Τι θα συμβεί αν ο βασιλιάς Κάρολος δεν μπορεί πλέον να εκτελεί τα καθήκοντά του;
Η διάγνωση του καρκίνου του βασιλιά Καρόλου Γ' θα στρέψει το μυαλό στο ερώτημα τι θα συμβεί εάν καταστεί ανίκανος να εκπληρώσει τα συνταγματικά του καθήκοντα. Το παλάτι του Μπάκιγχαμ ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει να εκτελεί τα επίσημα έγγραφα και τις εβδομαδιαίες συναντήσεις του με τον πρωθυπουργό καθ' όλη τη διάρκεια της θεραπείας του.Τι γίνεται όμως αν αρρωστήσει βαριά;
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα αναλύσεων theconversation. comστην οποία μετέχουν ακαδημαϊκοί και δημοσιογράφοι υπάρχουν τρεις επιλογές: σύμβουλοι κράτους, αντιβασιλεία και παραίτηση.
Σύμβουλοι της Επικρατείας
Πρώτον, ο βασιλιάς Κάρολος μπορεί να αναθέσει ορισμένες ή τις περισσότερες από τις βασιλικές του λειτουργίες σε συμβούλους του κράτους, όπως συμβαίνει πιο συχνά όταν ταξιδεύει στο εξωτερικό. Δύο σύμβουλοι του κράτους ενεργούν από κοινού κατά την άσκηση βασιλικών εξουσιών, όπως η συναίνεση στους νόμους, η υποδοχή πρεσβευτών και η διεξαγωγή συνεδριάσεων του μυστικού συμβουλίου.
Οι σύμβουλοι του κράτους είναι η σύζυγος του κυρίαρχου και οι επόμενοι τέσσερις ενήλικες στη σειρά διαδοχής του θρόνου – είναι η βασίλισσα Καμίλα, ο πρίγκιπας Γουίλιαμ, ο πρίγκιπας Χάρι, ο πρίγκιπας Ανδρέας και η πριγκίπισσα Βεατρίκη.
Ωστόσο, ο πρίγκιπας Χάρι αποκλείεται όσο βρίσκεται εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου και στην πράξη ο πρίγκιπας Άντριου και η πριγκίπισσα Βεατρίκη δεν καλούνται να ενεργήσουν καθώς δεν είναι «εργαζόμενα βασιλικά μέλη».
Έτσι καθώς μένει μόνο η βασίλισσα Καμίλα και ο πρίγκιπας Γουίλιαμ για να εκτελέσουν τον ρόλο, ψηφίστηκε νόμος στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2022 για να προστεθούν η πριγκίπισσα Άννα και ο πρίγκιπας Εδουάρδος στη λίστα.
Οι σύμβουλοι του κράτους μπορεί να εκτελούν τα περισσότερα από τα καθήκοντα του κυρίαρχου ενώ είναι άρρωστος, αλλά δεν μπορούν να διαλύσουν το κοινοβούλιο, παρά μόνο κατόπιν εντολής του, και δεν μπορούν να δημιουργήσουν ομοτίμους. Το αν μπορούν να διορίσουν πρωθυπουργό παραμένει θέμα συζήτησης. Το πιο σημαντικό είναι ότι δεν μπορούν να ασκήσουν εξουσίες σε σχέση με τις άλλες σφαίρες του Βασιλιά Καρόλου, τα έθνη δηλαδή που ήταν κάποτε μέρος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας όπως η Αυστραλία.
Αντιβασιλεία
Η δεύτερη επιλογή είναι μια αντιβασιλεία. Αυτό συμβαίνει εάν ο Βασιλιάς «είναι λόγω αναπηρίας του νου ή του σώματος ανίκανος προς το παρόν να εκτελέσει τα βασιλικά καθήκοντα». Ο κυρίαρχος δεν ελέγχει το πότε ή για πόσο χρονικό διάστημα εμφανίζεται μια αντιβασιλεία. Αντίθετα, ξεκινά με δήλωση τριών ή περισσότερων εκ των: της συζύγου του κυρίαρχου, του λόρδου καγκελάριου, του προέδρου της Βουλής των Κοινοτήτων, του άρχοντα δικαστή της Αγγλίας και του κύριου των ρολών.
Ο νόμος περί αντιβασιλείας του Ηνωμένου Βασιλείου απαιτεί από τον πρίγκιπα Ουίλιαμ να είναι αντιβασιλέας, καθώς είναι ο επόμενος ενήλικας στη σειρά διαδοχής του στέμματος. Ο αντιβασιλέας έχει τις εξουσίες του Βασιλιά σε σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά δεν μπορεί να αλλάξει τη σειρά διαδοχής στο στέμμα.
Ο νόμος περί αντιβασιλείας δεν δίνει στους αντιβασιλείς εξουσίες σε σχέση με βασίλεια όπως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία. Η Νέα Ζηλανδία έλυσε το πρόβλημα εισάγοντας ένα τμήμα στον Νόμο του Συντάγματος που προβλέπει ότι όποιος γίνεται αντιβασιλέας σύμφωνα με τη νομοθεσία του ΗΒ μπορεί να εκτελεί τα βασιλικά καθήκοντα του κυρίαρχου σε σχέση με τη Νέα Ζηλανδία.
Η Αυστραλία, ωστόσο, δεν έχει κάνει τίποτα από αυτή την άποψη, επομένως ένας Βρετανός αντιβασιλέας δεν θα είχε καμία εξουσία σε σχέση με την Αυστραλία.
Παραίτηση
Η τελική επιλογή για έναν ανίκανο μονάρχη είναι η παραίτηση. Αυτό οδηγεί σε δύσκολα ερωτήματα σχετικά με το πώς θα λειτουργούσε μια παραίτηση σε σχέση με κάθε ένα από τα βασίλεια.
Όταν ο βασιλιάς Εδουάρδος VIII παραιτήθηκε το 1936, αυτό επιτεύχθηκε τόσο με ένα υπογεγραμμένο έγγραφο παραίτησης όσο και με τη θέσπιση νομοθεσίας στην οποία συμφώνησαν οι διάφορες σφαίρες, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας. Αυτό δεν είναι δυνατό σήμερα, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορεί πλέον να νομοθετεί σε σχέση με την Αυστραλία.
Ως εκ τούτου, η παραίτηση θα εγείρει δύσκολα ερωτήματα σχετικά με το εάν χρειαζόταν να υπάρξει χωριστή παραίτηση του Βασιλιά της Αυστραλίας, για να ενεργοποιηθεί η εφαρμογή των κανόνων διαδοχής που αποτελούν πλέον μέρος του αυστραλιανού δικαίου ή εάν καλύπτει τη ρήτρα 2 του Συντάγματος, που ορίζει κυρίαρχο με αναφορά στους «κληρονόμους και διαδόχους της βασίλισσας Βικτώριας στην κυριαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου», θα ισχύει.
Λόγω της πιθανής συνταγματικής ακαταστασίας της αντιμετώπισης του ρόλου του Βασιλιά στις 14 σφαίρες του πέρα από το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι πιθανό να αποφευχθεί η παραίτηση.
Στο Action24 μίλησαν η Κική Σονίδου πρόεδρος των ελλήνων γιατρών στο Ηνωμένο Βασίλειο και ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης αναπληρωτής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου αναφορικά με το είδος του καρκίνου που πάσχει ο βασιλιάς Κάρολος αλλά & ποιος αναλαμβάνει τα καθήκοντά του.
