Τι είναι το «ρήγμα πολύ μεγάλης ώσης» που συνδέεται με τον τρομακτικό σεισμό στη Ρωσία
Οι επιστήμονες δεν μπορούν να αποκλείσουν πιθανότητα για μεγαλύτερους μετασεισμούς.
Ο σεισμός μεγέθους 8,8 βαθμών ανοικτά της Ρωσίας σημειώθηκε σε αυτό που είναι γνωστό ως «ρήγμα πολύ μεγάλης ώσης» ("megathrust fault") όπου η πιο συμπαγής πλάκα του Ειρηνικού ολισθαίνει κάτω από την πιο ελαφριά πλάκα της Βόρειας Αμερικής, δήλωσαν επιστήμονες.
Η πλάκα του Ειρηνικού είναι σε κίνηση, καθιστώντας την περιοχή της χερσονήσου Καμτσάτκα ανοικτά των ακτών της ρωσικής Άπω Ανατολής, όπου σημειώθηκε, ιδιαίτερα ευάλωτη σε τέτοιους σεισμούς - και μεγαλύτεροι μετασεισμοί δεν μπορούν να αποκλειστούν, είπαν.
Με το επίκεντρό του κοντά στην πόλη Πετροπαβλόφσκ-Καμτσάτσκι, ήταν ο μεγαλύτερος σεισμός μετά το καταστροφικό γεγονός Τοχούκου το 2011, που προκάλεσε τσουνάμι και κατέστρεψε τον πυρηνικό σταθμό της Ιαπωνίας Φουκουσίμα Νταϊιτσί.
«Η σεισμική ζώνη της Καμτσάτκα είναι μία από τις πιο ενεργές ζώνες υποβύθισης γύρω από το Δαχτυλίδι της Φωτιάς του Ειρηνικού, και η πλάκα του Ειρηνικού κινείται δυτικά περίπου 80 χιλιοστά τον χρόνο», δήλωσε ο Ρότζερ Μούσον, ομότιμος ερευνητής στο Βρετανικό Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης.
«Τα γεγονότα υποβύθισης, κατά τα οποία μία πλάκα ωθεί κάτω από μία άλλη, είναι ικανά να προκαλέσουν πολύ ισχυρότερους σεισμούς από τα "strike slips", όπως αυτό που έπληξε τη Μιανμάρ τον Μάρτιο, όπου οι πλάκες ακουμπούν οριζόντια η μία την άλλη σε διαφορετικές ταχύτητες. Η περιοχή της Καμτσάτκα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη και βίωσε έναν σεισμό μεγέθους 9 βαθμών τον Νοέμβριο του 1952, που κατέστρεψε την πόλη Σεβερο-Κουρλίσκ και προκάλεσε εκτεταμένες ζημίες μέχρι τη Χαβάη», δήλωσε ο Μούσον στο πρακτορείο Ρόιτερς.
Τα αβαθή γεγονότα «πολύ μεγάλης ώσης» είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν τσουνάμι επειδή συμβαίνουν στον πυθμένα της θάλασσας και μετακινούν τεράστιους όγκους νερού.
Με ένα σχετικά μικρό βάθος 20,7 χλμ., ο σημερινός σεισμός θα προκαλούσε σε κάθε περίπτωση τέτοιους κινδύνους τσουνάμι, δήλωσαν ειδικοί.
«Είναι ένας υπεράκτιος σεισμός και όταν έχουμε υπεράκτιους σεισμούς υπάρχει δυναμικό για τσουνάμι», δήλωσε ο Άνταμ Πασκάλ από το Κέντρο Σεισμολογικής Έρευνας της Αυστραλίας.
«Αν έχουμε έναν σχετικά αβαθή σεισμό είναι πιο πιθανό να διαρρήξει την επιφάνεια του βυθού του ωκεανού», δήλωσε στο Ρόιτερς.
Κύματα τσουνάμι περίπου 1,7 μέτρο έφθασαν μέχρι τη Χαβάη, πιο ψηλά απ΄ό,τι αναμενόταν αρχικά, όμως οι επιστήμονες προειδοποίησαν ότι τέτοια κύματα δεν χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα μεγάλα για να προκαλέσουν ζημιές στις σχετικά χαμηλές ακτογραμμές νησιωτικών κρατών του Ειρηνικού.
Ο σημερινός σεισμός προκάλεσε ήδη τουλάχιστον δέκα μετασεισμούς μεγέθους άνω των 5 βαθμών οι οποίοι θα μπορούσαν να συνεχιστούν για μήνες, είπε η Κάρολαίν Όρτσιστον, διευθύντρια του Κέντρου Βιωσιμότητας στο Πανεπιστήμιο Οτάγκο στη Νέα Ζηλανδία.
«Αυτό δείχνει πως σεισμοί μεγάλου μεγέθους προκαλούν μετασεισμικές ακολουθίες που αρχίζουν αμέσως, και ορισμένες από αυτές μπορούν να είναι από μόνες τους καταστροφικές», είπε.
Είχε προηγηθεί ο «προσεισμός»
Ο σημερινός σεισμός των 8,8 βαθμών σημειώθηκε λιγότερο από δύο εβδομάδες μετά τον σεισμό μεγέθους 7,4 βαθμών στην ίδια περιοχή, που έχει τώρα ταυτοποιηθεί ως «προσεισμός».
«Οι σεισμοί είναι από τη φύση τους απρόβλεπτοι», δήλωσε ο Πασκάλ. «Δεν υπάρχουν προαγγελίες που να είναι επιστημονικά συνεπείς σε σεισμικές ακολουθίες. Πριν από σήμερα το πρωί, εκείνοι ήταν οι κύριοι σεισμοί».
Μεγαλύτεροι μετασεισμοί δεν μπορούν να αποκλειστούν εντελώς, πρόσθεσε, όμως το μέγεθος και η συχνότητά τους τείνουν κανονικά να μειώνονται με την πάροδο του χρόνου.
«Μπορούμε να περιμένουμε ότι μεγάλοι μετασεισμοί θα συνεχιστούν για κάποιο χρόνο, όμως η συχνότητα μεγάλων, καταστροφικών γεγονότων θα μειωθεί με την πάροδο του χρόνου», είπε.
«Υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα ενός μεγαλύτερου γεγονότος αλλά αυτό το μεγαλύτερο γεγονός συμβαίνει συνήθως λίγο μετά, μέσα σε μερικές ημέρες ή εβδομάδες».
Αίρονται οι προειδοποιήσεις για τσουνάμι
Οι αμερικανικές αρχές ήραν τις προειδοποιήσεις για τσουνάμι για τις παράκτιες περιοχές της νότιας Αλάσκας, της χερσονήσου της Αλάσκας και των Αλεούτιων Νήσων, από τον κόλπο Τσίγκνικ μέχρι το πέρασμα Σαμάλγκα, ανακοίνωσε το Εθνικό Κέντρο Προειδοποίησης Τσουνάμι (NTWC).
Ακυρώθηκαν επίσης οι προειδοποιήσεις για τσουνάμι στη Βρετανική Κολομβία και την Αμερικανική Σαμόα, που είχαν εκδοθεί μετά τον ισχυρό σεισμό των 8,8 βαθμών που σημειώθηκε στα ανοιχτά της χερσονήσου Καμτσάτκα, στη ρωσική Άπω Ανατολή.
