Θάνατος Ναβάλνι: Τι είναι ο νευροτοξικός παράγοντας Νόβιτσοκ
Ο νευροτοξικός παράγοντας Νόβιτσοκ (Novichok) ήρθε ξανά στο προσκήνιο μετά τον θάνατο του ηγέτη της αντιπολίτευσης στη Ρωσία, Αλεξέι Ναβάλνι.
Το Νόβιτσοκ είναι μια ομάδα επτά δυαδικών χημικών όπλων, τα οποία ανέπτυξε το κρατικό χημικό ερευνητικό ινστιτούτο ΓκοσΝΙΙΟΧΤ στη Σοβιετική Ένωση και στη Ρωσία από το 1971 έως το 1993. Σε κανονικές συνθήκες, ορισμένες ουσίες νόβιτσοκ είναι στερεές, ενώ άλλες είναι υγρές. Πιστεύεται ότι η διασπορά των στερεών ουσιών είναι δυνατή με εξαιρετικά λεπτή σκόνη.
Ρώσοι επιστήμονες που ανέπτυξαν τις νευρικές ουσίες υποστηρίζουν ότι είναι οι πιο θανατηφόρες που έχουν δημιουργηθεί. Μερικές παραλλαγές είναι πέντε με οκτώ φορές πιο ισχυρές από το αγγλικό/αμερικάνικο παράγοντα VX (γνωστό ως παράγοντας V από το venomous), ενώ άλλες είναι και δέκα φορές πιο ισχυρές από το γερμανικό σομάν (γνωστό ως παράγοντας G από το german).
Εκτός από τη Ρωσία, αρκετά κράτη μέλη του ΝΑΤΟ και το Ιράν παράγουν τις ουσίες αυτές. Τον Νοέμβριο του 2019, τέσσερις από τις παραλλαγές του νόβιτσοκ (Α-230, Α-232, Α-234, Α-242) προστέθηκαν στο Πρόγραμμα 1 του Οργανισμού για την Απαγόρευση Χρήσης των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ).
Αντιμετώπιση της δηλητηρίασης
Το γενικό πρωτόκολλο θεραπείας από τη δηλητηρίαση από τους νευρικούς παράγοντες περιλαμβάνει τόσο τις φαρμακολογικές όσο και τις μη φαρμακολογικές προσεγγίσεις. Ανάμεσα στις μη φαρμακολογικές προσεγγίσεις περιλαμβάνονται η παροχή οξυγόνου, η ανάνηψη και η απολύμανση. Η φαρμακολογική θεραπεία της δηλητηρίασης από νευρικούς παράγοντες περιλαμβάνει:
(1) την εφαρμογή ενός αντιχολινεργικού φαρμάκου (κυρίως ατροπίνης)
(2) τη χορήγηση ενός αντισπασμωδικού παράγοντα (συνήθως διαζεπάμη ή avizafone) και
(3) τη χρήση αντιδραστηρίων επανενεργοποίησης που αντιπροσωπεύονται από αντιδραστήρια AChE (που ονομάζονται οξίμες).
Εκτός από τη συμπτωματική θεραπεία, ένας εναλλακτικός τρόπος αντιμετώπισης της δηλητηρίασης από τον παράγοντα Α μπορεί να περιλαμβάνει τους βιοδιαχωριστές, καθώς απενεργοποιούν επιλεκτικά τους μη δεσμευμένους παράγοντες Α στην κυκλοφορία του αίματος.
Η υπόθεση των Σκριπάλ
Ο Σκριπάλ και η κόρη του Γιούλια είχαν δηλητηριαστεί με τον ισχυρό νευροτοξικό παράγοντα την 4η Μαρτίου του 2018, στο Σάλσμπερι, στη νότια Αγγλία.
Και οι δύο επέζησαν, όμως, μια κάτοικος της περιοχής, η Ντον Στάρτζες έχασε τη ζωή της, αφού ψεκάστηκε με το δηλητήριο, νομίζοντας ότι πρόκειται για άρωμα, το οποίο εμπεριείχε ένα μπουκαλάκι κι είχε χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά του Νόβιτσοκ από τη Ρωσία, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Ένας ακόμη αστυνομικός είχε μολυνθεί και χρειάστηκε να νοσηλευτεί.
Η Βρετανία κατηγορεί τη Ρωσία για τη δηλητηρίαση των Σκριπάλ, σε αντίποινα για τη συνεργασία του με τη MI6, τη βρετανική μυστική υπηρεσία. Η Μόσχα διαψεύδει κάθε εμπλοκή της στην υπόθεση αυτή, η οποία πάντως προκάλεσε βαθιά διπλωματική κρίση στις σχέσεις των δύο χωρών.
