Τι είναι ο «πονοκέφαλος των αστροναυτών!» - Επιστήμονες εξηγούν
Οι έντονοι πονοκέφαλοι είναι ένα κοινό και επαναλαμβανόμενο πρόβλημα που ταλαιπωρεί πολύ κόσμο στον πλανήτη, ωστόσο μια νέα μελέτη έρχεται να αποδείξει ότι και οι αστροναύτες εμφανίζουν συχνά πονοκεφάλους στο διάστημα και μάλιστα πολύ πιο εύκολα από ό,τι θεωρούσαμε μέχρι τώρα.
Η έρευνα στον αναπτυσσόμενο τομέα της διαστημικής ιατρικής έχει εντοπίσει πολλούς τρόπους με τους οποίους το περιβάλλον μικροβαρύτητας και άλλοι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν το ανθρώπινο σώμα κατά τη διάρκεια διαστημικών αποστολών.
Νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Neurology στις 13 Μαρτίου, καταδεικνύει ότι αυτοί οι μυστηριώδεις «διαστημικοί πονοκέφαλοι» είναι στην πραγματικότητα αρκετά συνηθισμένοι.
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 24 αστροναύτες που κρατούσαν ημερολόγιο ενώ βρίσκονταν σε διαστημικές αποστολές πολλών εβδομάδων, καθώς και δεδομένα από 42 αστροναύτες που συμμετείχαν σε διαστημικές αποστολές στο παρελθόν.
Διαπίστωσαν λοιπόν ότι μέσα στις πρώτες επτά ημέρες από την αναχώρηση τους από τη Γη, οι πονοκέφαλοι δεν ήταν απλώς περιστασιακές ενοχλήσεις - αλλά κανόνας.
«Την πρώτη εβδομάδα, ο οργανισμός πρέπει να προσαρμοστεί στην έλλειψη βαρύτητας, γνωστό ως σύνδρομο προσαρμογής στο διάστημα. Το φαινόμενο αυτό είναι παρόμοιο με τη ναυτία λόγω κίνησης και μπορεί να προκαλέσει εμετό και ζάλη, καθώς και πονοκεφάλους. Οι μετέπειτα πονοκέφαλοι μπορούν να προκύψουν από την αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης. Λόγω της μικροβαρύτητας, συσσωρεύονται περισσότερα υγρά στο άνω μέρος του σώματος και στο κεφάλι, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πίεση στο κρανίο» δήλωσε ο νευρολόγος WPJ van Oosterhout, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα στο περιοδικό Neurology.
Οι αστροναύτες συνήθως προσαρμόζονται σε αυτά τα συμπτώματα και η ταλαιπωρία αρχίζει να εξαφανίζεται μετά από μερικές ημέρες στο διάστημα, ωστόσο αυτό δεν ίσχυε για τους διαστημικούς πονοκεφάλους.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι το 92 τοις εκατό των αστροναυτών που συμμετείχαν στην έρευνα παρουσίασαν πονοκεφάλους κατά τη διάρκεια της πτήσης στο διάστημα, σε σύγκριση με μόλις το 38 τοις εκατό που ανέφεραν ότι είχαν πονοκεφάλους δύο έως έξι μήνες πριν πάνε στο διάστημα. Είκοσι δύο από τους 24 αστροναύτες που μελετήθηκαν παρουσίασαν επίσης ένα ή περισσότερα επεισόδια πονοκεφάλου κατά την πρώτη τους εβδομάδα στο διάστημα. Περίπου το 89 τοις εκατό αυτών των πονοκεφάλων ήταν πονοκέφαλοι τάσης και το 10 τοις εκατό ήταν πιθανώς ημικρανία.
Ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης του, μερικοί αστροναύτες δήλωσαν ότι είδαν αποτελέσματα πίνοντας ασπιρίνη και άλλα αναλγητικά φάρμακα, ενώ διαφορά είδαν και μέσω του ύπνου και της άσκησης.
Ωστόσο, οι πονοκέφαλοι δεν είναι οι μόνες επιπτώσεις από τα διαστημικά ταξίδια...
Τεκμηριωμένες επιπτώσεις των διαστημικών ταξιδιών στην ανθρώπινη υγεία περιλαμβάνουν ατροφία των οστών και των μυών, αλλαγές στον εγκέφαλο, το καρδιαγγειακό σύστημα και το ανοσοποιητικό σύστημα, προβλήματα με το σύστημα ισορροπίας στο εσωτερικό αυτί και ένα σύνδρομο που αφορά τα μάτια. Ο κίνδυνος καρκίνου από τη μεγαλύτερη έκθεση σε ακτινοβολία στο διάστημα είναι μια ακόμη ανησυχία.
«Η ειλικρινής απάντηση είναι ότι δεν γνωρίζουμε τις επιπτώσεις των διαστημικών ταξιδιών μεγάλης διάρκειας – ενδεχομένως ετών – στο ανθρώπινο σώμα» είπε van Oosterhout. «Είναι σαφές ότι ακόμη και η βραχυπρόθεσμη, ημέρες ή εβδομάδες, έως μεσοπρόθεσμη -εβδομάδες ή μήνες- έκθεση σε μικροβαρύτητα έχει ήδη κάποιες επιπτώσεις, κυρίως αναστρέψιμες, στο ανθρώπινο σώμα. Αυτό είναι ένα σαφές καθήκον για τον τομέα της διαστημικής ιατρικής».
