Πρόσφυγες Ερντογάν: «Πιόνια στα χέρια του Τούρκου προέδρου» - Συγκλονίζουν οι μαρτυρίες στον Guardian

Πρόσφυγες Ερντογάν: Ο Guardian αναφέρεται σε εκτενές δημοσίευμά του στους πρόσφυγες, υπογραμμίζοντας πως «αρχικά χρησιμοποιήθηκαν για την προώθηση των φιλοδοξιών της Τουρκίας στην περιοχή και σήμερα υποφέρουν σε καταυλισμούς υπό καθεστώς καραντίνας». Στις αρχές Μαρτίου χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες συγκεντρώθηκαν στη συνοριακή πύλη του Παζάρκουλε αφού ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν ανακοίνωσε πως "θα ανοίξει την πύλη" για την Ευρώπη, αναφέρει το δημοσίευμα. Πολλοί επιβιβάστηκαν τότε σε λεωφορεία για το Παζάρκουλε, κάτι που σε μερικές περιπτώσεις είχε οργανωθεί από τις τουρκικές αρχές, και άλλοι περπάτησαν ως εκεί, πολλοί αφήνοντας τα σπίτια που νοίκιαζαν και πουλώντας ό,τι είχαν και δεν είχαν.

Η εφημερίδα αναφέρεται λεπτομερώς στην μαρτυρία της 45χρονης Ρίμα, μιας πρώην νοσηλεύτριας από την Συρία, η οποία έχει τεκμηριώσει τις θηριωδίες του καθεστώτος σ' ένα νοσοκομείο εκστρατείας στη Νταράα. Μαθαίνοντας για την προτροπή του Ερντογάν, μάζεψε ό,τι είχε, άφησε το σπίτι που νοίκιαζε στην Κωνσταντινούπολη και πλήρωσε 64 ευρώ για να πάει στο Παζάρκουλε, ελπίζοντας ότι θα βρει τρόπο για να περάσει στην Ευρώπη και να συνεχίσει μέχρι την Ελβετία, όπου ζει η αδελφή της ως πολιτική πρόσφυγας.

Ωστόσο, όταν έφθασε, γρήγορα συνειδητοποίησε ότι τα σύνορα ήταν κλειστά και ότι εκείνη και οι άλλοι πρόσφυγες ήταν απλώς πιόνια στο ευρύτερο παιγνίδι της τουρκικής κυβέρνησης. "Κατάλαβα ότι μας χρησιμοποιούσαν", λέει στον Guardian. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες η Ρίμα και χιλιάδες άλλοι που παρέμειναν στο Παζάρκουλε έζησαν τον έναν εφιάλτη μετά τον άλλο καθώς ξέσπασε η πανδημία του κορονοϊού στην Ευρώπη. Τη νύχτα της 26ης Μαρτίου, οι τουρκικές δυνάμεις έκαψαν τις σκηνές όσων είχαν βρει καταφύγιο σε αυτοσχέδιο καταυλισμό και τους υποχρέωσαν να επιβιβαστούν σε λεωφορεία μεταφέροντάς τους σε απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων από εκεί, σε καταυλισμούς καραντίνας.

Η μη κυβερνητική δημοσιογραφική οργάνωση Lighthouse Reports ακολούθησε την Ρίμα και 29 άλλους στο ταξίδι τους από το Παζάρκουλε, τεκμηριώνοντας τις μαρτυρίες τους. Η έρευνά της έδειξε ότι φεύγοντας από τους καταυλισμούς της καραντίνας, κάποιοι από αυτούς κατέληξαν στους δρόμους της Σμύρνης. Άλλοι, ανάμεσά τους και παιδιά, μεταφέρθηκαν σε εγκαταστάσεις κράτησης στην Άγκυρα. Ο Guardian υπογραμμίζει πως οι άνθρωποι αυτοί είναι ό,τι απομένει από τον «μοχλό πίεσης» της Τουρκίας επί της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Ρίμα λέει ότι μεταφέρθηκε σε έναν καταυλισμό καραντίνας στην Μαλάτεια, στην ανατολική Τουρκία, όπου υπήρχε ελάχιστο φαγητό και ιατρική περίθαλψη. Τελικά τους έβγαλαν από την καραντίνα στις 16 Απριλίου και τους άφησαν στην επαρχία της Τραπεζούντας, στα βορειοανατολικά της χώρας. Μια ομάδα 50 ανθρώπων, ανάμεσά τους και η Ρίμα, χωρίς χρήματα για να συνεχίσουν το ταξίδι τους, μεταφέρθηκαν από τις τοπικές αρχές σε ένα κέντρο κράτησης στην Άγκυρα, 800 χλμ μακριά.

"Μας συμπεριφέρθηκαν σαν να είμαστε κρατούμενοι και εγκληματίες", λέει και συμπληρώνει ότι η ίδια κατάφερε να κρατήσει το κινητό της, ενώ άλλων τα κινητά τα πήραν οι αρχές. "Μπορούσα έτσι να επικοινωνώ και να καταγράφω αυτά που υπέφεραν οι άνθρωποι σε αυτή την φυλακή", εξηγεί. Έπειτα από πέντε ημέρες τους άφησαν ελεύθερους.

Όμως η Ρίμα έχει χάσει το σπίτι που νοίκιαζε στο Ικόνιο, αφού δεν πλήρωσε ένα νοίκι. Και δεν μπορεί να επιστρέψει στη Συρία λόγω της προηγούμενης δράσης της κατά του καθεστώτος από τα μέσα ενημέρωσης. Και φοβάται ότι θα την απελάσουν στις «ασφαλείς ζώνες» που έχει δημιουργήσει η Τουρκία στη βόρεια Συρία. Φοβάται ότι οι ζώνες αυτές θα πέσουν σύντομα στα χέρια του καθεστώτος. «Πώς να εμπιστευθώ τις υποσχέσεις του Ερντογάν, μετά απ' όλα όσα έχουμε δει από το τουρκικό κράτος;», ρωτάει.

Ο Ομέρ Φαρούκ Γκεργκερλίογλου, βουλευτής του φιλοκουρδικού Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών (HDP) και μέλος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Τουρκία, δήλωσε ότι οι πρόσφυγες στο Παζάρκουλε χρησιμοποιήθηκαν σαν πολιτικά πιόνια. "Χιλιάδες άνθρωποι οδηγήθηκαν στα σύνορα για να χρησιμοποιηθούν σαν μοχλός πίεσης ή για εκβιασμό", λέει έχοντας υπάρξει και ο ίδιος αυτόπτης μάρτυρας όσων συνέβησαν στο Παζάρκουλε με την ιδιότητά του ως μέλους της Επιτροπής. Η απειλή να ανοίξουν τα σύνορα για τους πρόσφυγες είναι η "Αχίλλειος πτέρνα της Δύσης", τονίζει. "Ο Ερντογάν είναι ένας πραγματιστής πολιτικός. Αυτοί οι άνθρωποι που πέθαναν, τραυματίστηκαν, εξαθλιώθηκαν, έχασαν τα υπάρχοντά τους, είναι απλώς θύματα για τον Ερντογάν. Μπορεί να παίξει και πάλι ένα τέτοιο παιχνίδι".

Ο Guardian ήρθε σε επαφή με εκπροσώπους του τουρκικού υπουργείου Υγείας ζητώντας διευκρινίσεις για την εκκένωση του Παζάρκουλε, των καταυλισμών και της διαχείρισης της κρίσης του κορονοϊού αλλά δεν έλαβε απάντηση.