Τι συμβαίνει στην Ολλανδία

Από τον Ηλία Παπαθεοδώρου, Συνεκπρόσωπο των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ στο Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα

Σκάνδαλο και στην Ολλανδία

Η Ολλανδία των 17 εκατομμυρίων κατοίκων και των 150 βουλευτικών εδρών ολοκλήρωσε πρόσφατα τις εκλογικές της διαδικασίες. Λόγω του κορονοϊού η εκλογική διαδικασία διήρκησε πολλές μέρες και οι άνω των 70 απέκτησαν το δικαίωμα της επιστολικής ψήφου. Ο Μαρκ Ρούττε, ο οποίος κυβέρνησε από το 2010, όχι μόνο επικράτησε για τέταρτη φορά, αλλά παρά τα σκάνδαλα αύξησε οριακά τα ποσοστά του και παρέμενε Πρωθυπουργός της χώρας.

Ποια ήταν όμως τα σκάνδαλα που συνδέθηκαν με το όνομά του;

Οι εκλογές ήρθαν μετά την ολοκλήρωση μιας έρευνας για ένα μεγάλο σκάνδαλο στο κοινωνικό σύστημα της χώρας. Οι Ολλανδικές αρχές μεταξύ του 2013 και του 2019 κατηγόρησαν λανθασμένα 26.000 γονείς, πως είχαν λάβει παράνομα τα επιδόματα τέκνων και απαίτησαν την επιστροφή τους. Πολλοί από τους γονείς που κατηγορήθηκαν ήταν μετανάστες ή οικογένειες με έναν Ολλανδό και έναν μη Ολλανδό γονέα. Η απαίτηση για επιστροφή οδήγησε πολλές οικογένειες στα όρια της οικονομικής καταστροφής. Το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε το 2018, αλλά η κοινοβουλευτική έρευνα ολοκληρώθηκε πρόσφατα οδηγώντας την κυβέρνηση του κεντροδεξιού Μαρκ Ρούττε σε παραίτηση μόλις δύο μήνες πριν τις εκλογές.

Πολυφωνία στην πολιτική ζωή της Ολλανδίας

Το Ολλανδικό εκλογικό σύστημα ευνοεί τη συμμετοχή πολλών κομμάτων με το, χαμηλό για τα ελληνικά δεδομένα, ποσοστό του 0,67% να αρκεί για την εκλογή βουλευτή. Το Ολλανδικό εκλογικό σύστημα ευνοεί φυσικά και τις κυβερνήσεις συνεργασίας. Φέτος 89 κόμματα έκαναν αίτηση για συμμετοχή στις εκλογές και 37 έλαβαν έγκριση. Από αυτά, και ανάλογα με τα τελικά αποτελέσματα, μέχρι και 17 (!) θα μπορούσαν να εκλέξουν βουλευτή.

Στις προηγούμενες εκλογές, κεντροδεξιά και εθνικιστικά κόμματα είχαν κατακτήσει τις 3 πρώτες θέσεις με τους κεντρώους φιλελεύθερους D66 και τους Πράσινους να λαμβάνουν την τέταρτη και πέμπτη θέση αντίστοιχα. Ο Ρούττε στην τρίτη εκλογή του είχε επικρατήσει με 21,3% και είχε ηγηθεί μιας κυβέρνησης συνεργασίας 4 κομμάτων της κεντροδεξιάς χωρίς τους εθνικιστές. Οι Πράσινοι είχαν το καλύτερο αποτέλεσμα που έλαβαν ποτέ με 9,1% και 14 βουλευτές.

Στις φετινές εκλογές κερδισμένοι ήταν ο νικητής  πρωθυπουργός Ρούττε με 22% και οι κεντρώοι φιλελεύθεροι του D66 της Κάαγκ που κατέλαβαν τη δεύτερη θέση με μια αύξηση 2,6 μονάδων και 14,8%. Ο Ρούττε θα κυβερνήσει και πάλι με συνεργασίες αλλά αυτήν την φορά ο ένας εταίρος θα είναι πολύ ισχυρός. Στους χαμένους, οι εθνικιστές που έπεσαν στην τρίτη θέση με 11%. Ο εθνικιστής Βίλτερς αναγνώρισε την ήττα του αλλά υποσχέθηκε ισχυρή αντιπολίτευση. Η πτώση των εθνικιστών στην Ολλανδία ακολουθεί την αντίστοιχη πτώση που καταγράφτηκε στις πρόσφατες Γερμανικές εκλογές. Όμως αντίθετα με την Γερμανία υπάρχει αύξηση στα ποσοστά μικρότερων δεξιών και συντηρητικών  κομμάτων ένα εκ των οποίων, το Φόρουμ για την Δημοκρατία που ιδρύθηκε μόλις το 2016, έφτασε στο 5%.

Τα κόμματα της κεντρο-αριστεράς και της αριστεράς δεν κατάφεραν να πείσουν τους ψηφοφόρους να τα κρατήσουν ψηλά. Οι Σοσιαλιστές κατέγραψαν σημαντικές απώλειες και αντίθετα με την Γερμανία, οι Ολλανδοί Πράσινοι είχαν μείωση των ποσοστών τους από το ιστορικό υψηλό του 9% στο 5%. Αξιοσημείωτο  είναι πως το Κόμμα για τα Ζώα μένει σταθερό περίπου στο 3,5% αλλά αναμένεται να εκλέξει έναν παραπάνω βουλευτή. Αντίθετα με το πετυχημένο παράδειγμα των γειτόνων τους Γερμανών Πρασίνων που έχουν ξεφύγει από τον πολιτικό χαρακτηρισμό στο φάσμα «αριστεράς-κέντρου- δεξιάς» και δηλώνουν ξεκάθαρα Πράσινοι, οι Ολλανδοί Πράσινοι χαρακτηρίζονται ως κόμμα της κεντρόαριστεράς- αριστεράς. Επιπλέον, το Κόμμα για τα Ζώα χαρακτηρίζεται ως αριστερό και μάλιστα ανήκει στην ομάδα της αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο.

Στις πρώτες εθνικές εκλογές του 2021 σε χώρα της ΕΕ, οι Ολλανδοί ψηφοφόροι με την τέταρτη συνεχόμενη εκλογή του Ρούττε φαίνεται να επιλέγουν μια δοκιμασμένη λύση για την θέση του Πρωθυπουργού. Συγχρόνως όμως τον αναγκάζουν σε με μια μετακίνηση της κυβέρνησης συνασπισμού του προς το κέντρο. Η εθνικιστική ρητορική του Βίλντερς χάνει υποστηρικτές ενώ τα κόμματα της αριστεράς κατέγραψαν σημαντικές απώλειες. Εν αναμονή λοιπόν της τελικής σύνθεσης της νέας κυβέρνησης συνασπισμού της πέμπτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία αναμένεται να εξαντλήσει την θητεία της.