Παρασκήνιο: Πώς απέτυχε η προσπάθεια Ερντογάν να φέρει ΗΠΑ και Ιράν στο τραπέζι των συζητήσεων
Το τηλεφώνημα του Ερντογάν στον Τραμπ και η δυσκολία του Χαμενεΐ να δώσει το «πράσινο φως» για συνάντηση αφού... κρύβεται.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπάθησε να κανονίσει μια συνάντηση μεταξύ ανώτερων Αμερικανών και Ιρανών αξιωματούχων στην Κωνσταντινούπολη την περασμένη εβδομάδα εν μέσω της κλιμάκωσης του πολέμου του Ισραήλ με το Ιράν.
Σύμφωνα όμως με Αμερικανούς αξιωματούχους, η προσπάθεια κατέρρευσε όταν ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν - που κρύβεται λόγω φόβων για τη ζωή του - δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει για να την εγκρίνει. Οι λεπτομέρειες αυτής της προσπάθειας έχουν τη σημασία τους καθώς αποκαλύπτουν τον βαθμό στον οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ πιέζει για μια άμεση συνάντηση με τους Ιρανούς - μάλιστα προσφέρεται να παραστεί ο ίδιος, εάν χρειαστεί - με την ελπίδα να επιτύχει μια πυρηνική συμφωνία και να αποφύγει την στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ.
Το τηλεφώνημα του Ερντογάν στον Τραμπ την ημέρα της G7
Ο Τραμπ έλαβε τηλεφώνημα από τον Ερντογάν τη Δευτέρα (16/6) κατά τη διάρκεια συνάντησης του με τους ηγέτες της G7 στον Καναδά. Ο Ερντογάν πρότεινε να διοργανωθεί συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη την επόμενη μέρα, μεταξύ Αμερικανών και Ιρανών αξιωματούχων για να διερευνηθεί μια διπλωματική λύση στον πόλεμο.
Ο Τραμπ συμφώνησε και είπε στον Ερντογάν ότι ήταν πρόθυμος να στείλει τον Αντιπρόεδρο Βανς και τον απεσταλμένο του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ - και μάλιστα να ταξιδέψει ο ίδιος στην Τουρκία για να συναντηθεί με τον Ιρανό Πρόεδρο Μασούντ Πεζεσκιάν - εάν αυτό ήταν απαραίτητο για να επιτευχθεί συμφωνία.
Ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι κάποιες ώρες πριν από το τηλεφώνημα με τον Ερντογάν, ο Τραμπ ενημερώθηκε από τους Ιρανούς, μέσω άλλων διαμεσολαβητών, ότι ήθελαν να συναντηθούν. Ενώ αρχικά συζητήθηκε η προσωπική παρουσία του Τραμπ, το πιο σωστό σχέδιο ήταν να σταλούν οι Βανς και Γουίτκοφ.
Ο Ερντογάν και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν μετέφεραν στη συνέχεια την πρόταση στον Πεζεσκιάν και στον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί, Δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι Πεζεσκιάν και Αραγτσί προσπάθησαν να επικοινωνήσουν με τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, για να λάβουν την έγκρισή του. Αλλά επειδή ο Χαμενεΐ κρύβεται, από φόβο μήπως δολοφονηθεί από το Ισραήλ, δεν κατέστη δυνατή η επικοινωνία.
Μετά από αρκετές ώρες, η ιρανική πλευρά ενημέρωσε τους Τούρκους ότι δεν μπορούσαν να λάβουν την έγκριση του Χαμενεΐ. Στη συνέχεια, η Τουρκία ενημέρωσε τις ΗΠΑ ότι η συνάντηση ακυρώθηκε. Λίγο αργότερα, ο Τραμπ ανέβασε στο Truth Social ότι «το Ιράν δεν μπορεί να αποκτήσει πυρηνικά», στέλνοντας ξεκάθαρο μήνυμα στον Χαμενεΐ.
Καθώς οι μέρες περνούν η διπλωματία «πάει περίπατο»…
Ο Τραμπ καθώς και ανώτεροι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου είναι πλέον λιγότερο σίγουροι ότι μια διπλωματική λύση είναι εφικτή - και περισσότερο πεπεισμένοι ότι οι ΗΠΑ ενδεχομένως θα έπρεπε να συμμετάσχει στον πόλεμο για να εξαλείψει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο Τράμπ επανέλαβε χθες Παρασκευή (20/6) ότι θα λάβει μια απόφαση για το αν θα συμμετάσχει στον πόλεμο τις επόμενες «δύο εβδομάδες», λέγοντας ότι θέλει «χρόνο για να δει αν οι άνθρωποι θα συνέλθουν ή όχι».
