Ποιες περιοχές θα «ψηθούν» από τον καύσωνα - Ποια μέρα θα είναι η θερμότερη

Σε τροχιά ισχυρού καύσωνα μπαίνει η Ελλάδα από αύριο με τις θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες σε πολλές περιοχές της χώρας να ξεπερνούν τους 40 βαθμούς Κελσίου.

Το νέο κύμα των πολύ υψηλών έως και ακραίων θερμοκρασιών αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι την Παρασκευή 25 Ιουλίου 2025 με τον υδράργυρο να αγγίζει τους 43 και 44 βαθμούς Κελσίου κατά τόπους.

Όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, την εβδομάδα που πέρασε η χώρα διένυσε την πρώτη φάση υψηλών θερμοκρασιών, όπου σε πολλές περιοχές ξεπερνούσαν το μεσημέρι τους 37 βαθμούς που είναι το όριο του καύσωνα.

«Μπαίνουμε στη δεύτερη φάση που θα είναι πολύ πιο έντονη, θα διαρκέσει περίπου 6 ημέρες και θα αρχίσει να υποχωρεί σταδιακά από το Σάββατο σε κάποια τμήματα της χώρας. Οι θερμοκρασίες θα είναι πολύ υψηλές σε πολλές περιοχές, άνω των 40 βαθμών Κελσίου και σε κάποιες θα φτάσει στους 42, 43 ενώ δεν αποκλείεται κατά τόπους και τους 44», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Λαγουβάρδος.

Ποια μέρα θα είναι η θερμότερη

Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο, οι υψηλότερες θερμοκρασίες θα καταγραφούν την Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη, πιθανόν και την Παρασκευή ωστόσο η τελική διαμόρφωσή τους, ειδικά των μεγίστων, εξαρτάται και από τη ροή των ανέμων.

«Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία, κοιτώντας τα χαρακτηριστικά της θερμοκρασίας των θερμών αερίων μαζών που περιμένουμε, πιθανώς σε κάποιες περιοχές να είμαστε κοντά σε μια ακραία συμπεριφορά», σημειώνει.

Πού θα σημειωθούν οι υψηλότερες θερμοκρασίες

Όπως καταδεικνύουν τα προγνωστικά στοιχεία οι πιο υψηλές θερμοκρασίες αναμένεται να σημειωθούν σε Θεσσαλία, τμήματα της Κεντρικής Μακεδονίας αλλά και της Θράκης , σε αρκετά τμήματα της Πελοποννήσου όπως Μεσσηνία, Λακωνία, Άργος , Κορινθία, στην ανατολική Στερεά Ελλάδα, όπως Βοιωτία και Φθιώτιδα καθώς και στην Αττική κατά τόπους έως και 42 βαθμούς.

Παράλληλα, πολύ δύσκολες θα είναι και οι νύχτες στις πόλεις, όπου η θερμοκρασία θα παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Όπως εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος, την περασμένη εβδομάδα σε περιοχές της Αττικής, κυρίως στα κεντρικά και νότια τμήματά της οι θερμοκρασίες μέχρι τις 2-3 το πρωί ήταν σε επίπεδα των 30 βαθμών, κάτι το οποίο αυξάνει το θερμικό στρες.

Από την πλευρά του ο φυσικός-μετεωρολόγος, μέλος της μονάδας meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Σταύρος Ντάφης επισημαίνει ότι σύμφωνα με τα μέχρι τώρα μοντέλα σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας θα σημειωθούν θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών Κελσίου.

«Όλος ο κάμπος της Θεσσαλίας θα έχει θερμοκρασίες πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου, όπως και ο κάμπος της Μακεδονίας, της Κωπαΐδας, πολλές περιοχές στην Πελοπόννησο, το Λεκανοπέδιο της Αττικής, η Κομοτηνή, ο Έβρος, όπου έχουμε πεδιάδες θα ξεπεράσουμε σίγουρα τους 40 βαθμούς. Ακόμα και σε μεγάλο υψόμετρο όμως, σε ημι ορεινά μέρη, μέχρι τα 800 μέτρα υψόμετρο, οι θερμοκρασίες θα είναι κοντά στους 35 βαθμούς», σημειώνει.

Παράλληλα, όπως εξηγεί ο κ. Ντάφης σε γράφημα με μετρήσεις που αποτυπώνει τις θερμοκρασίες από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο σε υψόμετρα περίπου των 1500 μέτρων από το 1990, καταδεικνύεται ότι η θερμοκρασία σε τέτοιου είδους υψόμετρα, έχει φτάσει ελάχιστες φορές πάνω από τους 25-26 βαθμούς Κελσίου, κάτι που όπως φαίνεται με τα μέχρι τώρα προγνωστικά θα συμβεί την ερχόμενη βδομάδα.

«Αν δεν πάρουμε μέτρα για το μετριασμό και την προσαρμογή στη κλιματική αλλαγή θα έχουμε πάρα πολύ σοβαρές επιδράσεις στην υγεία

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η επιστημονική κοινότητα λόγω των αυξημένων θερμοκρασιών αλλά και της επίδρασης που έχουν στην θνησιμότητα του πληθυσμού.

Πόσο επικίνδυνο είναι για την υγεία

Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η ομότιμη καθηγήτρια Βιοστατιστικής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας στο Imperial College London, Κλέα Κατσουγιάννη «αν δεν πάρουμε μέτρα για το μετριασμό και την προσαρμογή στη κλιματική αλλαγή θα έχουμε πάρα πολύ σοβαρές επιδράσεις στην υγεία».

Η κ. Κατσουγιάννη επισημαίνει ότι η θερμοκρασία συνδυάζεται με τη θνησιμότητα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης και σε όλες τις εποχές. Αυτό που συμβαίνει, όπως αναφέρει, λόγω της κλιματικής αλλαγής είναι ότι η θερμοκρασία μετατοπίζεται σε θερμότερες τιμές.

«Η προστασία από το λιγότερο κρύο υπερβαίνεται. Δηλαδή η επιβάρυνση από την περισσότερη ζέστη είναι μεγαλύτερη από την προστασία που θα έχουμε από το λιγότερο κρύο», τονίζει και προσθέτει ότι για την Μεσογειακή Ευρώπη θα υπάρχει πολύ μεγάλη επίδραση και δευτερευόντως για την Ανατολική Ευρώπη. «Επομένως το μήνυμα είναι ότι πρέπει να παρθούν και να στηριχθούν αυτά τα μέτρα», σημειώνει.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε φέτος τον Ιανουάριο στο περιοδικό «Nature Medicine» και εκπονήθηκε από ερευνητές, μεταξύ αυτών και την κ. Κατσουγιάννη, με επικεφαλής το «London School of Hygiene & Tropical Medicine» διαπιστώθηκε μεταξύ άλλων ότι η Αθήνα είναι μία από τις δέκα ευρωπαϊκές πόλεις που κινδυνεύουν να δουν μεγάλη αύξηση των θανάτων λόγω αύξησης της θερμοκρασίας μέχρι το τέλος του αιώνα, εάν δεν υπάρξουν πολιτικές για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα προβλέπει επίσης ότι η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να επιφέρει αύξηση των θανάτων στην Ευρώπη έως και 50%.

Όπως υπογραμμίζει η κ. Κατσουγιάννη κάτι που αυξάνει τις επιδράσεις των καυσώνων είναι η διάρκειά τους. «Καταρχάς να σημειώσουμε ότι για να χαρακτηριστούν καύσωνες και να γίνει εκθετική η επίδρασή τους θα πρέπει να έχουν διάρκεια πάνω από τρεις μέρες. Η διάρκεια είναι που παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο», επισημαίνει. Επιπλέον, θέτει στο επίκεντρο και το ζήτημα της προσαρμογής των πολιτών σε τέτοιου είδους θερμοκρασίες, κάτι για το οποίο ωστόσο όπως επισημαίνει ακόμη δεν έχουν στοιχεία πόσο γρήγορα συμβαίνει.

«Η έρευνα δείχνει ότι πληθυσμοί που έχουν γεννηθεί σε πιο ζεστές περιοχές επηρεάζονται λιγότερο από τη ζέστη, σε σχέση με αυτούς που μετακινούνται εκεί αργότερα», αναφέρει και προσθέτει ότι από τα μέχρι τώρα στοιχεία φαίνεται η προσαρμογή σε αυτές τις συνθήκες να χρειάζεται περισσότερο από μια γενιά.

Παράλληλα όπως σημειώνει στην έρευνα που διεξήγαγαν η οποία λαμβάνει υπόψιν της τρία σενάρια σχετικά με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή καταδεικνύεται ότι ακόμη και με το πιο ακραίο σενάριο προσαρμογής πάλι θα υπάρχει επιβάρυνση στην Νότια Ευρώπη.

«Σαφέστατα με ανησυχεί αλλά το βασικό μήνυμα είναι ότι αν δεν πάρουμε τα μέτρα που πρέπει να πάρουμε θα έχουμε πάρα πολύ μεγάλο πρόβλημα, ειδικά στην Μεσόγειο, την Ευρωπαϊκή Μεσόγειο», τονίζει ενώ προσθέτει ότι οι ευπαθείς ομάδες και συγκεκριμένα ηλικιωμένοι και ασθενείς με χρόνια νοσήματα είναι οι πιο εκτεθειμένοι.

Ανησυχητική η συσσώρευση καυσώνων μεγάλης διάρκειας

Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο το ανησυχητικό στοιχείο είναι υπάρχει μια μεγάλη συσσώρευση καυσώνων μεγάλης διάρκειας και έντασης τα τελευταία χρόνια, που δεν το είχαν ξαναδεί στο παρελθόν.

«Προφανώς είχαμε καύσωνες και στο παρελθόν, όλοι θυμούνται το 1987, αλλά ήταν μικρότερης διάρκειας και δεν ήταν τόσο συχνοί. Με εξαίρεση το 2022, που ήταν ένα ήπιο καλοκαίρι , το 2021, το 2023, το 2024 και το 2025, έχουμε μια αυξημένη συχνότητα καυσώνων και στη χώρα μας κάτι που μας ανησυχεί. Πιθανόν να είναι συμπτωματικό και να επανέλθουμε στα πιο φυσιολογικά, αλλά πιθανόν να υποδηλώνει μια επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της πάνω στη συχνότητα των καυσώνων», υπογραμμίζει ο κ. Λαγουβάρδος τονίζοντας ότι πρώτα και κύρια επηρεάζεται η ανθρώπινη υγεία.

«Όταν έχουμε τέτοιες παρατεταμένες περιόδους με ζέστη, έχουμε σημαντική αύξηση της θνησιμότητας και της νοσηρότητας. Όπως επίσης επηρεάζει την αγροτική παραγωγή, αυξάνει τη θερμοκρασία της θάλασσας, κάνει ακόμα πιο ξηρά και εύφλεκτα τα δάση μας», τονίζει.

Τέλος ο κ. Λαγουβάρδος επισημαίνει ότι προβληματισμό δημιουργεί και το ότι οι πολίτες αρχιζουν να θεωρούν φυσιολογικές τις τόσο υψηλές θερμοκρασίες.

«Ο Ιούνιος ήταν ο δεύτερος πιο θερμός που είχαμε στη χώρα μας αλλά μακράν ο πιο θερμός Ιούνιος ήταν ο περσινός. Εδώ πέφτουμε στην παγίδα ότι συγκρίνουμε το φετινό με τον περσινό. Αρχίζουμε και συνηθίζουμε ότι ακόμη και σε μήνες με σημαντικές αποκλίσεις προς τα πάνω αρχίζουμε και τις θεωρούμε φυσιολογικές αν δεν έχουν ακραία συμπεριφορά όπως πέρσι. Ο Ιούλιος ήδη είναι πιο ζεστός από τα κανονικά, πάνω από 1-1,5 βαθμό σε κάποιες περιοχές. Δεν ξέρουμε ακόμη αν θα είναι ο θερμότερος αλλά θα είναι σίγουρα από τους πιο θερμούς αν θα επαληθευτούν αυτά που συζητήσαμε.

»Μένει να δούμε και τον Αύγουστο ώστε να δούμε και να κατατάξουμε το φετινό καλοκαίρι σε σχέση με τα προηγούμενα. Μέχρι τώρα το καλοκαίρι του 2024 είναι το πιο θερμό αλλά όλα τα τελευταία 8-9 καλοκαίρια ήταν πολύ ζεστά με εξαίρεση 1-2. Υπάρχει δηλαδή μία σαφέστατη μετατόπιση των μέσων θερμοκρασιών των καλοκαιριών προς τα πάνω την τελευταία δεκαετία», καταλήγει ο κ. Λαγουβάρδος.