Νέος τρόπος για να αντιστραφεί ο εκφυλισμός του αμφιβληστροειδή - Ελπίδες σε εκατομμύρια τυφλούς
Νέα ελπίδα για την τύφλωση: Πρωτοποριακή μέθοδος αναγεννά νευρικά κύτταρα στον αμφιβληστροειδή ποντικιών.
Το ανθρώπινο σώμα έχει μεγάλη αναγεννητική δυνατότητα και μπορεί να αποκαταστήσει όργανα όπως το συκώτι από μία μικρή ποσότητα κυττάρων, στο συγκεκριμένο παράδειγμα το 30%. Παράλληλα, μπορεί να κλείσει πληγές και να αποκαταστήσει οστά μετά από κατάγματα. Η ικανότητα αυτή είναι ακόμα πιο διευρυμένη στους κατώτερους οργανισμούς, που μπορούν να ξαναδημιουργούν ολόκληρα χαμένα άκρα του σώματός τους, όπως παρατηρείται στα αμφίβια.
Με δεδομένο ότι η αναγέννηση ιστών και οργάνων είναι εφικτή σε διάφορα έμβια όντα, οι επιστήμονες για δεκαετίες αναζητούσαν τρόπους για να αναπλάσουν τα νευρικά κύτταρα, τα οποία δεν αναγεννώνται. Σε μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature Communications αναφέρεται ότι επιστήμονες βρήκαν μια νέα μέθοδο που μπορεί να αποκαταστήσει τη μειωμένη όραση που οφείλεται σε εκφυλισμό του αμφιβληστροειδή.
Η δύναμη της PROX1
Η ομάδα από το Ανώτερο Ινστιτούτο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κορέας βρήκε ότι, καταστέλλοντας μια πρωτεΐνη με την ονομασία PROX1, η οποία εμποδίζει την ανάπτυξη των κυττάρων του αμφιβληστροειδούς, θα μπορούσαν να επιτύχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η PROX1 συσσωρεύεται στα (γλοιακά) κύτταρα Μύλλερ, τα οποία δρουν ως υποστηρικτικά κύτταρα για νευρώνες του αμφιβληστροειδούς. Αντίθετα, απουσιάζει από τα ίδια κύτταρα σε ψάρια που μπορούν να αναπλάσουν τον αμφιβληστροειδή τους.
Μπλοκάροντας την πρωτεΐνη PROX1 σε ποντίκια με μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια (retinitis pigmentosa), μια κληρονομική εκφυλιστική πάθηση, η ομάδα κατάφερε να αναγεννήσει για περίπου έξι μήνες τον αμφιβληστροειδή τους και να ανακοινώσει την πρώτη μακροπρόθεσμη νευρική αναγέννηση σε κύτταρα θηλαστικών.
Δανειζόμενοι από τη φύση
Η επιτυχία αυτή έρχεται να προστεθεί σε μελέτη του 2022 που έδειξε ότι τα αμφίβια έχουν μια ειδική κατηγορία κυττάρων, τα κύτταρα της ακτινωτής οριακής ζώνης, που προκαλούν την αναγέννηση των κυττάρων του αμφιβληστροειδούς. Στην ίδια μελέτη γίνεται λόγος για την αναγέννηση του ίδιου ιστού σε θηλαστικά από βλαστοκύτταρα, ώστε οι ιστοί να διατηρούν τη λειτουργικότητά τους παρά τη φθορά τους.
Προοπτικές αποκατάστασης όρασης
Επίσης, πρόσφατα είχε αναφερθεί η χρήση νανοσωματιδίων χρυσού και λέιζερ για την αποκατάσταση του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας σε ποντίκια.
Είτε μέσω νανοσωματιδίων είτε μέσω παρεμβάσεων σε κυτταρικό επίπεδο, η επιστήμη είναι κοντά στην αποκατάσταση της όρασης μέσω της αναγέννησης των νευρικών κυττάρων του αμφιβληστροειδούς και η έρευνα αυτή δίνει ελπίδες σε 300 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
