Νέο Σύμφωνο Σταθερότητας: «Τέλος» οι έξτρα κοινωνικές παροχές - Μπαίνει «απαγορευτικό» σε έκτακτα μέτρα στήριξης από το υπερπλεόνασμα

«Κόφτη» στο μοίρασμα του υπερπλεονάσματος σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες με τη μορφή εισοδηματικών ενισχύσεων μέσω εφάπαξ επιδομάτων και «επιταγών» βάζουν οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας που αναμένεται να ενεργοποιηθούν το 2025 με κεντρικό στόχο την αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους στις χώρες της Ευρωζώνης.

Κι αυτό γιατί με το νέο πλαίσιο δεν θα μπορεί ο πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος που προκύπτει από την υπέρβαση του στόχου για το πλεόνασμα να «ξοδευτεί» στη χρηματοδότηση έξτρα παροχών όπως συνέβη τα τελευταία χρόνια τόσο επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ όσο και επί κυβέρνησης ΝΔ.

Κ. Χατζηδάκης: «Δεν ξοδεύουμε τα περισσεύματα»

Την αλλαγή του δημοσιονομικού σκηνικού που φέρνει το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας περιέγραψε σε χθεσινή ομιλία του στη Βουλή ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι «αν ένα έτος πετύχουμε παραπάνω έσοδα από το προβλεπόμενο, δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να τα μοιράσουμε σε παροχές. Αλλά και αντίστροφα αν έχουμε λιγότερα έσοδα, δεν θα είμαστε υποχρεωμένοι να προβούμε σε περικοπές δαπανών».

Όπως είπε ο υπουργός «με αυτόν τον τρόπο αποθαρρύνουμε υπέρμετρη αύξηση δαπανών σε καλές οικονομικές περιόδους – η οποία λειτουργεί πληθωριστικά και ταυτόχρονα προστατεύουμε τις δημόσιες δαπάνες σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Δεν ξοδεύουμε τα περισσεύματα. Τα κρατάμε ώστε τις δύσκολες περιόδους να μην υπάρχει πίεση στους πολίτες όπως αυτή που υπήρξε για τους Έλληνες πολίτες την προηγούμενη δεκαετία».

Το χρέος... τρώει το «περίσσευμα»

Με τους νέους κανόνες που θα εφαρμοσθούν πλήρως από το επόμενο έτος ακόμα και αν το πρωτογενές πλεόνασμα λόγω υπερεισπράξεων είναι υψηλότερο από το στόχο ολόκληρο το «περίσσευμα» θα κατευθύνεται αποκλειστικά στη μείωση του χρέους.

Όπως σημειώνουν αρμόδια στελέχη το κέντρο βάρους για τη δημοσιονομική προσαρμογή μετατοπίζεται από το πρωτογενές πλεόνασμα στη συγκράτηση της αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών η οποία δεν θα μπορεί να ξεπερνά ένα ορισμένο ποσοστό της τάξης του 2,5%. Μόνο εφόσον ο ρυθμός αύξησης των δαπανών είναι χαμηλότερος από το πλαφόν θα δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος για πρόσθετες ενισχύσεις στα νοικοκυριά ενώ αντίθετα όπως σημείωσε ο υπουργός Οικονομικών «χειρότερη εκτέλεση επί του στόχου δαπανών θα αφαιρεί χώρο από τα επόμενα έτη. Και στην περίπτωση υπέρβασης του στόχου κατά ποσοστό που ξεπερνά το 0,3% του ΑΕΠ για ένα έτος ή 0,6% σωρευτικά, η Ε.Ε. θα μπορεί να θέσει το κράτος μέλος σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος».

Παράλληλα με τους νέους κανόνες:

- Η απαιτούμενη μείωση χρέους δεν θα είναι πλέον ίδια για όλους, αλλά θα υπολογίζεται με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε κράτους μέλους. Ως ελάχιστο όριο για τα κράτη με υψηλό χρέος πάνω από το 90% του ΑΕΠ όπως η Ελλάδα, τίθεται η μείωση του χρέους κατά μέσο όρο 1% υπολογιζόμενο καθ’ όλη την διάρκεια εφαρμογής του τετραετούς προγράμματος. «Εμείς», διευκρίνισε ο κ. Χατζηδάκης «θα πάμε αρκετά παραπάνω γιατί θέλουμε να μειωθεί γρήγορα το χρέος».

- Μειώνονται οι ελάχιστες απαιτήσεις για περιορισμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Για την Ελλάδα το ανώτατο όριο του ελλείμματος από 0,5-0,7% σήμερα, με τους νέους κανόνες διαμορφώνεται στο 1,5 % του ΑΕΠ. Όπως ανέφερε ο υπουργός, το 2023 είμασταν στο 2,3% και με βάση τις τελευταίες προβλέψεις της Ε. Επιτροπής το 2024 θα είμαστε στο 1,3%, δηλαδή κάτω από το όριο που τίθεται.

Στα τέλη Ιουνίου τα «αποκαλυπτήρια» των νέων στόχων από την Κομισιόν

Πάντως το τοπίο για τους δεσμευτικούς στόχους για την Ελλάδα θα ξεκαθαρίσει το καλοκαίρι καθώς στα τέλη Ιουνίου η Κομισιόν αναμένεται να δημοσιεύσει τους νέους στόχους για την περίοδο 2025-25 για όλες τις χώρες και με βάση αυτούς το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας θα υποβάλλει στο τέλος Σεπτεμβρίου στην Κομισιόν το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που θα καλύπτει την περίοδο έως και το 2028.

Νωρίτερα στο τέλος Απριλίου θα υποβληθεί στην Κομισιόν το Πρόγραμμα Σταθερότητας για τα έτη 2024 και 2025 με αμετάβλητη τη πρόβλεψη για πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ φέτος και του χρόνου και για αποκλιμάκωση του μέσου πληθωρισμού στο 2,6% φέτος και στο 2% το 2025. Ωστόσο στο μέτωπο της ανάπτυξης δεν αποκλείεται να υπάρξει αναθεώρηση επί τα χείρω του στόχου για το ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας 2,9% το τρέχον έτος καθώς σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρωζώνης προχωρούν σε αναπροσαρμογή των αρχικών εκτιμήσεων κατεβάζοντας τη ταχύτητα της ανάπτυξης.