του κόσμου δεν έμοιαζε με καμία άλλη. Γιατί πουθενά αλλού το καθημερινό δεν συνομιλεί τόσο εμφατικά με το αιώνιο, το οποίο άλλωστε και υπηρετεί, όπως και πουθενά αλλού το παροδικό δεν συνδέεται τόσο αρμονικά με το υπερβατικό.

   Και δίπλα όλα αυτά σε μία πραγματικά επιβλητική φύση η οποία επαναφέρει τον άνθρωπο στα πραγματικά του μεγέθη και μέσα σε μία ατμόσφαιρα που εκπέμπει διαρκώς παράδοση και ιστορία. Και το ίδιο έντονες υπήρξαν και οι άλλες μου παρουσίες εδώ, ιδίως εκείνη του 2016, αμέσως μετά την εκλογή μου στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας.

   Πρόκειται, νομίζω, για βιώματα τα οποία με τον τρόπο τους σφραγίζουν κάθε προσκυνητή, πριν αυτά ενσωματωθούν στον χαρακτήρα του. Γι΄ αυτό και προσωπικά δεν θα κρύψω την καθοριστική επιρροή που είχε πάνω μου αυτό το πολύ μεγάλο πνευματικό φορτίο αυτού του ιερού τόπου. Είναι μια κληρονομιά πραγματικά ανεκτίμητη.

   Και το πιο κρίσιμο δίδαγμα το οποίο έχω αποκομίσει προσωπικά, είναι το γεγονός ότι αν και όλοι αλλάζουμε, καθώς μας σμιλεύουν ο χρόνος, οι αναγκαιότητες, οι διεθνείς συγκυρίες που μεταβάλλονται, το Όρος παραμένει μία σταθερή διαχρονική αξία.

   Ένας χώρος με τη δύναμη να μετατρέπει τις ρίζες όχι σε όρια τερματισμού, αλλά σε διαρκώς καινούργιες αφετηρίες. Και ξέροντας με τον τρόπο του να μεταφράζει τον παρελθόντα χρόνο στον ενεστώτα του παρόντος αλλά και στον μέλλοντα του πεπρωμένου. Καθιστώντας, με άλλα λόγια, την παράδοση συνιστώσα της εξέλιξης.

   Προσέρχομαι, λοιπόν, και εδώ σήμερα, όχι μόνο ως Πρωθυπουργός. Προσέρχομαι ως πολίτης, προσέρχομαι αυτή τη φορά ως πατέρας που αναζητά και αυτός να διευρύνει τους ορίζοντες του με πυξίδες όλα όσα διαπερνούν τη χερσόνησο του 'Αθω: την αλήθεια, την πίστη, την κοινωνική φροντίδα, την προσήλωση στο καθήκον, αξίες που κατεξοχήν πρεσβεύει η Ορθοδοξία. Και δίπλα τους, βέβαια, τον ανυπόκριτο πατριωτισμό μακριά από κάθε είδους καπηλεία, ακριβώς όπως αυτός πηγάζει ως οδοδείκτης της έως σήμερα διαδρομής της Μοναστικής Πολιτείας.

   Όχι από θέσεις αντίπαλες προς τον ευρωπαϊκό μας προσανατολισμό, αλλά τολμώ να πω εξαιτίας του. Διότι η πίστη μας είναι εκείνη που μας θέλει αυθεντικά μέλη μιας κοινότητας όπου τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των λαών συγκροτούν τον συλλογικό της πλούτο και που πρώτο μας δίδαξε το Βυζάντιο. Ώστε ακόμα και μετά από αυτό τα μηνύματα να μην φυλακιστούν μόνο σε μουσειακά εκθέματα, αποτελώντας στο πέρασμα των εποχών ένα ζωντανό ρεύμα της διαχρονικής μας ταυτότητας.

   Γιατί είναι αλήθεια ότι εδώ η φωνή της Ελλάδος αποκτά μια νέα χροιά και μια νέα ένταση που της επιτρέπουν να ακούγεται στην ψυχή όλων των Ορθοδόξων. Μετατρέπεται έτσι σε πολλαπλασιαστή μιας ήπιας ισχύος με μια οικουμενική επιρροή: τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή που τόσο δοκιμάζεται, την Ευρώπη, τις Νέες Χώρες, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

   Το 'Αγιο Όρος, συνεπώς, ξεκινά από τη χώρα μας για να γίνει ένας καταλύτης αναστοχασμού, με μόνιμο προορισμό τη βελτίωση της ζωής όλων ημών.

   Και δεν είναι τυχαίο ότι ερευνητές από δεκάδες πανεπιστήμια καταφθάνουν εδώ για να μελετήσουν τα πατερικά κείμενα, ενώ προσκυνητές από παντού ταξιδεύουν για να συναντήσουν την πνευματική καθοδήγηση των μοναχών.

   Δεν μιλάμε, λοιπόν, μόνο για ένα κτήμα της δικής μας παράδοσης. Μιλάμε για έναν θησαυρό με παγκόσμια εμβέλεια. Γι' αυτό και η διατήρηση του πανανθρώπινου χαρακτήρα του συνιστά εθνικό καθήκον. Ταυτόχρονα, όμως, συνιστά και μία βαριά ευθύνη απέναντι στις επόμενες γενιές.

   Παράλληλα, βέβαια, καλούμαστε να διαφυλάξουμε τα ιστορικά δικαιώματα και τις πνευματικές δραστηριότητες της Μοναστικής Πολιτείας, πάντα με βάση τον κανονιστικό της Χάρτη.

   Οι πάντες, λοιπόν, οφείλουν να αντιληφθούν ότι ο 'Αθως, το 'Αγιο Όρος, δεν προσφέρεται ως ένα πεδίο άσκησης επιρροών με άλλες σκοπιμότητες. Αλλά και εντός συνόρων είναι φανερό πως την ιερή ακτινοβολία του δεν μπορεί να τη θαμπώνουν ούτε καιροσκοπισμοί που φυλακίζουν ενίοτε την πίστη σε φθηνά κομματικά ρούχα.

   Διότι, πράγματι, αναφερθήκατε και εσείς στο ασταθές διεθνές περιβάλλον, όπως το σημερινό. Σε αυτό το ασταθές διεθνές περιβάλλον, το μήνυμα αυτού του τόπου πρέπει να είναι ένα μήνυμα αλήθειας, προσήλωσης στην παράδοση αλλά και ανοιχτής σκέψης, απαντώντας με νηφαλιότητα σε ακραίες επίκαιρες προκλήσεις.

   Και αφήνοντας την οργανωμένη Πολιτεία να συντονίζει τα του οίκου της και επιβεβαιώνοντας πως η θρησκεία έχει μία μεγάλη δύναμη, δύναμη να ενώνει πέρα από τις κοσμικές δοξασίες ώστε να μπορεί να ανυψώνει πνευματικά τους πολίτες.

   Και αν, ωστόσο, κάτι επιβάλλουν οι καιροί μας, είναι να αντισταθούμε σε αυτόν τον νέο πειρασμό της σύγχυσης των αντιλήψεων -μερικές φορές γίνεται και σύγχυση των πράξεων- και να κρατήσουμε διακριτά τα όρια ανάμεσα στις σύνθετες πνευματικές αναζητήσεις και στις απλοϊκές πολιτικές θέσεις.

   Στο Όρος, άλλωστε, δεν χωρούν άλλα χρώματα πέρα από το γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας, το γαλάζιο της ελληνικής σημαίας.

   Σεβαστοί μου Πατέρες, πρώτοι εσείς είμαι σίγουρος ότι αντιλαμβάνεστε τα σοβαρά διακυβεύματα στα οποία αναφέρθηκα. Από την πλευρά της, επιτρέψτε μου να γίνω λίγο πιο συγκεκριμένος και να ξεκινήσω λέγοντας ότι η Πολιτεία και η Κυβέρνηση της οποίας έχω την τιμή να προΐσταμαι έχει πάντα στραμμένη την προσοχή της στα ζητήματα που αφορούν την ευημερία αλλά και το μέλλον του Αγίου Όρους.

   Θέματα όχι μόνο διοικητικά και οικονομικά, αλλά και συνυφασμένα με την πνευματική μας κληρονομιά, τιμώντας πριν από όλα το αυτοδιοίκητο της Μοναστικής Πολιτείας, δίχως να παρεμβαίνει ποτέ σε αυτή, με το ιστορικό χρέος, όμως, να μην την παραμελεί.

   Ξεκινώ έτσι με την ετήσια οικονομική στήριξη, που από τα 1,24 εκατομμύρια αυξήθηκε στα 2 εκατομμύρια, αλλά με την προσωπική μου απόφαση, η οποία μάλιστα και θα επιβεβαιωθεί διά περιφοράς από το Υπουργικό Συμβούλιο, από σήμερα αυξάνεται στα 3 εκατομμύρια.

   Είναι μία υπέρβαση, θεωρώ χρήσιμη. Εφόσον μεγαλώνουν οι ανάγκες εδώ, άλλο τόσο πρέπει να μεγαλώνει και η κυβερνητική φροντίδα. Αυτό, βέβαια, στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας, που γνωρίζετε ότι οι δυνατότητές μας δεν είναι απεριόριστες, αλλά και με τη συνδρομή των ευρωπαϊκών πόρων, η οποία, όπως ξέρετε, δεν είναι πάντα εύκολη.

   Γιατί από τη μια πλευρά το Όρος μπορεί να κοσμεί την Ευρώπη και την Οικουμένη, από την άλλη, όμως, και το μοναδικό του καθεστώς μερικές φορές γίνεται δύσκολα κατανοητό από τους ευρωπαϊκούς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς.

   Χρειάζονται, συνεπώς, κάθε φορά -σας διαβεβαιώνω- μάχες, προκειμένου να πείθουμε ότι μία αυτοδιοικούμενη πνευματική κοινότητα χωρίς ομοιότητες με καμία άλλη διοικητική περιφέρεια δεν είναι σωστό να εγκλωβίζεται στους «λαβύρινθους» των Βρυξελλών.

   Και σε ένα διαφορετικό μέτωπο -αναφερθήκατε και σε αυτό στην προσφώνησή σας-, προκύπτει η ανάγκη, ναι, να συνεργαστούμε για τα λεγόμενα «μετοχιακά», για τα ακίνητα, δηλαδή, τα οποία μεταβιβάστηκαν από την Αθωνική Πολιτεία στο κράτος πριν από έναν αιώνα με προοπτική να δοθούν σε ακτήμονες.

   Είναι ένα θέμα σύνθετο. Γνωρίζετε καλά ότι εκκρεμεί επί δεκαετίες και αυτό, όπως ξέρετε, προϋποθέτει την αναζήτηση πολλών στοιχείων. Θα συστήσουμε άμεσα μια κοινή επιτροπή υπό τον συντονισμό του Υφυπουργού Οικονομικών και ενώ ταυτόχρονα θα εργαστούμε και για την επίλυση του χρονίζοντος θέματος της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου, με σεβασμό πάντα στις παραδόσεις του Όρους αλλά και στην τήρηση της τάξης και της ησυχαστικής και ασκητικής ζωής της Αθωνικής Πολιτείας.

   Δίπλα, ωστόσο, στα προβλήματα από το παρελθόν, υπάρχουν και αυτά του παρόντος και αυτά του μέλλοντος: φυσικές καταστροφές, κλιματική κρίση, η οποία ήδη χτυπά την πόρτα μας. Δύο προκλήσεις που ειδικά για το Όρος συνιστούν ιδιαίτερες απειλές, αφού τα μνημεία του 'Αθω και το φυσικό του περιβάλλον συνιστούν αναπόσπαστα στοιχεία της μοναστικής ζωής εδώ και παραπάνω από χίλια χρόνια. Κάθε ζημιά, λοιπόν, πρέπει να αποκαθίσταται το συντομότερο δυνατόν και κυρίως, όμως, να οργανώνεται όλο και πιο αποτελεσματικά η πρόληψη των κινδύνων.

   Μαθαίνω ότι ολοκληρώθηκαν οι έλεγχοι των βασικών κτιρίων μετά τους τελευταίους σεισμούς, ώστε να αρχίσουν οι εργασίες αποκατάστασης. Τα πρώτα 9 εκατομμύρια γι' αυτές τις εργασίες έχουν ήδη εγκριθεί από την Πολιτεία, με στόχο τα έργα να γίνονται και με τρόπο που δεν θα εμποδίζουν τις ζωές των επισκεπτών.

   Ενώ, παράλληλα, προχωρούν, όπως ξέρετε και οι διανοίξεις δασικών δρόμων, με τη βοήθεια των Ενόπλων Δυνάμεων, όχι μόνο ως προσβάσεις των πυροσβεστικών, ω μη γένοιτο, αλλά και ως αντιπυρικές ζώνες.

   Και μιλώντας, πάντως, για υποδομές, θα αποφύγω τα μεγάλα λόγια. Για τη διασύνδεση του Όρους γνωρίζω ότι η αναβάθμιση του λιμανιού της Ουρανούπολης βαλτώνει στη γραφειοκρατία εδώ και παραπάνω από δύο δεκαετίες, θα δεσμευθώ όμως σήμερα ότι, μαζί με τις άλλες πλευρές του προβλήματος των μεταφορών, θα αποτελέσει προτεραιότητά μου.

   Ας μην ξεχνάμε ότι περίπου 200.000 επισκέπτες έρχονται κάθε χρόνο, ενώ στις ίδιες περιοχές κινούνται 2.000 μοναχοί, παραπάνω από 1.000 εργαζόμενοι.

   Και σε ό,τι αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση με την υπόλοιπη επικράτεια, είναι σε εξέλιξη ένα σημαντικό έργο, μια μελέτη του ΔΕΔΔΗΕ, για ένα υπόγειο δίκτυο, με κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Ένα σημαντικό έργο, το οποίο θα αποφέρει μεγάλα οφέλη: περιβαλλοντικά, οικονομικά, ασφάλειας. Βλέπετε ότι πολλές από τις δασικές πυρκαγιές, τις οποίες αναγκαζόμαστε να αντιμετωπίσουμε τελευταία, ξεκινούν, δυστυχώς, από τα υπέργεια δίκτυα μετάδοσης του ηλεκτρισμού.

   Και με το ίδιο θετικό αποτύπωμα να αφήνει και η απλοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η διαχείριση των απορριμμάτων, των λυμάτων, που είναι εξίσου αναγκαία.

   Αν καλά μέτρησα, έχω αναφερθεί σε περίπου δέκα πεδία δράσης, όπου η Πολιτεία εντείνει τις προσπάθειές της, ως συμπαραστάτης σας.

   Σε αυτά, τέλος, θα ήθελα να προσθέσω και μερικά ακόμα. Αρχικά, την ρύθμιση των εκκρεμοτήτων που αφορούν την Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία. Η προσφορά της στη θεολογική εκπαίδευση ξεκίνησε, όπως ξέρετε, το 1749, είναι καθήκον μας να συνεχιστεί και γι΄ αυτό και γρήγορα θα ανακαινιστούν οι εγκαταστάσεις της, που θα κάνουν καλύτερη τη διαβίωση των σπουδαστών της.

   Ύστερα, την ψηφιοποίηση των ιερών κειμηλίων, η οποία ήδη προχωρά, με στόχο την ευρύτερη ανάδειξή τους και ασφαλώς την προώθηση μικρών και μεγαλύτερων έργων, με επείγοντα χαρακτήρα. Ανάμεσα σε αυτές, και οι εγκαταστάσεις που θα στεγάσουν την Αστυνομική Διεύθυνση στις Καρυές, με τον τίτλο «Τμήμα Ασφαλείας Αγίου Όρους», κόστους σχεδόν 2 εκατομμυρίων ευρώ. Το έργο αυτό δρομολογείται, οι πόροι έχουν βρεθεί. Όσο αυξάνονται οι επισκέπτες, άλλο τόσο θα αυξάνεται και η ανάγκη να διατηρηθεί η τάξη και η αρμονία που ταιριάζει στο Όρος.

   Όλα αυτά, λοιπόν, εντάσσονται σε έναν καινούργιο χρηματοδοτικό σχεδιασμό, υπό την εποπτεία του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, κ. Παπαθανάση. Το ποσό το οποίο προτιθέμεθα να δαπανήσουμε είναι 100 εκατομμύρια μέχρι το 2030 από πόρους του ΕΣΠΑ οι οποίοι δεν έχουν απορροφηθεί, από το επόμενο ΕΣΠΑ, αλλά και από την προσθήκη του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, όπου αυτό κριθεί απαραίτητο.

   Είναι ένα πρόγραμμα στο οποίο μετέχουν πολλά Υπουργεία, με παράλληλες πρωτοβουλίες. Θα είναι υπό τον συντονισμό, τον κεντρικό συντονισμό του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και φυσικά κομβικό, καθοριστικό ρόλο θα έχει ο κ. Παπαθανάσης.

   Αλλά αυτό το πρόγραμμα θα πετύχει μόνο με τη δική σας συνεργασία στο πλευρό του κ. Διοικητή, τον οποίο θέλω να ευχαριστήσω για την προσήλωσή του στην ιερή αποστολή του. Και σε αυτή τη συνεργασία πράγματι προσδοκώ ειλικρινά.

   Το βέβαιο είναι ότι η Πολιτεία και εγώ προσωπικά δεν θα πάψουμε να είμαστε δίπλα σας, όχι μόνο με χρηματοδοτήσεις και με νομοθετικές παρεμβάσεις, αλλά κυρίως με την αναγνώριση της στρατηγικής, εθνικής και πνευματικής αξίας του Όρους. Είναι ένα νήμα το οποίο διατρέχει την κοινή μας δράση.

   Όπως θα είμαστε δίπλα -και χαίρομαι που το αναφέρατε- και στους μοναχούς της Αγίας Αικατερίνης του Σινά, προστατεύοντας αυτό το προπύργιο της Ορθοδοξίας. Να μας έχετε εμπιστοσύνη, δεν υπάρχει καμία περίπτωση ο χαρακτήρας αυτού του μοναστηριού να αλλάξει και είμαστε σε συνεννόηση με την αιγυπτιακή πλευρά ώστε αυτό να διασφαλιστεί με τρόπο νομικά ισχυρό στο βάθος των αιώνων.

   Και βέβαια, υποχρέωσή μας είναι να βρεθούμε κοντά και σε όλους τους Ορθόδοξους Χριστιανούς της Μέσης Ανατολής, οι οποίοι δοκιμάζονται από συγκρούσεις, από πολέμους, από αιματοχυσίες.

   Η Ελλάδα σήμερα -και χαίρομαι που το αναφέρατε- είναι μια δύναμη σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Και αυτή τη διπλωματική μας ισχύ, η οποία σε μεγάλο βαθμό προκύπτει και από το γεγονός ότι η χώρα σήμερα πατάει πια καλά και σταθερά στα πόδια της, να είστε σίγουροι ότι θα την ασκήσουμε επ΄ ωφελεία όχι μόνο του ελληνικού λαού, αλλά και όλων των Ορθοδόξων Χριστιανών της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής.

   Κλείνω, 'Αγιοι Πατέρες, κ. Διοικητά, με μια σκέψη που έκανα αντικρίζοντας ξανά αυτό το επιβλητικό τοπίο: σε έναν κόσμο ο οποίος διχάζεται ολοένα και βαθύτερα, το Όρος καλείται να χτίζει γέφυρες που τελικά θα ανεβάζουν τον άνθρωπο ψηλότερα.

   Σε ένα περιβάλλον όπου δυσκολευόμαστε πια να διακρίνουμε την αλήθεια από το ψέμα, σε ένα περιβάλλον όπου η πρόοδος της τεχνολογίας, προσέξτε, μόνο μέσα από τον όρο της τεχνητής νοημοσύνης, έρχεται ουσιαστικά να αμφισβητήσει την ίδια τη φύση του ανθρώπου και το προνόμιό του να σκέφτεται, να διαλογίζεται, να αισθάνεται, να προσεύχεται. Σε αυτό το περιβάλλον, λοιπόν, ο τόπος αυτός χρειάζεται όσο ποτέ να συνεχίζει να διδάσκει την καθαρή, νηφάλια θεώρησή του, υπηρετώντας το διαρκές το οποίο δεν υποτάσσεται στο εφήμερο. Εσείς, εξάλλου, αυτό λειτουργείτε ως καθημερινοί πρεσβευτές.

   Θέλω να σας ευχαριστήσω για ακόμα μία φορά για την πολύ θερμή σας υποδοχή, για τη φιλοξενία, για τα θερμά σας λόγια. Σας ευγνωμονώ για τις προσευχές σας και σας βεβαιώνω ότι όλοι εδώ, στις μονές, στις σκήτες, στα κελιά, στα ησυχαστήρια, θα έχετε όχι μόνο τις σκέψεις μου αλλά και τις πράξεις μου. Είναι ιστορικό μας χρέος να κρατήσουμε δυνατή αυτή τη μοναδική φλόγα του Αγίου Όρους. Είναι μια φλόγα που ζεσταίνει τις ψυχές όλων των ορθοδόξων και φωτίζει τον δρ