Νοθεία στα καύσιμα: Τι έκαναν Τουρκία – Βουλγαρία που δεν κάνει η Ελλάδα

Η Ελλάδα παραμένει ακόμη και σήμερα, ίσως η τελευταία χώρα στην Ευρώπη, όπου η παραβατικότητα στον χώρο των καυσίμων κινείται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Παραβατικότητα που εκφράζεται κυρίως είτε με «κλέψιμο» στην αντλία του βενζινάδικου είτε με λαθρεμπόριο και νοθεία στα καύσιμα όπου και τα τρία ζημιώνουν τόσο τους καταναλωτές όσο και τα έσοδα του κράτους. Παρόλο που το πρόβλημα είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες το κράτος, το οποίο χάνει τεράστια ποσά από την φοροδιαφυγή στα καύσιμα, δεν έχει καταφέρει να βρει μία λύση στο πρόβλημα.

Οι κινήσεις Βουλγαρίας και Τουρκίας

Αντίστοιχο πρόβλημα αντιμετώπιζε η γειτονική Βουλγαρία έως τις αρχές της περασμένης δεκαετίας. Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε χθες ο Σύνδεσμος Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδας (ΣΕΕΠΕ), ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου, Χρήστος Τζιόλας, μετέφερε την εμπειρία του από την Βουλγαρία καθώς εργάζονταν εκείνο το διάστημα στην γειτονική χώρα. 

«Η Βουλγαρία ήταν μία άκρως παραβατική χώρα στον τομέα των καυσίμων. Υπήρχαν δολοφονίες στους δρόμους μέχρι το 2013. Η κυβέρνηση εφάρμοσε μέσα σε μικρό διάστημα, τριών μηνών, ένα σύστημα παρακολούθησης εισροών – εκροών καυσίμων σε όλους του τομείς το οποίο ήταν πάρα πολύ αυστηρό. Τον πρώτο μήνα εφαρμογής έκλεισαν 300 πρατήρια. Ήταν τόσο αυστηρό το σύστημα όπου μία εισαγωγή από το εξωτερικό, ακόμη και απόλυτα νόμιμη καθώς η Βουλγαρία είναι μέλος της Ε.Ε., αντί να πάει απευθείας στο πρατήριο, θα έπρεπε να ακολουθήσει μία πορεία ελέγχου εκφόρτωσης, ζύγισης, και επαναφόρτωσης του βυτιοφόρου ώστε να γίνουν όλα νόμιμα». Όπως εξήγησε ο κ. Τζιόλας μέσω αυτής της κίνησης η Βουλγαρία κατάφερε επιτυχώς να λύσει άμεσα το συγκεκριμένο πρόβλημα. 

Αντίστοιχο πρόβλημα αντιμετώπιζε και η Τουρκία κυρίως μέσω λαθραίων εισαγωγών καυσίμων από Ιράν, Ιράκ και Συρία. Η γειτονική χώρα εφάρμοσε όπως και η Βουλγαρία αυστηρό σύστημα εισροών – εκροών καυσίμων αναθέτοντας σε μία ιδιωτική εταιρεία το όλο έργο. Η συγκεκριμένη εταιρεία ανέλαβε τον σχεδιασμό, την λειτουργία και την παρακολούθηση όλου του συστήματος. Η εταιρεία με την σειρά της ενημερώνει τα αρμόδια υπουργεία για τυχόν παραβιάσεις και αυτά με την σειρά τους προχωρούν στην επιβολή προστίμων η ποινών. 

Τα λάθη της Ελλάδας

Και η Ελλάδα, μετά από πίεση της Τρόικας, προσπάθησε ανεπιτυχώς στις αρχές της περασμένης δεκαετίας να εφαρμόσει ένα σύστημα εισροών - εκροών. Σύμφωνα με τον ΣΕΕΠΕ το σύστημα ελέγχου εισροών - εκροών έχει εγκατασταθεί από το 2013 στα πρατήρια, όπου επενδύθηκαν 200 εκατ. ευρώ και από το 2019 στις εγκαταστάσεις των εταιρειών αλλά χωρίς δυνατότητα διασταύρωσης και ελέγχου. Η μη ύπαρξη συστήματος σε όλο του φάσμα του κυκλώματος, δηλαδή να ξεκινάει από το διυλιστήριο και να φτάνει στην αντλία και στην φορολογική απόδειξη του καταναλωτή, ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που η παραβατικότητα παραμένει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα ακόμη και σήμερα στην χώρα μας. 

Στην χθεσινή Συνέντευξη Τύπου ο ΣΕΕΠΕ παρουσίασε την πρόταση του για εγκατάσταση ολοκληρωμένου ψηφιακού συστήματος παρακολούθησης της διακίνησης καυσίμων σε πραγματικό χρόνο, που θα εντοπίζει αυτόματα διαφορές στο ισοζύγιο οι οποίες παραπέμπουν σε νοθεία, λαθρεμπόριο και ελλειμματικές παραδόσεις και θα οδηγεί σε στοχευμένους ελέγχους.

«Πρέπει να περάσουμε σε νέο μοντέλο ελέγχων», ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ Γιαννης Αληγιζάκης ο οποίος εξέφρασε παράλληλα την ικανοποίηση του κλάδου για τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για αυστηροποίηση των ποινών και έλεγχο του λαθρεμπορίου. "Υπάρχει παραγωγικός διάλογος με το υπουργείο Οικονομικών και την ΑΑΔΕ που είναι στη σωστή κατεύθυνση. Αυτός ο διάλογος πρέπει να έχει συνέχεια και να επεκταθεί και στα άλλα υπουργεία ώστε η αγορά να λειτουργήσει σε υγιές περιβάλλον", πρόσθεσε.

Ελλειμματικές παραδόσεις

Έως και 21% μικρότερη ποσότητα καυσίμων από αυτή που πληρώνουν, παραλαμβάνουν οι καταναλωτές σύμφωνα με έρευνα του ΕΜΠ για τις «πειραγμένες» αντλίες και την παραβατικότητα στην αγορά που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Συνδέσμου και παρουσιάστηκε επίσης χθες στην Συνέντευξη Τύπου.

Η διοίκηση του ΣΕΕΠΕ ανέφερε ότι η παραβατικότητα και ειδικότερα οι ελλιπείς παραδόσεις καυσίμων αυξάνονται τα τελευταία χρόνια, χωρίς ωστόσο να δώσει τα δεδομένα της έρευνας (ποσοστό παραβατικών πρατηρίων και μεταβολή του) από τα οποία προκύπτει το συμπέρασμα αυτό. Πάντως η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά το δίμηνο Αυγούστου - Σεπτεμβρίου 2023 στην Αττική.