Σύστημα ασφαλείας ΕΕ: Τα πιο μολυσμένα ψάρια που κυκλοφορούν στην αγορά και οι χώρες προέλευσης

Τα πιο μολυσμένα ψάρια που κυκλοφορούν στην αγορά καταγράφει μελέτη του Συστήματος Ταχείας Ειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοοτροφές (RASFF), ένα σύστημα που λειτουργεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο την διασφάλιση της ποιότητας των τροφίμων που κυκλοφορούν στην ΕΕ και την εφαρμογή ενιαίων προτύπων ασφαλείας στα κράτη-μέλη.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Food Control και συγκεντρώνει στοιχεία από τις κοινοποιήσεις του RASFF από το 2000 έως το 2022, προκειμένου να εντοπίσει τα πιο συχνά αναφερόμενα μολυσμένα ψάρια, τις χώρες προέλευσής τους και τους σχετικούς κινδύνους, αλλά και την ταξινόμηση και τις ενέργειες που προέκυψαν από τις κοινοποιήσεις.

Κατά τη διάρκεια αυτή της χρονικής περιόδου 22 χρόνων, έγιναν 6808 κοινοποιήσεις για ψάρια και προϊόντα ψαριών (δηλαδή περίπου 25 ενημερώσεις για ακατάλληλα προς κατανάλωση ψάρια κάθε μήνα),

Τα ψάρια που είχαν τις περισσότερες κοινοποιήσεις για ζητήματα ασφαλείας στο RASFF:

• ο τόνος (16,66%),
• ο ξιφίας (15,98%),
• ο σολομός (8,23%),
• το σκουμπρί (4,48%),
• και οι καρχαρίες (3,77%)

Όσον αφορά τις χώρες προέλευσης στις οποίες καταγράφηκαν οι περισσότερες προβληματικές περιπτώσεις ψαριών και αλιευτικών προϊόντων, η σειρά έχει ως εξής:

• Ισπανία (14,66%)
• Βιετνάμ (7,70%)
• Μαρόκο (5,35%)
• Κίνα (4,48%)
• Ινδονησία (4,02%)

Σύμφωνα με την μελέτη του RASFF για την περίοδο 2000-2022, οι κορυφαίες κατηγορίες κινδύνου για τα ψάρια ήταν:

• τα βαρέα μέταλλα (26,34%),
• οι παθογόνοι μικροοργανισμοί (15,42%),
• οι ανεπαρκείς έλεγχοι (11,46%),
• η παρασιτική προσβολή (10,87%),
• οι βιολογικοί ρύποι (10,43%),
• και τα υπολείμματα κτηνιατρικών φαρμάκων (5,17%) ).

Η μελέτη αποκάλυψε επίσης ότι το 27% των ειδοποιήσεων ασφαλείας για ψάρια της περιόδου 2000-2022, ταξινομήθηκαν ως σοβαρές.

Όσον αφορά τις ουσίες και τα παθογόνα που ανιχνεύτηκαν στον τόνο, τον ξιφία, τον σολομό και το σκουμπρί:

• το 37,57% των ειδοποιήσεων σχετίζονταν με ισταμίνη
• το 85,75% με υδράργυρο
• το 75,54% με Listeria monocytogenes
• και το 50,49% με Anisakis.

Πρόβλημα με εισαγόμενο φαγκρί στην Ελλάδα

Στα τέλη του περασμένου Μαρτίου η Ελλάδα ενημέρωσε το RASFF για την ανίχνευση βαρέων μετάλλων και συγκεκριμένα υδραργύρου, σε εισαγόμενο φαγκρί. Ο εντοπισμός υδραργύρου έγινε από την Αρχές κατά τη διάρκεια ελέγχων στα σύνορα και το φαγκρί δεν πρόλαβε να διατεθεί στους Έλληνες καταναλωτές.

Σημειώνεται ότι η μόλυνση των ψαριών μπορεί να συμβεί σε διάφορα στάδια, από την παραγωγή και την επεξεργασία έως τη διανομή και την κατανάλωση. Ορισμένα είδη ψαριών εκτιμάται ότι είναι πολύ πιο ευάλωτα από άλλα σε ό,τι αφορά τις υψηλές συγκεντρώσεις ρύπων.

Για παράδειγμα, τα μεγάλα αρπακτικά είδη ψαριών, όπως οι καρχαρίες, ο ξιφίας, το σκουμπρί και ο τόνος, είναι γνωστό ότι συσσωρεύουν υψηλά επίπεδα βαρέων μετάλλων. Επιπλέον, εκτρεφόμενα είδη ψαριών όπως ο σολομός, η τιλάπια και το γατόψαρο μπορεί να μολυνθούν επίσης από βαρέα μέταλλα αλλά και από διάφορους ρύπους όπως μικροβιακούς ρύπους και, υπολείμματα κτηνιατρικών φαρμάκων.