Το «μυτερό» X-59 προσπαθεί να λύσει το πρόβλημα των εμπορικών υπερηχητικών πτήσεων
Το πειραματικό αεροπλάνο που αναζητά απάντηση στην «ερώτηση του ενός εκατομμυρίου»: Μπορεί να παρακάμψει το sonic boom για εμπορικές υπερηχητικές πτήσεις;
Εάν κάποιος έχει παρακολουθήσει αεροπορικό σόου στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, σίγουρα θυμάται τον εντυπωσιακό κρότο της υπερηχητικής πτήσης, που αποτελεί πάντα την κορύφωση κάθε επίδειξης μαχητικού αεροσκάφους. Το χαρακτηριστικό «sonic boom», ο κρότος—σαν έκρηξη βόμβας—που δημιουργείται από το σπάσιμο του φράγματος του ήχου, είναι μεν θεαματικός, αλλά δυνητικά επικίνδυνος για τις αστικές υποδομές.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν τα εμβληματικά Concorde αποσύρθηκαν από τις εμπορικές πτήσεις και οδηγήθηκαν υποχρεωτικά σε αεροδιαστημικά μουσεία σε Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία και ΗΠΑ, έπαψαν να υπάρχουν εμπορικές υπερηχητικές πτήσεις. Άλλωστε, ακόμη και στην «χρυσή εποχή» τους, τα καινοτόμα (ακόμη και με σημερινούς όρους) Concorde αδυνατούσαν να εκτελέσουν δρομολόγια πέραν των υπερατλαντικών, καθώς απαγορεύονται δια νόμου—διεθνώς—οι υπερηχητικές πτήσεις πάνω από ηπειρωτικές και αστικές περιοχές.
Μπορεί, όμως, να παρακαμφθεί το εμπόδιο του sonic boom, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάπτυξη εμπορικών αεροσκαφών ικανών να εκτελούν υπερηχητικές πτήσεις; Ένα περίεργο στην όψη αεροσκάφος, με πολύ μυτερό ρύγχος, προσπαθεί να βρει απάντηση σε αυτή την «ερώτηση του ενός εκατομμυρίου». Πρόκειται για το X-59, ένα πειραματικό αεροπλάνο που αναπτύχθηκε από τη Lockheed Martin.
Η παρθενική του πτήση
Η Lockheed Martin Skunk Works—η διεύθυνση έρευνας και πειραματικών εφαρμογών της εταιρείας—σε συνεργασία με τη NASA, ολοκλήρωσε με επιτυχία την παρθενική πτήση του X-59, ενός επαναστατικού, αθόρυβου υπερηχητικού αεροσκάφους, σχεδιασμένου να ανοίξει τον δρόμο για ταχύτερες εμπορικές αεροπορικές μετακινήσεις. Το X-59 λειτούργησε ακριβώς όπως είχε προγραμματιστεί, επιβεβαιώνοντας τις αρχικές του ιδιότητες πτήσης και την απόδοση των αεροδεδομένων, πριν από την ασφαλή προσγείωσή του στη νέα του βάση.
Η σημασία του X-59
Το X-59 είναι ένα μοναδικό στο είδος του υπερηχητικό αεροσκάφος, σχεδιασμένο να καταδείξει τη δυνατότητα πτήσης σε υπερηχητικές ταχύτητες, ενώ ταυτόχρονα μειώνει το σοκ της υπερήχησης (sonic boom) σε έναν ήπιο, διακριτικό κρότο («gentle thump»). Με αυτόν τον τρόπο, το X-59 αποσκοπεί στην υπέρβαση ενός από τα βασικά εμπόδια στην εμπορική υπερηχητική πτήση.
Η επιτυχής ανάπτυξη και οι δοκιμές πτήσης του X-59 θα αποτελέσουν τη βάση για τη θέσπιση νέων, βασισμένων σε δεδομένα, αποδεκτών ορίων θορύβου για τις υπερηχητικές εμπορικές πτήσεις πάνω από την ξηρά. Αυτό ανοίγει τον δρόμο για μια νέα γενιά υπερηχητικών αεροσκαφών που θα μπορούν να μεταφέρουν επιβάτες και εμπορεύματα δύο φορές πιο γρήγορα από τα σημερινά, με αποτελεσματικότητα και βιωσιμότητα.
Επόμενα βήματα
Η Skunk Works θα συνεχίσει να ηγείται της αρχικής εκστρατείας δοκιμών πτήσης, συνεργαζόμενη στενά με τη NASA για την επέκταση του φακέλου πτήσης του X-59 τους προσεχείς μήνες. Μέρος αυτής της διαδρομής θα περιλαμβάνει τις πρώτες υπερηχητικές πτήσεις, όπου το αεροσκάφος θα επιτύχει τη βέλτιμη ταχύτητα και υψόμετρο για τον αθόρυβο κρότο (quiet boom). Αυτό θα επιτρέψει στη NASA να μετρήσει την ηχητική του υπογραφή και να πραγματοποιήσει δοκιμές αποδοχής από την κοινότητα.
Αυτή η επιτυχία αποδεικνύει τη δέσμευση της Lockheed Martin να διευρύνει τα όρια της αεροδιαστημικής καινοτομίας και την αφοσίωσή της στη δημιουργία πρωτοποριακών λύσεων για το μέλλον της αεροπορίας.
Επόμενες δοκιμές και εμπορικές εφαρμογές
Η Lockheed Martin Skunk Works και η NASA θα συνεχίσουν να επεκτείνουν τον φάκελο πτήσης του αεροσκάφους τους επόμενους μήνες, περιλαμβάνοντας σύντομα τις πρώτες υπερηχητικές πτήσεις για την επίτευξη του «αθόρυβου κρότου». Στη συνέχεια, η NASA έχει προγραμματίσει το Σχέδιο Μελέτης Ανταπόκρισης Κοινότητας (Community Response Study), που αναμένεται να ξεκινήσει περίπου το 2025-2027, όπου το X-59 θα πετάξει πάνω από κατοικημένες περιοχές των ΗΠΑ για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με την αντίδραση του κοινού στον ήχο που παράγει.
Ο απώτερος σκοπός της αποστολής Quesst είναι η επανεξέταση των ισχυόντων κανονισμών. Τα δεδομένα που θα συγκεντρωθούν από τις πτήσεις θα υποβληθούν στις ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ (FAA) και σε διεθνείς φορείς (ICAO) μέχρι το 2027, με στόχο τη λήψη απόφασης για την άρση της απαγόρευσης των πολιτικών υπερηχητικών πτήσεων πάνω από την ξηρά γύρω στο 2028. Εάν αυτό επιτευχθεί, θα ανοίξει ο δρόμος για μια νέα γενιά εμπορικών υπερηχητικών αεροσκαφών που θα μεταφέρουν επιβάτες και εμπορεύματα πολύ πιο γρήγορα από σήμερα.
