Πότε πέφτει το Πάσχα των Καθολικών 2025 - Πώς υπολογίζεται η ημερομηνία κάθε χρόνο

Λίγες εβδομάδες απομένουν μέχρι τον εορτασμό του Αγίου Πάσχα με τους εργαζόμενους να οργανώνουν τα προγράμματά τους για εξορμήσεις και ολιγοήμερες διακοπές.

Στην Ελλάδα, το Πάσχα φέτος πέφτει στις 20 Απριλίου ωστόσο τι συμβαίνει με τους Καθολικούς και πότε εορτάζουν; 

Όπως αναφέρεται στους εκκλησιαστικούς κύκλους, τον 21ο αιώνα τα όρια εορτασμού του Ορθόδοξου Πάσχα είναι από τις 4 Απριλίου το νωρίτερο έως τις 8 Μαϊου το αργότερο, ενώ τα όρια του Καθολικού Πάσχα από τις 22 Μαρτίου το νωρίτερο έως τις 25 Απριλίου το αργότερο. Αυτό σημαίνει ότι οι Καθολικοί δεν έχουν ποτέ Πάσχα τον Μάιο και οι Ορθόδοξοι ποτέ Πάσχα τον Μάρτιο.

Επειδή οι κοινοί εορτασμοί του Πάσχα πραγματοποιούνται σχεδόν κάθε τρία έτη, και η τελευταία φορά που συνέβη αυτό ήταν μόλις το 2022, Καθολικοί και Ορθόδοξοι θα γιορτάσουν από κοινού στις 20 Απριλίου.

Η επόμενη φορά που θα έχουμε κοινό Πάσχα να είναι τα έτη 2028, 2031, 2034, 2037, 2038, 2041 κ.α. Μάλιστα, το τελευταίο κοινό Πάσχα υπολογίζεται ότι θα συμβεί το έτος 2698. Από εκεί και πέρα, Ορθόδοξοι και Καθολικοί δεν θα γιορτάσουν ξανά από κοινού την Ανάσταση του Χριστού!

Σημειώνεται δε ότι, στον 21ο αιώνα τα όρια εορτασμού του Ορθόδοξου Πάσχα είναι από τις 4 Απριλίου το νωρίτερο έως τις 8 Μαϊου το αργότερο, ενώ τα όρια του Καθολικού Πάσχα από τις 22 Μαρτίου το νωρίτερο έως τις 25 Απριλίου το αργότερο. Αυτό σημαίνει ότι οι Καθολικοί δεν έχουν ποτέ Πάσχα τον Μάιο και οι Ορθόδοξοι ποτέ Πάσχα τον Μάρτιο.

Υπενθυμίζεται ότι τόσο το Οικουμενικό Πατριαρχείο όσο και το Βατικανό έχουν εκφράσει την επιθυμία να σταματήσει ο ξεχωριστός εορτασμός και να συμπορευθούν σε κοινές ημερομηνίες. Στην προοπτική μόνιμης καθιέρωσης του κοινού εορτασμού του Πάσχα από την Ορθόδοξη και Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία είχε αναφερθεί και σε δηλώσεις του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος πρόσφατα.

«Χαιρόμεθα βαθέως, διότι και ο νυν Πάπας έχει τας αυτάς διαθέσεις διά το μέγα ζήτημα “της των πάντων ενώσεως”, υπέρ της οποίας προσεύχεται αδιαλείπτως η Αγία Εκκλησία μας. Καθώς δε κατά το προσεχές έτος η ημερομηνία εορτασμού της εορτών εορτής, του Αγίου Πάσχα, συμπίπτει, τύχη αγαθή, διά την Ανατολικήν και την Δυτικήν Χριστιανοσύνην, θεωρούμε ότι μας δίδεται χρυσή ευκαιρία να καταλήξωμεν εις συμφωνίαν με τον αδελφόν Φραγκίσκον περί της μονίμου καθιερώσεως του εορτασμού του Πάσχα υπό της Ορθοδόξου και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας την αυτήν ημέραν και διά τα επόμενα έτη, συμφώνως μάλιστα προς το Κανόνιον της καθ᾽ ημάς Εκκλησίας. Είμεθα δε αισιόδοξοι ότι και η Αγγλικανική Εκκλησία και αι λοιπαί Προτεσταντικαί Ομολογίαι ασμένως θα υιοθετήσουν μίαν τοιαύτην συμφωνίαν».

Πώς υπολογίζεται η ημερομηνία του Πάσχα κάθε χρόνο

Η εαρινή ισημερία συνδέθηκε με τον εορτασμό του Χριστιανικού Πάσχα και την Ανάσταση του Χριστού. Αυτό συνέβη, επειδή ο Χριστός αναστήθηκε την πρώτη μέρα μετά το Εβραϊκό Πάσχα.

Για να λυθούν αυτές οι διαφωνίες, η Α' Οικουμενική Σύνοδος το 325 μΧ αποφάσισε ότι το Πάσχα θα γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της άνοιξης. Αν η πανσέληνος αυτή συμβεί Κυριακή, τότε θα γιορτάζεται την αμέσως επόμενη Κυριακή.

Όμως, το Ιουλιανό Ημερολόγιο είχε ένα μικρό σφάλμα, επειδή η διάρκεια του ηλιακού έτους στην πραγματικότητα είναι 365,242199 ημέρες.

Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ' ανέθεσε στους αστρονόμους Χριστόφορο Κλάβιους και Λουίτζι Λίλιο να κάνουν μία ημερολογιακή μεταρρύθμιση. Η 5η Οκτωβρίου 1582 μετονομάστηκε σε 15η Οκτωβρίου, ώστε να διορθωθεί το λάθος που είχε συσσωρευτεί τους προηγούμενους 11 αιώνες και η εαρινή ισημερία να επιστρέψει στην 21η Μαρτίου, όπως είχε συμβεί κατά την Α' Οικουμενική Σύνοδο.

Το Νέο ή Γρηγοριανό Ημερολόγιο υιοθετήθηκε από τα καθολικά κράτη της Ευρώπης μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, ενώ από τα προτεσταντικά πολύ αργότερα. Λόγω ακόμη πιο έντονης αντίδρασης της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο, το Ιουλιανό Ημερολόγιο παρέμεινε σε ισχύ σε όλα τα Ορθόδοξα κράτη έως τον 20ό αιώνα.

Στην Ελλάδα το Ιουλιανό Ημερολόγιο αντικαταστάθηκε από το Γρηγοριανό στις 16 Φεβρουαρίου 1923, που μετονομάστηκε σε 1η Μαρτίου. Αφαιρέθηκαν δηλαδή 13 ημέρες από το 1923.

Το 1924 η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία αποδέχτηκε το εκκλησιαστικό ημερολόγιο να ταυτιστεί με το πολιτικό και να ισχύσει για τις ακίνητες εορτές, αλλά όχι για το Πασχάλιο Ημερολόγιο και για τις κινητές εορτές, που εξακολουθούν να υπολογίζονται με βάση το Ιουλιανό ή Παλαιό Ημερολόγιο.

Ποιες είναι οι μεγάλες διαφορές ανάμεσα σε Ορθόδοξους και Καθολικούς

Όμως η διαφορά του εορτασμού του Πάσχα ανάμεσα σε Ορθόδοξους και Καθολικούς δεν βασίζεται μόνο στο λάθος του Ιουλιανού Ημερολογίου, αλλά και στο σφάλμα του λεγόμενου «Μετωνικού Κύκλου» του 5ου αιώνα πΧ, τον οποίο χρησιμοποιούσαν οι χριστιανοί αλεξανδρινοί αστρονόμοι και με βάση τον οποίο η Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να υπολογίζει τις ημερομηνίες των μελλοντικών εαρινών πανσελήνων.

Στις 13 ημέρες της λανθασμένης Ιουλιανής εαρινής ισημερίας, πρέπει να προστεθεί και το λάθος του 19ετούς Μετωνικού κύκλου, το οποίο ανέρχεται, από το 325 μΧ έως σήμερα, σε τέσσερις έως πέντε ημέρες, με συνέπεια η Μετώνεια (ή Ιουλιανή) πανσέληνος να υπολογίζεται τέσσερις έως πέντες μέρες αργότερα από την πραγματική.

Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να χρησιμοποιεί το παλαιό Ιουλιανό Ημερολόγιο και τον κύκλο του Μέτωνος για τον προσδιορισμό της ημερομηνίας του Πάσχα. Έτσι, συχνά το ορθόδοξο Πάσχα εορτάζεται όχι την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο, αλλά την επόμενη ή μετά τη δεύτερη εαρινή πανσέληνο, αντί της πρώτης Κυριακής μετά την πρώτη εαρινή πανσέληνο, όπως είχε ορίσει η Σύνοδος της Νίκαιας.

Καθολικοί και Διαμαρτυρόμενοι γιορτάζουν το Πάσχα σύμφωνα με τον κανόνα της Α' Οικουμενικής Συνόδου, αλλά η εαρινή ισημερία και η εαρινή πανσέληνος υπολογίζονται σύμφωνα με το νέο Γρηγοριανό Ημερολόγιο, έχοντας λάβει υπόψη και το Μετώνειο σφάλμα.

Από κοινού εορτάζεται το Πάσχα για Ορθόδοξους και Καθολικούς, όταν τόσο η Γρηγοριανή, όσο και η Ιουλιανή-Μετώνεια πασχαλινή πανσέληνος πέσουν από την Κυριακή μέχρι το Σάββατο της ίδιας εβδομάδας.

Όμως μετά το 2700 -λόγω συσσώρευσης του Μετώνειου σφάλματος- δεν θα μπορούν να συμπέσουν ποτέ την ίδια εβδομάδα η Ιουλιανή και η Γρηγοριανή πανσέληνος, οπότε δεν θα υπάρξει ξανά κοινό Πάσχα. Εκτός κι αν μέχρι τότε έχει επιτευχθεί η ένωση των χριστιανικών εκκλησιών, αν και με τα σημερινά δεδομένα δεν μοιάζει έως πολύ πιθανό ενδεχόμενο...