Wired για Κασσελάκη: «Ο νέος πολιτικός αστέρας της Ελλάδας είναι δημιούργημα του Τικ-Τοκ»

Στην επικοινωνιακά καταιγιστική καμπάνια του Στέφανου Κασσελάκη  που οδήγησε στην επικράτησή του στον αγώνα για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ  αναφέρεται με εκτενές άρθρο του το περιοδικό WIRED στη διαδικτυακή του έκδοση, και αναρωτιέται πόση από την προσεκτικά κατασκευασμένη εικόνα του είναι αληθινή.

Το άρθρο που υπογράφει η Ελίζα Γκρίτση αρχίζει με τις πίτσες που είδαμε σε ζωντανή μετάδοση να κερνάει στους εθελοντές του ο κ. Κασσελάκης το βράδυ της νίκης του. «Ο Κασσελάκης, πρώην συνεργάτης της Goldman Sachs και εφοπλιστής, είχε εμφανιστεί φαινομενικά από το πουθενά για να προηγηθεί, και οι δημοσιογράφοι είχαν κατασκηνώσει έξω από το γραφείο του. Καθώς η βραδιά κυλούσε, η ομάδα του παρήγγειλε πίτσες. Ο Κασσελάκης —νεαρός, όμορφος, με προσεκτικά χτενισμένα μαλλιά και φορώντας ένα πουκάμισο με ανοιχτό γιακά και σηκωμένα μανίκια— κατέβηκε στο λόμπι με τον σύντροφό του, Τάιλερ ΜακΜπεθ, για να παραλάβουν τις πίτσες αυτοπροσώπως. Αργότερα, επέστρεψε για να μοιράσει μερικές πίτσες στους δημοσιογράφους. Ο Τύπος το έφαγε -όχι μόνο τις πίτσες, αλλά το θέατρο. Καθώς η κούρσα για την ηγεσία έφτασε στο τέλος της, η ιστορία παράδοσης πίτσας ήταν στην κορυφή των αποτελεσμάτων αναζήτησης της Google για το όνομα του Κασσελάκη». Για τη δημοσιογράφο, το περιστατικό είναι εμβληματικό της εκστρατείας του, η οποία τον εκτόξευσε μέσα σε λίγες εβδομάδες στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας.

Μέχρι την εμφάνιση του Στέφανου Κασσελάκη, η κούρσα της ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ ήταν εντελώς αναιμική. Ο Κασσελάκης χρησιμοποίησε με μαεστρία το TikTok, το Instagram και το X για να δημιουργήσει ένα απροσδόκητο buzz γύρω από τη διαδικασία. Είναι ανησυχητικό ένα τέτοιο φαινόμενο; Είναι τόσο εύκολο να κερδίσει κάποιος από το πουθενά μια κούρσα εξουσίας; Κι αυτό, μπορεί να σημαίνει ένα νέο –πιθανώς ανησυχητικό- φαινόμενο στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή; Ο Παναγιώτης Παπαχατζής, σύμβουλος επικοινωνίας στην εταιρεία 4Hats αναφέρεται στο γεγονός ότι ο Στέφανος Κασσελάκης είχε «καθαρίσει» προσεκτικά την παρουσία του στα social media πριν εμφανιστεί στον πολιτικό στίβο. Αναρτήσεις φίλων του Κασσελάκη έδειχναν ότι ήταν ενεργός πριν από την υποψηφιότητα, το περιεχόμενο δεν ήταν διαθέσιμο. Οι δύο μόνον αναρτήσεις του που υπήρχαν στο Instagram πριν από το 2020 αφορούν τον σκύλο του. Ελάχιστες πληροφορίες για την ομάδα είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο και ο Σύριζα δεν απάντησε στα αιτήματα για σχολιασμό. Σύμφωνα με τον Παπαχατζή, η ομάδα της καμπάνιας δημιουργούσε γεγονότα κάθε 16 έως 24 ώρες μέσω των social media, και στη συνέχεια αυτές συλλέγονταν από τον mainstream Τύπο για να διαδίδονται σε ευρύτερο κοινό. Αυτά περιείχαν στοιχεία lifestyle και εμφανίσεις σε καίριες τοποθεσίες ή εκδηλώσεις, αλλά δεν υπήρχε μια “βαθότερη πολιτική ατζέντα”», αναφέρει. Όλα αυτά δημιούργησαν μια εικόνα ενός «φρέσκου ανθρώπου που έχει κάτι πιο βαθύ να πει, παρόλο που δεν το έχει πει ακόμα».

Ακόμη, το άρθρο αναφέρεται στην επικοινωνιακή ομάδα Κασσελάκη που αποτελούνταν από «μη επαγγελματίες εθελοντές», στην πλειονότητά τους νέους, με τον Κασελάκη να φροντίζει για τη στρατηγική κατεύθυνση όπως εξηγεί η Ευγενία Κουντούρη, μέλος του γραφείου Τύπου του Κασσελάκη που αποκαλύπτει ότι πολλά από τα βίντεο που μιλάει στην κάμερα και απαντά στην κριτική τραβήχτηκαν από τον σύντροφό του, Tyler McBeth, στο σπίτι τους. Στο άρθρο γίνεται αναφορά και στις συζητήσεις για τη σχέση των δυο ανδρών, σε μια χώρα που δεν έχει ακόμη νομιμοποιήσει τους γάμους ομοφύλων, στο βίντεο που γυρίστηκε στη Μακρόνησο και οδήγησε ορισμένους να κατηγορήσουν τον κ. Κασσελάκη για εκμετάλλευση της ιστορίας καθώς και στην αντίδρασή του, κάθε φορά που αντιμετώπιζε κριτική, να δημοσιεύει βίντεο με την απάντησή του.

«Ήταν μια εκστρατεία που διεξήχθη με συμβολισμούς και όχι ιδεολογία ή μανιφέστα, Ήταν μια εκστρατεία “fortune cookie” με πολιτικά κλισέ», λέει ο Παναγιώτης Παπαχατζής, ο οποίος τονίζει την επιτυχία του κ Κασσελάκη να περάσει στον κόσμο μια εικόνα αυθεντικότητας και να φανεί ως αυτοδημιούργητος αουτσάιντερ που έρχεται να διορθώσει την αριστερά στην Ελλάδα.

Ωστόσο, δεν λείπουν αναφορές στις ανακολουθίες και τις ελλείψεις του βιογραφικού του, όπως οι επιχειρηματικές διασυνδέσεις με την ναυτιλιακή οικογένεια Νομικού, η οποία διαχειρίζεται στόλο 42 πλοίων αξίας σχεδόν 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, η θολή ιστορία της οικογένειάς του με το παραδικαστικό, η παραίτηση (που τελικά είναι απόλυση) από την Goldman Sachs, αλλά και η αποστροφή της κυρίας Κουντούρη από το γραφείο Τύπου Κασσελάκη ότι «οι ισχυρισμοί για μισές αλήθειες από τα ελληνικά ΜΜΕ μπορούν να εξηγηθούν από το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι η χώρα της ΕΕ με τη χαμηλότερη κατάταξη για την ελευθερία του Τύπου, σύμφωνα με τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα».

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια πολιτικής επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο του Μπόρνμουθ Αναστασία Βενέτη εξηγεί πώς, στην αρχή, ο Στέφανος Κασσελάκης ήταν επικοινωνιακά κυρίαρχος. «Σε αντίθεση με άλλους διάσημους πολιτικούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ο Κασελάκης δεν ήταν ήδη γνωστός για τη δουλειά του στον κινηματογράφο, τη μουσική ή το ριάλιτι. Αυτές οι αδιαμεσολάβητες μορφές επικοινωνίας καθιστούν εύκολο τον “έλεγχο” του αφηγήματος», λέει. Ωστόσο, «μόλις εκτεθείς στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης και οι δημοσιογράφοι αρχίσουν να κάνουν ερωτήσεις, είναι πολύ πιο δύσκολο να ελέγξεις την ιστορία». Οι πλατφόρμες, ιδιαίτερα το TikTok και το Instagram, έδωσαν στον Κασσελάκη τη δυνατότητα να μεταφέρει τον αυθορμητισμό και την αυθεντικότητα, ακόμα κι αν αυτό απείχε πολύ από την αλήθεια, είναι το συμπέρασμα στο άρθρο.

Προς το τέλος, γίνεται αναφορά και στις μεσημεριανές εκπομπές «που συνήθως στοχεύουν νοικοκυρές που μένουν στο σπίτι με συνταγές και κουτσομπολιά διασημοτήτων» και «ενώθηκαν με δημοσιογράφους του πολιτικού ρεπορτάζ για να αναφέρουν πώς έπαιρνε τον καφέ του, ρώτησαν τους ντελιβεράδες τι πίτσα παρήγγειλε και πόσο φιλοδώρημα έδωσε». Η επικοινωνιακή κάλυψη ήταν σαν να επρόκειτο για celebrity, όχι για πολιτικό.

Ο Κασσελάκης δεν έχει ακόμη μεταφράσει το buzz του στα social media σε εκλογικά αποτελέσματα. Παρόλο που κέρδισε την ηγεσία του κόμματος με 56 τοις εκατό των ψήφων τον Σεπτέμβριο, τα αποτελέσματα των τοπικών εκλογών τον Οκτώβριο δεν αντανακλούσαν τη δημοτικότητά του. Η εκλογή ενός νέου ηγέτη με τέτοια δημοτικότητα θα αναμενόταν να συσπειρώσει το εκλογικό σώμα στην επόμενη ψηφοφορία, λέει η κυρία Βενέτη, ενώ ο καθηγητής κοινωνικής θεωρίας και μαζικής επικοινωνίας στο ΕΚΠΑ Γιώργος Πλειός χρησιμοποιεί ως επιχείρημα ότι «μόνο μία από τις 13 διοικητικές περιφέρειες εξέλεξε υποψήφιο υποστηριζόμενο από τον ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που υποδηλώνει ότι ο Κασελάκης βαδίζει σε “σαθρό έδαφος”» και καταλήγει ότι «ο θετικός θόρυβος γύρω από τον Κασελάκη μπορεί εύκολα να γίνει αρνητικός».