Ρέντη: Τί είναι το τουρνικέ που έσωσε τη ζωή του 31χρονου αστυνομικού

Στο ηχητικό ντοκουμέντο λίγα λεπτά μετά τον σοβαρό τραυματισμό του αστυνομικού έξω από το «Μελίνα Μερκούρη», ακούγεται το κέντρο της Άμεσης Δράσης να ρωτάει τους συναδέλφους του 31χρονου αν εφάρμοσαν «τουρνικέ» στο λαβωμένο πόδι του. Η απάντηση ήταν καταφατική, αφού οι αστυνομικοί είναι εκπαιδευμένοι για τέτοιες καταστάσεις.

Τί είναι, όμως, το τουρνικέ; Οι περισσότεροι το γνωρίζουν ως το σύστημα ασφαλείας -περιστρεφόμενο μηχανισμό- που τοποθετείται στην είσοδο δημοσίων χώρων, στην περίπτωσή μας σε στάδια, ώστε να είναι ελεγχόμενη η είσοδος του κοινού. Ωστόσο, η λέξη αποδίδεται και σε ένα αιμοστατικό εξάρτημα που όπως αποδείχθηκε έχει πολύ χρήσιμη εφαρμογή για την προστασία της ανθρώπινης ζωής.

Συγκεκριμένα πρόκειται για ένα είδος σφιχτής ταινίας, που χρησιμοποιείται για να περιοριστεί ή και να διακοπεί η ροή του αίματος σε μία πληγή, ώστε να αποφευχθεί η ακατάσχετη αιμορραγία, που μπορεί να αποβεί μοιραία.

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα αυτοσχέδια τουρνικέ είναι αποτελεσματικά έως και στο 60% των περιπτώσεων, όμως η χρήση τους πρέπει να γίνεται οπωσδήποτε από άτομα που έχουν λάβει εκπαίδευση, αφού ελλοχεύει ο κίνδυνος καταστροφής των ιστών.

Πότε χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά

Η πρώτη αναφορά για χρήση τουρνικέ καταγράφεται στο πολύ μακρινό 200 π.Χ., με τις σχετικές αναφορές να εκτείνονται μέχρι το 500 μ.Χ. Η συγκεκριμένη τεχνική ήταν πολύ συχνή την περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ενώ στις πληγές εφαρμόζονταν αντικείμενα όπως δερμάτινες ζώνες και χάλκινα δαχτυλίδια.

Ο John-Louis Petit (1674-1760), ένας Παριζιάνος χειρουργός, ήταν ο πρώτος από πολλούς που εισήγαγε βελτιώσεις στο τουρνικέ. Το 1718, ο Petit προσάρτησε έναν κυκλικό επίδεσμο σε μια βίδα και ένα δερμάτινο επίθεμα για να ασκήσει πίεση σε ένα συγκεκριμένο σημείο. Αυτό το τουρνικέ τύπου Petit έγινε το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο τουρνικέ κατά τη διάρκεια του 1800, πιθανώς λόγω του απλού αλλά αποτελεσματικού σχεδιασμού του. Αυτό το τουρνικέ λέγεται ότι χρησιμοποιήθηκε από τον Δρ Leonard Gillespie (1758-1842), τον χειρουργό που ανατέθηκε στο πολεμικό πλοίο HMS Victory το 1805. Το HMS Victory διοικήθηκε από τον Horatio Nelson (1785-1805), έναν από τους πιο διάσημους Βρετανούς ναυτικούς ήρωες.

Πολλές είναι, επίσης, οι ιστορικές αναφορές για χρήση τουρνικέ στον αμερικανικό εμφύλιο, ενώ στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο η χρήση έγινε κατάχρηση, με τα αναμενόμενα, κακά αποτελέσματα.