Τι ισχύει σε περίπτωση επιστράτευσης - Τα όρια ηλικίας, ποιοι καλούνται και πότε γίνεται

Σε μια χρονική περίοδο ραγδαίων εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, ίσως σε ένα κομμάτι του ανδρικού πληθυσμού να έχει αρχίσει να περιστρέφεται το (έστω και ακραίο) ενδεχόμενο επιστράτευσης. Πόσο πιθανό όμως είναι να συμβεί αυτό; Πότε καλείται επιστράτευση, ποιοι καλούνται, ποια είναι τα ηλικιακά όρια και ποια η διαδικασία που ακολουθείται; 

Σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, ο σκοπός της επιστράτευσης είναι η ανάκληση,­ κατάταξη και τοποθέτηση των εφέδρων στις στρατιωτικές μονάδες, προκειμένου να γίνει δυνατή η μετάπτωση των μονάδων αυτών στην πολεμική τους σύνθεση και οργάνωση.

Με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, η Εφεδρεία του Στρατού Ξηράς περιλαμβάνει όλους τους εκπαιδευμένους και κατά το νόμο υποκείμενους σε επιστράτευση εφέδρους, όπως παρακάτω:

• Αξιωματικούς - Μόνιμους Υπαξιωματικούς, μέχρι καταλήψεώς τους από το κατά περίπτωση, προβλεπόμενο όριο ηλικίας.
• Οπλίτες, μέχρι τη συμπλήρωση του 45ου έτους ηλικίας τους.

Οι έφεδροι τοποθετούνται μηχανογραφικά στις Μονάδες από τη Διεύθυνση Επιστράτευσης του Γενικού Επιτελείου Στρατού, ανάλογα με τον τόπο διαμονής, την ειδικότητα και το βαθμό τους.

Το σύνολο των Εφέδρων Αξιωματικών και οπλιτών του Στρατού Ξηράς διακρίνεται, ανάλογα με την ηλικία, σε:

• Α' Σειρά Εφεδρείας : Έως 40 ετών
• Β' Σειρά Εφεδρείας : Από 41 έως 45 ετών

Όσοι είναι άνω των 45 ετών εξαιρούνται προσωρινά, εκτός εάν οι συνθήκες επιβάλλουν διαφορετικά. Προτεραιότητα δίνεται σε όσους έχουν «πράσινο» ΕΦΠ, δηλαδή κρίσιμες ειδικότητες. Όσοι έχουν «λευκό» ΕΦΠ ανήκουν σε δευτερεύουσες κατηγορίες.

Τι είναι η επιστράτευση

Μετά την ολοκλήρωση της θητείας τους, οι στρατεύσιμοι απολύονται από τις Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά παραμένουν σε «εφεδρεία» με Ειδικό Φύλλο Πορείας (ΕΦΠ), το οποίο επιτρέπει την άμεση επαναφορά τους στον στρατό, σε περίπτωση ανάγκης.

Η επιστράτευση έχει ως σκοπό:

• Την ενίσχυση των υφιστάμενων μονάδων.
• Τη συγκρότηση νέων μονάδων. 
• Την κινητοποίηση ανθρώπινων και υλικών πόρων.

Η επιστράτευση μπορεί να είναι «γενική» ή «μερική». Η δεύτερη αφορά συγκεκριμένες εφεδρικές κλάσεις ή ορισμένες περιοχές, περιφέρειες ή διαμερίσματα της επικράτειας καθώς και ειδικές κατηγορίες ή ειδικότητες εφέδρων (αξιωματικών, στρατιωτών).

Τα λεγόμενα «στρατολογικά διαμερίσματα» είναι εκείνες οι στρατιωτικές υπηρεσίες στις οποίες προσέρχονται οι καλούμενοι έφεδροι («επίστρατοι»), όπου και συγκροτούνται εξ αυτών 1-3 τάγματα πεζικού ή και μεγαλύτεροι σχηματισμοί.

Η μετακίνηση αυτή των εφέδρων γίνεται δωρεάν με κάθε πρόσφορο μεταφορικό μέσον. Η επιστράτευση γίνεται με «πρόσκληση» είτε γενική (π.χ. με διάγγελμα), είτε προσωπική (μυστική), σε όλες όμως τις περιπτώσεις είναι απόλυτα υποχρεωτική.

Παράλληλα με την επιστράτευση που αφορά πρόσωπα γίνεται και η επίταξη των από καιρού ειρήνης προβλεπόμενων αναγκαίων υλικών και μέσων για την επιτυχία αυτής αλλά και την κάλυψη των εκτάκτων αναγκών και οργάνωσης των Ενόπλων Δυνάμεων.

Πότε ενεργοποιείται

Σε περιόδους έντασης ή έκτακτης ανάγκης, η πολιτεία μπορεί να προχωρήσει σε μερική ή γενική επιστράτευση (πορτοκαλί συναγερμός). Οι έφεδροι καλούνται να παρουσιαστούν άμεσα με Φύλλο Ατομικής Πρόσκλησης (ΦΑΠ), το οποίο επιδίδεται ακόμα και τις νυχτερινές ώρες από την Αστυνομία ή Στρατιωτικές Αρχές.

• Χρονικά περιθώρια: Σε παραμεθόριες περιοχές, η προθεσμία είναι 2-4 ώρες. Σε άλλες περιοχές, καθορίζεται αναλόγως της απόστασης.
• Οι μετακινήσεις καλύπτονται από το κράτος με ειδικά κουπόνια μεταφοράς.

Ενέργειες πριν την επιστράτευση

Οι έφεδροι υποχρεούνται να δηλώνουν οποιαδήποτε αλλαγή:

Του τόπου διαμονής, εφόσον η διάρκεια υπερβαίνει τους τρεις (3) μήνες. Στους έφεδρους που δεν συμμορφώνονται με τις παραπάνω υποχρεώσεις, επιβάλλεται χρηματικό πρόστιμο από την αρμόδια Στρατολογική Υπηρεσία.

Του αριθμού τηλεφώνου (είτε σταθερού είτε κινητού) και της διεύθυνσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email).

Όλες οι παραπάνω αλλαγές υποβάλλονται είτε προς τις αρμόδιες Στρατολογικές Υπηρεσίες, είτε προς τις Επιστρατεύουσες Αρχές.

Υπενθυμίζεται ότι η Διεύθυνση Επιστράτευσης του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ/Α4) έχει δημιουργήσει την διαδικτυακή εφαρμογή ΕΦΕΔΡΟΣ, μέσω της οποίας επιτυγχάνεται:

Η επικαιροποίηση των ατομικών στοιχείων των εφέδρων από τους ιδίους.

Η δυνατότητα πληροφόρησης στοχευμένων ομάδων εφέδρων περί αδιαβάθμητων ανακοινώσεων, οι οποίες θα αναρτώνται από το ΓΕΣ/Α4 (ΔΕΣ) και τις Επιστρατεύουσες Αρχές (Ε.Α.). Οι εν λόγω ανακοινώσεις θα αποστέλλονται ταυτόχρονα στα ηλεκτρονικά γραμματοκιβώτια (e-mails) των εφέδρων με την μορφή προσωπικής πληροφόρησης (newsletters).

Η αποστολή μηνυμάτων από τον έφεδρο στην Μονάδα που τον παρακολουθεί.

Η είσοδος στην εφαρμογή ΕΦΕΔΡΟΣ γίνεται μέσω της σχετικής ιστοσελίδας.

Σε περίπτωση που κάποιος επιστρατεύεται είναι υποχρεωμένος να αναχωρήσει το συντομότερο δυνατό για τη Μονάδα ή τον χώρο (ΣΠΕ-ΧΣΕ) που αναγράφεται στην επιστρατευτική εντολή, ή στο αναγραφόμενο ΚΕΑ – ΚΜΑ, εφόσον επιτάσσεται όχημα.

Επίσης πρέπει να λάβει υπόψη τον χρόνο που θα έχεις στη διάθεσή του να τακτοποιήσει τις άμεσες οικογενειακές του υποθέσεις και να μελετήσει με προσοχή τις συνοπτικές οδηγίες που είναι γραμμένες στο ΕΦΠ του.

Πώς ειδοποιούνται οι επίστρατοι

Η πρόσκληση μπορεί να γίνει με τους εξής τρόπους:

• Μέσω ΜΜΕ: Ανακοινώσεις με χρήση συνθηματικών λέξεων ή χρωμάτων από το ΕΦΠ (π.χ. «Ω-1», «Η-3», κωδικοί μονάδων).
• Με ΦΑΠ: Επιδίδεται από αστυνομικά ή στρατιωτικά όργανα.
• Με δημόσιες ανακοινώσεις / προκηρύξεις: Σε πολυσύχναστους χώρους ή τοπικά ΜΜΕ.

Τι πρέπει να έχεις μαζί σου

Όταν κληθείς να παρουσιαστείς, οφείλεις να έχεις μαζί σου:

• Το ΦΑΠ που του έστειλε η Επιστρατεύουσα Αρχή.
• Το Ειδικό Φύλλο Πορείας.
• Το Ατομικό Βιβλιάριο Μεταβολών και Εκπαίδευσης (όσοι έχουν).
• Την Αστυνομική ταυτότητα και τα Επιστρατευτικά έγγραφα.
• Την Στρατιωτική άδεια οδηγήσεως αυτοκινήτου ή ειδικοποιημένου Μηχανήματος (όσοι διαθέτουν).
• Το δίπλωμα οδήγησης πολιτικού οχήματος – ειδικοποιημένου οχήματος-μηχανήματος (όσοι διαθέτουν).
• Τη μεταλλική Ταυτότητα.
• Λοιπά (κατά την κρίση του): Αντίγραφο Πτυχίου ΑΕΙ – ΤΕΙ – ΙΕΚ (αποκτηθείσας ειδικότητας που δεν είχε δηλωθεί κατά την εκπλήρωση της στρατιωτικής θητείας), πιστοποιητικό επάρκειας γνώσης Ξένων Γλωσσών κ.α., τροφή για την κίνηση μέχρι την Μονάδα (ξηρά τροφή δύο ή τριών ημερών). Η τροφοδοσία θα αρχίσει με την κατάταξη στη Μονάδα, ένα μικρό σακίδιο με τα απαραίτητα ατομικά είδη (υγιεινής).

Η τελευταία επιστράτευση

Τελευταία γενική επιστράτευση διατάχθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Φ. Γκιζίκη το καλοκαίρι του 1974. Μερική ολιγόωρη επιστράτευση έγινε στην παραμεθόριο κατά τις ελληνοτουρκικές κρίσεις του 1987 και του 1996.