Επιστήμονες έφτιαξαν χρυσάφι από ηλεκτρονικά σκουπίδια με ένα απλό χημικό πισίνας

Τα κινητά, οι φορτιστές και οι φορητοί υπολογιστές είναι μικρά χρυσωρυχεία. Επειδή ο χρυσός είναι εξαιρετικός αγωγός του ηλεκτρισμού και ανθεκτικός στη σκουριά, χρησιμοποιείται για κρίσιμες συνδέσεις στις πλακέτες κυκλωμάτων. Αν και η ποσότητα σε κάθε συσκευή είναι μικρή, το άθροισμα από εκατομμύρια απορριφθέντα ή χαλασμένα ηλεκτρονικά δημιουργεί μια τεράστια, ανεκμετάλλευτη πηγή πολύτιμου μετάλλου.

Ωστόσο, η εξαγωγή του χρυσού από τα ηλεκτρονικά απόβλητα παραμένει πρόκληση, καθώς συχνά απαιτείται η χρήση τοξικών ουσιών όπως ο υδράργυρος και το κυάνιο. Αυτές οι ουσίες όχι μόνο μολύνουν το περιβάλλον αλλά αποτελούν και σοβαρή απειλή για την υγεία. Σε πολλές περιοχές του κόσμου, κυρίως σε μικρές μονάδες εξόρυξης, ο υδράργυρος χρησιμοποιείται ακόμη ανεξέλεγκτα, επιβαρύνοντας την ατμόσφαιρα, τα ύδατα και τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.

Μια ανακάλυψη που μπορεί να αλλάξει την εξόρυξη χρυσού

Όπως διαβάζουμε στο ZME Science, μια πρωτοποριακή λύση έρχεται από την Αυστραλία, όπου ερευνητές του Πανεπιστημίου Flinders ανέπτυξαν έναν οικολογικό και οικονομικό τρόπο ανάκτησης χρυσού χωρίς χρήση τοξικών χημικών. Η μέθοδος τους βασίζεται σε μια κοινή ουσία που χρησιμοποιείται για την απολύμανση πισινών και σε ένα ειδικά σχεδιασμένο, ανακυκλώσιμο πολυμερές που λειτουργεί σαν «σφουγγάρι» για το χρυσάφι. Η τεχνολογία αυτή υπόσχεται επανάσταση στην ανακύκλωση ηλεκτρονικών αποβλήτων και την εξόρυξη χρυσού.

Στη μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature Sustainability εξηγείται ότι το πρώτο βήμα της διαδικασίας είναι η χρήση του απολυμαντικού πισινών  τριχλωροϊσοκυανουρικού οξέος (TCCA). Σε συνδυασμό με αλμυρό νερό, το TCCA μπορεί να διαλύσει το χρυσάφι από τα κυκλώματα ή ακόμη και από φυσικά κοιτάσματα. Στη συνέχεια, το χρυσάφι απορροφάται επιλεκτικά από το πολυμερές με βάση το θείο, το οποίο συγκρατεί αποκλειστικά τα μόρια του πολύτιμου μετάλλου.

Πώς ένα απλό πολυμερές απομονώνει και ανακυκλώνει χρυσό

Αυτό το «έξυπνο» πολυμερές δεν είναι απλώς αποτελεσματικό αλλά και επαναχρησιμοποιούμενο. Μπορεί να απελευθερώσει το χρυσάφι με κατάλληλη χημική επεξεργασία και στη συνέχεια να επανενεργοποιηθεί για νέα χρήση. Μάλιστα, η σύνθεσή του γίνεται με φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους, χωρίς υψηλές θερμοκρασίες ή επικίνδυνες ουσίες, αξιοποιώντας την υπεριώδη ακτινοβολία για την ενεργοποίηση της χημικής αντίδρασης.

Οι επιστήμονες εφάρμοσαν τη μέθοδο όχι μόνο σε εργαστηριακές συνθήκες αλλά και σε πραγματικά απόβλητα, όπως μνήμες υπολογιστών και εξαρτήματα κυκλωμάτων. Κατάφεραν να ανακτήσουν χρυσό υψηλής καθαρότητας ακόμα και από δείγματα που θεωρούνταν δύσκολα στη διαχείριση, όπως υπολείμματα από πειράματα. Αυτή η επιτυχία δείχνει ότι η τεχνική μπορεί να εφαρμοστεί και σε βιομηχανική κλίμακα, όχι μόνο σε ερευνητικά πλαίσια.

Η σημασία της ανακάλυψης είναι τεράστια, ιδιαίτερα καθώς η ζήτηση για χρυσό αυξάνεται συνεχώς. Οι χρήσεις του δεν περιορίζονται πια μόνο σε κοσμήματα, αλλά περιλαμβάνουν την ιατρική τεχνολογία, τις διαστημικές εφαρμογές και τα εξελιγμένα ηλεκτρονικά. Έτσι, η ανάγκη για ασφαλείς και βιώσιμες μεθόδους ανάκτησης γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ, ειδικά σε μικρές μονάδες που βασίζονται ακόμη σε ρυπογόνες πρακτικές.

Η συμβολή της νέας μεθόδου στη μείωση των περιβαλλοντικών ρύπων είναι εξίσου καθοριστική. Ενώ η παραδοσιακή εξόρυξη χρυσού απαιτεί εξοπλισμό, εκρηκτικά, τεράστια κατανάλωση ενέργειας και αποθέσεις χημικών καταλοίπων, η νέα τεχνολογία λειτουργεί χωρίς καμία από αυτές τις φάσεις. Η εξοικονόμηση σε εκπομπές CO2 είναι εντυπωσιακή: η εξόρυξη ενός κιλού χρυσού με κλασικό τρόπο απελευθερώνει πάνω από 20.000 κιλά διοξειδίου του άνθρακα.