NYT: Ο Χαμενεΐ φοβάται για τη ζωή του και ορίζει τους πιθανούς διαδόχους του από το καταφύγιο

Ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ όχι μόνο έχει επιλέξει αντικαταστάτες στην ιεραρχία της στρατιωτικής του διοίκησης σε περίπτωση που σκοτωθούν σε ισραηλινές επιδρομές, αλλά έχει επίσης διορίσει τρεις ανώτερους κληρικούς για να τον αντικαταστήσουν σε περίπτωση που σκοτωθεί και ο ίδιος.

Συγκεκριμένα όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα των New York Times ο Χαμενεΐ επικοινωνεί κυρίως με τους διοικητές του μέσω ενός έμπιστου βοηθού, έχοντας αναστείλει τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες ώστε να καθίσταται δυσκολότερη κάθε προσπάθεια να τον εντοπίσουν.

Πρωτοφανής κίνηση στη τριακονταετή διακυβέρνηση

Κλειδωμένος σε ένα καταφύγιο, ο ανώτατος ηγέτης, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, έχει επιλέξει μια σειρά από αντικαταστάτες στην ιεραρχία της στρατιωτικής του διοίκησης σε περίπτωση που σκοτωθούν περισσότεροι από τους πολύτιμους υπολοχαγούς του.

Και σε μια αξιοσημείωτη κίνηση, προσθέτουν οι αξιωματούχοι, ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ έχει ορίσει ακόμη και τρεις ανώτερους κληρικούς ως υποψηφίους για να τον διαδεχθούν σε περίπτωση που σκοτωθεί, - ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της επισφαλούς στιγμής που αντιμετωπίζει αυτός και η τριακονταετής διακυβέρνησή του.

Μόλις μια εβδομάδα αργότερα, οι ισραηλινές επιθέσεις αποτελούν τη μεγαλύτερη στρατιωτική επίθεση στο Ιράν από τον πόλεμό του με το Ιράκ τη δεκαετία του 1980 και οι επιπτώσεις στην πρωτεύουσα του έθνους, την Τεχεράνη, ήταν ιδιαίτερα έντονες. Μέσα σε λίγες μόνο ημέρες, οι ισραηλινές επιθέσεις ήταν πιο έντονες και προκάλεσαν περισσότερες ζημιές στην Τεχεράνη από ό,τι ο Σαντάμ Χουσεΐν σε ολόκληρο τον οκταετή πόλεμό του εναντίον του Ιράν.

Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, το Ιράν φαίνεται να έχει ξεπεράσει το αρχικό σοκ και να έχει αναδιοργανωθεί αρκετά, πραγματοποιώντας πλέον καθημερινές αντεπιθέσεις εναντίον του Ισραήλ, πλήττοντας ένα νοσοκομείο, το διυλιστήριο πετρελαίου της Χάιφα, θρησκευτικούς ναούς και κατοικίες.

Το Ιράν προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα 

Ενώ η σύγκρουση κλιμακώνεται και ο Ντόναλντ Τραμπ εξετάζει το ενδεχόμενο εμπλοκής των ΗΠΑ, οι ανώτατοι αξιωματούχοι του Ιράν προετοιμάζονται διακριτικά για όλα τα πιθανά σενάρια. Αυτό αναφέρουν ανώνυμες ιρανικές πηγές, οι οποίες δεν είχαν εξουσιοδότηση να μιλήσουν δημοσίως για τα σχέδια του Αλί Χαμενεΐ.

Παρόλο που είναι δύσκολο να διακριβωθεί τι συμβαίνει εντός της αυστηρά φυλασσόμενης ιρανικής ηγεσίας, η ιεραρχία φαίνεται να λειτουργεί κανονικά, παρά τα πλήγματα που έχει δεχτεί. Προς το παρόν, σύμφωνα με αξιωματούχους και διπλωμάτες στο Ιράν, δεν υπάρχουν εμφανή σημάδια διαφωνίας στις πολιτικές τάξεις.

Εντολή για γρήγορη διαδοχή - Εκτός λίστας ο γιος, προτεραιότητα η διατήρηση του κράτους

Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ, 86 ετών, γνωρίζει ότι είτε το Ισραήλ, είτε οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να διατάξουν απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, κάτι που θα θεωρούσε «μαρτυρικό θάνατο», σύμφωνα με τους αξιωματούχους.

Δεδομένης αυτής της πιθανότητας, έλαβε την ασυνήθιστη απόφαση να δώσει εντολή στη Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων της χώρας, το κληρικό σώμα που είναι υπεύθυνο για το διορισμό του ανώτατου ηγέτη, να επιλέξει γρήγορα τον διάδοχο από τα τρία ονόματα που έχει υποβάλλει.

Κανονικά, η διαδικασία διορισμού ενός νέου ανώτατου ηγέτη μπορεί να διαρκέσει μήνες, με τους κληρικούς να επιλέγουν από τις δικές τους λίστες ονομάτων. Ωστόσο, εν μέσω πολέμου, ο Αγιατολάχ θέλει να εξασφαλίσει μία γρήγορη και ομαλή μετάβαση εξουσίας και να διαφυλάξει την κληρονομιά του, σύμφωνα με αξιωματούχους.

«Η ύψιστη προτεραιότητα είναι η διατήρηση του κράτους. Όλα είναι υπολογισμένα και ρεαλιστικά», σημείωσε ο Βάλι Νασρ, εμπειρογνώμονας για το Ιράν και καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Η διαδοχή αποτελεί από καιρό ένα εξαιρετικά ευαίσθητο και δύσκολο θέμα, το οποίο σπάνια συζητείται δημοσίως πέρα από τις εικασίες στους πολιτικούς και τους θρησκευτικούς κύκλους.

Ο ανώτατος ηγέτης έχει τεράστια εξουσία: Πρόκειται για τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν, καθώς και τον επικεφαλής της δικαστικής, της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας. Επίσης, είναι Vali Faqih, δηλαδή ο ανώτατος φύλακας της σιιτικής πίστης.

Ο υιός του Αγιατολάχ Χαμενεΐ, Μοτζτάμπα, επίσης κληρικός και στενός συνεργάτης του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, ο οποίος θεωρείτο φαβορί, δεν βρίσκεται μεταξύ των υποψηφίων, σύμφωνα με αξιωματούχους.

Ο πρώην συντηρητικός Πρόεδρος του Ιράν, Ιμπραχίμ Ραΐσι, συγκέντρωνε πολλές πιθανότητες εκλογής, πριν σκοτωθεί σε συντριβή ελικοπτέρου, το 2024. Από την έναρξη του πολέμου, ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ έχει απευθύνει δύο βιντεοσκοπημένα μηνύματα στο κοινό, έχοντας την ιρανική σημαία στο πλευρό του. «Ο λαός του Ιράν θα αντισταθεί σε έναν επιβεβλημένο πόλεμο», σημείωσε, δίνοντας όρκο να μην παραδοθεί.

Σε κανονικές συνθήκες, ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ διαμένει και εργάζεται σε ένα πολύ ασφαλές συγκρότημα στο κέντρο της Τεχεράνης, που ονομάζεται beit rahbari, ή σπίτι του ηγέτη και σπάνια βρίσκεται εκτός των εγκαταστάσεων αυτών, εκτός από ειδικές περιπτώσεις, όπως η παράδοση κηρύγματος. Ανώτεροι αξιωματούχοι και στρατιωτικοί διοικητές τον επισκέπτονται για εβδομαδιαίες συναντήσεις, ενώ, οι ομιλίες προς το κοινό πραγματοποιούνται από εκεί.

Κίνδυνος αμερικανικής επέμβασης και προστασία υποδομών

Η ιρανική ηγεσία βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, εστιάζοντας σε τρία κεντρικά ζητήματα: την απόπειρα δολοφονίας του Αγιατολάχ Χαμενεΐ, την πιθανή είσοδο των Ηνωμένων Πολιτειών στον πόλεμο, και τις καταστροφικές επιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές, όπως σταθμούς παραγωγής ενέργειας, διυλιστήρια και φράγματα.

Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες εμπλακούν ενεργά στη σύρραξη, η κατάσταση θα αλλάξει δραματικά. Το Ισραήλ δηλώνει επανειλημμένα ότι θέλει να καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, αλλά οι ειδικοί εκτιμούν ότι μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν τα βομβαρδιστικά αεροσκάφη –και την τεράστια βόμβα βάρους 30.000 λιβρών– που θα μπορούσαν να διαπεράσουν το βουνό όπου βρίσκονται οι βασικές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντό.

Το Ιράν έχει απειλήσει να ανταποδώσει με επιθέσεις εναντίον αμερικανικών στόχων στην περιοχή. Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ευρύτερη και πιθανώς καταστροφικότερη σύγκρουση για το Ιράν και τους αντιπάλους του.

Αυξημένα μέτρα ασφαλείας και επικοινωνιακός αποκλεισμός

Ο φόβος για πλήγματα σε πρόσωπα-κλειδιά της ηγεσίας και διείσδυση στις τάξεις του Ιράν είναι τόσο διάχυτος που το Υπουργείο Πληροφοριών ανακοίνωσε νέα πρωτόκολλα ασφαλείας. Ζήτησε από τους αξιωματούχους να σταματήσουν να χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα ή οποιαδήποτε ηλεκτρονική συσκευή για επικοινωνία, ενώ διέταξε όλους τους ανώτερους κυβερνητικούς αξιωματούχους και στρατιωτικούς διοικητές να παραμείνουν υπόγεια, σύμφωνα με δύο Ιρανούς αξιωματούχους.

Σχεδόν καθημερινά, το Υπουργείο Πληροφοριών ή οι ένοπλες δυνάμεις εκδίδουν οδηγίες προς το κοινό, ζητώντας την αναφορά ύποπτων ατόμων και κινήσεων οχημάτων, και την αποφυγή λήψης φωτογραφιών και βίντεο από επιθέσεις σε ευαίσθητους χώρους.

Η χώρα βρίσκεται επίσης σε επικοινωνιακό αποκλεισμό με τον έξω κόσμο, με το διαδίκτυο να έχει σχεδόν διακοπεί και τις εισερχόμενες διεθνείς κλήσεις να έχουν μπλοκαριστεί. Το Υπουργείο Τηλεπικοινωνιών τόνισε ότι αυτά τα μέτρα αποσκοπούν στον εντοπισμό εχθρικών πρακτόρων και στην εξουδετέρωση της ικανότητάς τους να εξαπολύσουν επιθέσεις.

Ο Αλί Αχμαντίνια, διευθυντής επικοινωνίας του Μασούντ Πεσέσκιαν, υπογράμμισε: «Οι υπηρεσίες ασφαλείας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή, το διαδίκτυο χρησιμοποιείται καταχρηστικά για να βλάψει τη ζωή και τα μέσα διαβίωσης των πολιτών».

Την Παρασκευή (20/06), το ανώτατο συμβούλιο εθνικής ασφάλειας προχώρησε ένα βήμα παρακάτω, ανακοινώνοντας ότι όποιος συνεργάζεται με τον εχθρό πρέπει να παραδοθεί στις αρχές μέχρι το βράδυ της Κυριακής, να παραδώσει τον στρατιωτικό του εξοπλισμό και «να επιστρέψει στην αγκαλιά του λαού». Προειδοποίησε επίσης ότι όποιος διαπιστωθεί ότι συνεργάζεται με τον εχθρό μετά τις 22 Ιουνίου, θα εκτελεστεί.