«Ήταν κόλαση» - Σάλος σε Κολλέγιο της Ευρώπης για σεξουαλική παρενόχληση

Το ίδρυμα αρνείται να σχολιάσει την υπόθεση, επικαλούμενο την ανάγκη προστασίας της εμπιστευτικότητας κατά τη διάρκεια μιας εν εξελίξει διαδικασίας κώδικα δεοντολογίας

Μουδιασμένη παρακολουθεί η εκπαιδευτική κοινότητα, τις εξελίξεις στο Κολλέγιο της Ευρώπης, μετά τις καταγγελίες σεξουαλικής παρενόχλησης που διατυπώθηκαν από φοιτήτριά του.

Όπως αποκαλύπτει το Politico, το φημισμένο πανεπιστημιακό ίδρυμα του Βελγίου , έχει ξεκινήσει έρευνα σε έναν από τους καθηγητές του για τις εν λόγω καταγγελίες, ενώ έξι πρώην υπάλληλοι και φοιτητές του ζητούν με επιστολή στην πρύτανη, Φεντερίκα Μογκερίνι , την απόλυσή του.

Μάλιστα, φέρεται ότι αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο καθηγητής καταγγέλλεται για τέτοια συμπεριφορά, αφού και στο παρελθόν Παρενοχλούσε  φοιτήτριες.

Το Politico επικοινώνησε με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και μίλησε με περισσότερους από 20 νυν και πρώην φοιτητές και προσωπικό του Κολλεγίου. Σε όλους παραχωρήθηκε ανωνυμία για να μιλήσουν με ειλικρίνεια για τον καθηγητή, που έχει βαθιές διασυνδέσεις με την πολιτική της ΕΕ.

Μία από τις γυναίκες αποφοίτους, περιέγραψε την έλλειψη δράσης κατά τη διάρκεια της θητείας της στο Κολλέγιο σχετικά με τις καταγγελίες ως «ομερτά», τον κώδικα σιωπής της μαφίας. «Έτσι θα το περιέγραφα. Είναι ‘παρακαλώ, σκάστε»», είπε.

Τέσσερις πρώην φοιτήτριες, που ήταν 20 ετών όταν ήρθαν σε επαφή με τον 50χρονο σήμερα καθηγητή, μοιράστηκαν μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που, όπως είπαν, αποδεικνύουν υποτιθέμενες ανάρμοστες επαφές από τον καθηγητή που εκτείνονται σε διάστημα μεγαλύτερο της δεκαετίας.

Η νυν φοιτήτρια προκάλεσε επίσημα την έρευνα για τον καθηγητή σε ένα email που έστειλε στη Μογκερίνι στις 7 Φεβρουαρίου.

Όταν το Κολλέγιο ρωτήθηκε σχετικά, αρνήθηκε να κάνει κάποιο σχόλιο και αρκέστηκε στο ότι «μία επίσημη διαδικασία βάσει του κώδικα δεοντολογίας βρίσκεται σε εξέλιξη».

Η Μογκερίνι, που έχει διατελέσει επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, συναντήθηκε με τον καθηγητή για να συζητήσει την καταγγελία, την οποία έλαβε στις 10 Ιανουαρίου.

Έκτοτε αποχώρησε προσωρινά από το ρόλο του στη Μπριζ, αλλά συνεχίζει να εργάζεται σε άλλα ιδρύματα. Ένα από τα άλλα ιδρύματα, στα οποία διδάσκει ο καθηγητής, δήλωσε στο Politico ότι είναι ενήμερο για τη συνεχιζόμενη έρευνα.

«Εφαρμόζω για τον εαυτό μου τον κανόνα να μην μιλάω για την υπόθεση πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία», δήλωσε ο καθηγητής, όταν ρωτήθηκε.

Η δουλειά μου, η φήμη σας

Η καταγγελία προήλθε από μία μεταπτυχιακή φοιτήτρια ηλικίας 20 ετών. Για τουλάχιστον δύο μήνες το 2023, ο καθηγητής αντάλλασσε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μαζί της. Γράφοντας από την εστία της, όπου ο καθηγητής είχε επίσης ένα υπνοδωμάτιο, οι δύο τους άρχισαν να επικοινωνούν για ακαδημαϊκές εργασίες αργά τη νύχτα.

Σύντομα ο καθηγητής, επιβλέπων της διατριβής της, άρχισε να λέει στη φοιτήτρια για την προσωπική του ζωή, μεταβαίνοντας στον προσωπικό του λογαριασμό στο Gmail για τη συζήτηση.

Σε ένα από τα email, έγραψε ότι η εικόνα της να περπατάει στη βροχή του ενέπνευσε «κοινά συναισθήματα» και της έστειλε μια φωτογραφία ενός ριζότο με γαρίδες.

«Αν τολμούσα, θα σου πρότεινα να σου φτιάξω δείπνο ένα βράδυ», έγραφε σε ένα μήνυμα, προτείνοντάς της να φάνε στο σαλόνι του.

Στην επιστολή των φοιτητών και του προσωπικού, με την οποία ζητείται η απόλυση του καθηγητή, τονίζεται ότι η συμπεριφορά του δεν ήταν μεμονωμένη

Σε ένα άλλο email, έλεγε: «Είσαι πραγματικά ένα μυστήριο, αλλά και αυτό με ευχαριστεί. Θα ήθελα πολύ να είχα πιει ένα ποτό μαζί σου απόψε».

Τότε, η φοιτήτρια ένιωσε άβολα και αποφάσισε να τον βάλει στη θέση του. Σταμάτησε να απαντάει στα μηνύματα αλλά λόγω της διπλωματικής της έπρεπε να τον συναντήσει τον Δεκέμβριο.

«Είναι γνωστός στον τομέα του, οπότε κανείς δεν θέλει να έρθει αντιμέτωπος με μια τέτοια προσωπικότητα, όταν μπορούμε να εργαστούμε στη συνέχεια στον τομέα της έρευνας ή των ευρωπαϊκών υποθέσεων», δήλωσε η φοιτήτρια.

Τον Νοέμβριο, είχε κάνει επίσης ένα απειλητικό σχόλιο για μία συνομιλία που είχαν, αντιλαμβανόμενος ότι αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα με τους συναδέλφους του. «Θα μπορούσε να μου κοστίσει τη δουλειά μου και τη φήμη σου», έγραφε.

Στην αρχή του δεύτερου εξαμήνου τον Ιανουάριο, η φοιτήτρια κρατώντας 62 σελίδες ηλεκτρονικών μηνυμάτων ζήτησε να συναντηθεί με τον υπεύθυνο πρόνοιας του πανεπιστημίου.

Την ίδια ημέρα, έκανε καταγγελίες για σεξουαλικό και ψυχολογικό εκφοβισμό από τον καθηγητή της σε προσωπική συνάντηση με τον τότε πρύτανη.

«Ήταν μία κόλαση»

Στην επιστολή των φοιτητών και του προσωπικού που στάλθηκε στη Μογκερίνι στις 13 Φεβρουαρίου, με την οποία ζητείται η απόλυση του καθηγητή, τονίζεται ότι η συμπεριφορά του δεν ήταν μεμονωμένη.

«Πολλές γυναίκες επικοινώνησαν μαζί μας και πολλές εξακολουθούν να φοβούνται αντίποινα ή να ξαναζήσουν τέτοια τραύματα. Όλες μαρτυρούν το κλίμα ανασφάλειας που καλλιεργήθηκε σκόπιμα από τον καθηγητή σε μια θέση εξουσίας που του παραχωρήθηκε από το Κολλέγιο, την επανάληψη των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν και τη σοβαρότητα των γεγονότων», αναφέρεται στην επιστολή.

Ο ίδιος απάντησε, όταν ρωτήθηκε για την επιστολή, ότι δεν έχει ιδέα και δικαιολογήθηκε ότι «δεν υπάρχει κανένας κανόνας σχετικά με την ενδεδειγμένη ή μη ενδεδειγμένη συμπεριφορά μεταξύ ενός φοιτητή και ενός καθηγητή».

Αυτή πάντως δεν είναι η πρώτη φορά που ο 50χρονος αντιμετωπίζει καταγγελίες για παρόμοια συμπεριφορά.

Το 2012, του ζητήθηκε να ζητήσει συγγνώμη για ένα περιστατικό που προκάλεσε καταγγελία. Μετά από μια βραδινή έξοδο στο Μπριζ σε φοιτητικό μπαρ, ο καθηγητής επικοινώνησε στο Facebook με μια φοιτήτρια που δεν του είχε μιλήσει στο μαγαζί. «Λοιπόν, με σνομπάρεις;», της έστειλε περίπου στις 2:00 τα ξημερώματα.

Αφού η φοιτήτρια παραπονέθηκε σε ένα άλλο ανώτερο μέλος του διοικητικού προσωπικού, τον Jörg Monar, ο καθηγητής έστειλε στη φοιτήτρια ένα μακροσκελές σημείωμα που βρίσκεται στην κατοχή του Politico.

«Λυπάμαι απόλυτα για αυτή την παρεξήγηση και ζητώ συγγνώμη για την ανάρμοστη συμπεριφορά μου», έγραψε στη φοιτήτρια, της οποίας τη διπλωματική εργασία επέβλεπε.

Την επόμενη χρονιά, ο Monar έγινε πρύτανης του Κολλεγίου και κατά τη διάρκεια της θητείας του έδωσε προαγωγή στον καθηγητή.

Στην επιστολή της 13ης Φεβρουαρίου οι υπογράφοντες υποστηρίζουν ότι ο Monar «εν γνώσει του τον προήγαγε, γεγονός που επέτρεψε σε μεγάλο βαθμό την ανάρμοστη συμπεριφορά αυτού του καθηγητή».

Το 2014, μια άλλη φοιτήτρια του Κολλεγίου απευθύνθηκε στη διοίκηση αφού είπε ότι λάμβανε αδιάκοπα πολλά μηνύματα που συνιστούσαν σεξουαλική παρενόχληση από τον ίδιο καθηγητή.

Νωρίτερα κατά το ακαδημαϊκό έτος, ισχυρίστηκε ότι την ακολούθησε στο δρόμο καθώς επέστρεφε στην εστία της. «Δεν γνωρίζω κάτι γι΄αυτό», δήλωσε ο καθηγητής στο Politico όταν ρωτήθηκε σχετικά με τον ισχυρισμό.

«Αγόρασα ένα κουζινομάχαιρο και είπα στον εαυτό μου ότι αν μπει στο δωμάτιό μου μια μέρα θα τον μαχαιρώσω. Θα είναι αυτοάμυνα», είπε η γυναίκα, η οποία πρόσθεσε ότι έλεγχε συστηματικά το υπνοδωμάτιό της από φόβο κάθε φορά που έμπαινε σε αυτό.

Λίγα χρόνια αργότερα, ο ίδιος καθηγητής έστειλε μήνυμα σε μια άλλη φοιτήτριά του, ρωτώντας την αν θα ήθελε να δειπνήσει μαζί της ένα βράδυ. «Θα μπορούσαμε να συναντηθούμε σε ένα εστιατόριο που καμία φοιτήτρια δεν μπορεί να πληρώσει. Θα το καταλάβω απόλυτα αν αρνηθείς, αφού ξέρω ότι η πρότασή μου είναι περίεργη, αντιεπαγγελματική, μη δεοντολογική, ντροπιαστική, οτιδήποτε», ανέφερε το μήνυμα.

Δύο ημέρες αργότερα, της έστειλε ξανά μήνυμα, αυτή τη φορά από ένα email που σχετιζόταν με ένα άλλο πανεπιστήμιο στο οποίο διδάσκει. «Δεν ήθελα να σας ενοχλήσω στο ποτό. Ήσασταν τόσο όμορφη που ήταν δύσκολο να πιστέψω ότι ήταν αληθινό. Ήμουν αρκετά φοβισμένος», έγραφε.

Ο καθηγητής ήταν ταυτόχρονα ο επιβλέπων της διπλωματικής της εργασίας και το μοναδικό άτομο που θα την βαθμολογούσε στο τέλος του έτους, αντιπροσωπεύοντας το 50% του συνολικού βαθμού. «Με έφερε σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση γιατί σκέφτηκα ότι αν θα το κόψω αυτό, αυτό μπορεί να επηρεάσει την ακαδημαϊκή μου καριέρα», παραδέχτηκε η γυναίκα.

Οι εκκλήσεις για απόλυση

Αφού η Μογκερίνι ανέλαβε τον ρόλο της πρύτανη τον Σεπτέμβριο του 2020, η διοίκησή της θέσπισε έναν επικαιροποιημένο κώδικα δεοντολογίας και μια διαδικασία για την καταγγελία παρενόχλησης και σεξουαλικού παραπτώματος, μεταξύ άλλων συμπεριφορών.

«Στόχος του Κώδικά μας είναι να διατηρήσουμε μια πολιτική μηδενικής ανοχής για οποιεσδήποτε πράξεις κατά της αξιοπρέπειας και της ακεραιότητας κάθε μέλους της κοινότητας του Κολλεγίου (είτε με τη μορφή διακρίσεων, εκφοβισμού, παρενόχλησης, βίας, παρενόχλησης ή σεξουαλικού παραπτώματος)», ανέφερε το Κολλέγιο σε ανακοίνωση.

Ο Monar, πρύτανης του Κολλεγίου πριν από τη Μογκερίνι, σε σχόλιό του στο Politico πρόσθεσε ότι πιστεύει ότι ένα άτομο θα πρέπει να αντιμετωπίζει έρευνα για σεξουαλική παρενόχληση μόνο με σαφείς αποδείξεις.

«Εάν προσκομιστούν τέτοιες αποδείξεις, όσο μικρές και αν είναι, τότε είναι καθήκον του ιδρύματος να ενεργήσει με πλήρη αυστηρότητα και χωρίς να λάβει υπόψη του τη φήμη και τις περιστάσεις ενός συναδέλφου – και ποτέ δεν είχα καμία αμφιβολία ότι το Κολλέγιο της Ευρώπης θα έκανε ακριβώς αυτό», σημείωσε.

Το Κολλέγιο αρνήθηκε να σχολιάσει την υπόθεση του καθηγητή, επικαλούμενο την ανάγκη προστασίας της εμπιστευτικότητας κατά τη διάρκεια μιας εν εξελίξει διαδικασίας κώδικα δεοντολογίας.

Στην επιστολή προς τη Μογκερίνι από πρώην φοιτητές και ακαδημαϊκούς βοηθούς, η ομάδα ζήτησε την οριστική απόλυση του καθηγητή.

«Ήρθε πλέον η ώρα το Κολλέγιο της Ευρώπης, υπό την ηγεσία σας, να εκπληρώσει το καθήκον επαγρύπνησης και προστασίας του, αναλαμβάνοντας αποφασιστική δράση και επιδεικνύοντας μηδενική ανοχή απέναντι στον σεξισμό και τη σεξουαλική βία».