Πολιτικό και διπλωματικό «θρίλερ» εξελίσσεται ανάμεσα στους ηγέτες της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής προκειμένου να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ των «φειδωλών» του Βορρά και του Νότου, ώστε να επιτευχθεί συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό. Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ με τη νέα πρόταση που κατέθεσε και τα διαδοχικά τετ α τετ με τις αντικρουόμενες πλευρές, το χάσμα συνεχίζει να παραμένει ακόμη αγεφύρωτο και η πιθανότητα κατάληξης σε συμφωνία μικρή.

Οι πιθανότητες μιας συμφωνίας στη Σύνοδο για το σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης της Ευρώπης μετά την πανδημία του κορονοϊού είναι «πολύ αδύναμες», δήλωσε στο Reuters, διπλωμάτης από κράτος μέλος της ΕΕ, το απόγευμα του Σαββάτου (18/7), δεύτερη ημέρα της Συνόδου έπειτα από ένα μαραθώνιο συζητήσεων που δεν έχει ακόμη αποδώσει καρπούς.

«Η πιθανότητα για επίτευξη συμφωνίας απόψε είναι πολύ μικρή. Ισχνή», τόνισε χαρακτηριστικά ο διπλωμάτης, προσθέτοντας ότι το στρατόπεδο των πλούσιων χωρών της βόρειας Ευρώπης πιέζει για βαθύτερες περικοπές στο νέο προτεινόμενο Ταμείο Ανάκαμψης και μεγαλύτερες εκπτώσεις στον βασικό προϋπολογισμό της ΕΕ, μεταξύ άλλων απαιτήσεων.

Η θέση του Κόντε

Ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, με δήλωσή του μέσω Facebook, αναφέρθηκε στην πορεία της διαπραγμάτευσης στην Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών. «Βρισκόμαστε σε τέλμα. Τελικά τα πράγματα είναι πιο δύσκολα απ΄ότι είχε προβλεφθεί. Υπάρχουν πολλά θέματα για τα οποία ακόμη συζητάμε και που δεν καταφέρνουμε να λύσουμε», τόνισε ο Κόντε.

Παράλληλα, ο Ιταλός πρωθυπουργός υπογράμμισε:

«Αναζητούμε και πρέπει να βρούμε μια σύνθεση των διαφόρων θέσεων, διότι είναι προς το συμφέρον όλων. Πρέπει να διατηρήσουμε, όμως, και τις σημαντικότερες συνισταμένες, αρχίζοντας από το ότι τα μέσα πρέπει να είναι ουσιαστικά και ανάλογα με την υφιστάμενη κρίση. Τουτέστιν αποτελεσματικά. Η απάντησή μας πρέπει να είναι άμεση, συλλογική, σταθερή και ισχυρή».

Πυρετός διαβουλεύσεων

Αξίζει να σημειωθεί πως μετά τις εννέα το βράδυ στο περιθώριο της συνόδου κορυφής πραγματοποιήθηκε η συνάντηση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με τον πρωθυπουργό της Σουηδίας. Αμέσως μετά θα ακολουθήσει το δείπνο των ηγετών, ενώ είχαν προηγηθεί διμερείς και πολυμερείς επαφές. Η νέα συμβιβαστική πρόταση του Σαρλ Μισέλ μειώνει το ποσό των επιχορηγήσεων στα 450 δισεκατομμύρια και αυξάνει αυτό των δανείων στα 300 δισεκατομμύρια αφήνοντας όμως το συνολικό ποσό του Ταμείου Ανάκαμψης στα 750 δισεκατομμύρια.

“Εξελίσσεται πολύ πολύπλοκο, πιο πολύπλοκο από ότι αναμενόταν» δήλωσε ο Ιταλός πρωθυπουργός. Ωστόσο πιο αισιόδοξος εμφανίζεται ο Λετονός ομόλογός του ο οποίος εκτιμά ότι η συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί.

Η στάση των “φειδωλών” Βορείων

Οι δύο “πλευρές” στη Σύνοδο Κορυφής έγιναν άμεσα αντιληπτές, με τους Ολλανδούς να θέτουν σκληρούς όρους για τις χρηματοδοτήσεις. Βασικό πεδίο διαφωνίας ήταν η πρόταση Ρούτε να υπάρχει η δυνατότητα άσκησης βέτο σε μεταρρυθμίσεις που θα προωθούν χώρες που ενισχύονται από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Αυτή η πρόταση προκάλεσε την αντίδραση του Ιταλού πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε, αλλά και της Ουγγαρίας, η οποία ζήτησε να μην υπάρχει καμία διασύνδεση κοινοτικής χρηματοδότησης και συμμόρφωσης. Την άτεγκτη στάση των Βορείων σχολίασε και ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, σημειώνοντας δηκτικά ότι οι φειδωλές χώρες έχουν ράψει με σκληρή κλωστή τα πορτοφόλια τους.

Σύμφωνα με το Politico, ο Αυστριακός Καγκελάριος Κουρτς υποστήριξε ότι η θέση των «τεσσάρων φειδωλών» (Αυστρία, Ολλανδία, Δανία, Σουηδία) έχει πλέον την υποστήριξη και της Φινλανδίας. «Οι διαπραγματεύσεις κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση» προσέθεσε ο Κουρτς, προκαλώντας ανησυχία στο Νότο.

Εκκληση Μισέλ για να επιτευχθεί συμφωνία

Ολλανδός διπλωμάτης δήλωσε στο Politico ότι η αρχική πρόταση Μισέλ ήταν στη σωστή κατεύθυνση. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ουσιαστικά πρότεινε το ποσό των επιχορηγήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης να μειωθεί από 500 σε 450 δισ. ευρώ και να αυξηθεί από 250 σε 300 δισ. ευρώ το ποσό των δανείων.

Ο επιμερισμός παραμένει στο 70%- 30% στα έτη 21-22 στα έτη 21-22 και 23-36, αλλά χρησιμοποιώντας το έτος 2020 για τον υπολογισμό του 30% και όχι το 2022 όπως ήταν στην αρχική πρόταση – κάτι που συμφέρει τις χώρες του Νότου.

Σύμφωνα με το Bloomberg, o Σαρλ Μισέλ, ο οποίος προεδρεύει στις συναντήσεις, διεμήνυσε στους ηγέτες των χωρών της ΕΕ ότι δεν θα επιτραπεί σε κανέναν να φύγει από το κτίριο δίχως να επιτευχθεί συμφωνία.

Η Γαλλία επιθυμεί συμφωνία

Η Γαλλία εκτιμούσε από τα μέσα της εβδομάδας που ολοκληρώνεται απόψε πως είναι «δυνατό και επιθυμητό» να επιτευχθεί μία συμφωνία για το Σχέδιο Ανάκαμψης στην Σύνοδο Κορυφής αυτό το Σαββατοκύριακο, παρά τις διαφορές που εξακολουθούν να υφίστανται ανάμεσα σε ορισμένες χώρες μέλη, επαναλαμβάνοντας τη βούλησή της να επιτευχθεί «μια συμφωνία σύντομα, δηλαδή πριν από το τέλος του καλοκαιριού».

«Υπάρχει μια προβεβλημένη, πολιτική, δημοκρατική προσδοκία», αλλά και [μια προσδοκία] «των χρηματαγορών που παρακολουθούν τι κάνει η Ευρώπη απέναντι στην κρίση», προσέθετε το Ελιζέ πριν τη σύνοδο και με αυτή την άποψη προσήλθε και ο Πρόεδρος Μακρόν. «Δεν πρέπει να διαψεύσουμε» αυτές τις προσδοκίες, σύμφωνα με την προεδρία.

Η σύνοδος κορυφής είναι σχετικά τεταμένη λόγω των επιφυλάξεων των αποκαλούμενων “οικονόμων” (φειδωλών) κρατών μελών απέναντι σε αυτό το σχέδιο ανάκαμψης, που αποτελείται από δάνεια ύψους 250 δισεκ. ευρώ και κυρίως από επιχορηγήσεις ύψους 500 δισεκ. που δεν θα αποπληρωθούν από τα κράτη που θα τις λάβουν. Νωρίτερα με βάση νέα πρόταση του Σαρλ Μισέλ οι ανεπίστρεπτες επιχορηγήσεις δύνανται να μειωθούν κατά 50 δισ και αντίστοιχα να αυξηθούν κατά 50 δις τα δάνεια.