Τουρκική Οικονομία 2020 - Ο Ερντογάν και το αδιέξοδο
Αυτό κι αν είναι λεηλασία. Οθωμανικό πλιάτσικο! Ενενήντα χιλιάδες τόνους ελαιόλαδου που παρήχθησαν στην κατεχόμενη από την Τουρκία πόλη Αφρίν, στη βόρεια Συρία, διαπραγματεύεται η Αγκυρα να το πουλήσει ως …τουρκικό στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την απίστευτη είδηση δημοσιεύει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Rudaw των Κούρδων του Ιράκ. «Εκπρόσωποι της Ενωσης Τουρκικών Αγροτικών Συνεταιρισμών (TKK) επισκέφτηκαν τις Ηνωμένες Πολιτείες για να εμπορευθούν περίπου 90.000 τόνους ελαιόλαδου από τη βόρεια Συρία» ανέφερε το πρακτορείο Rudaw. Την είδηση επιβεβαίωσε και ο Αλνάλ Τσεβικέζ, αντιπρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαικού κόμματος-της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Τουρκία. Κανονικά , δεν θα έπρεπε βέβαια να εκπλαγούμε γιατί και πέρυσι, ο Σουηδός βουλευτής Μπέρναρντ Γκιούλ είχε καταγγείλει ότι μετά την τουρκική στρατιωτική επέμβαση στη βόρεια Συρία, η Τουρκία «επιτέθηκε» και στις ελιές στην κουρδική πόλη Αφρίν και εμπορεύτηκε το ελαιόλαδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου ισχυρίστηκε πάντως ότι «τα έσοδα επέστρεψαν στους ιδιοκτήτες των ελαιώνων», αλλά οι Κούρδοι της Συρίας εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις .
Ερευνα των Ηνωμένων Εθνών πέρυσι κατέγραψε εκτενείς παραβιάσεις στις κατεχόμενες περιοχές της βόρειας Συρίας ,μεταξύ των οποίων και «λεηλασία» της συγκομιδής ελιάς από ένοπλες ομάδες, υποστηριζόμενες από την Αγκυρα. Αλλωστε,οι Τουρκικές εξαγωγές εγχώριου ελαιόλαδου μειώθηκαν από 120 εκατομμύρια δολάρια το 2018 σε 28 εκατομμύρια δολάρια πέρυσι και έτσι το λάδι που προέρχεται από τη Συρία βοήθησε τους Τούρκους εξαγωγείς να διατηρήσουν μέρος των εσόδων τους.
Με αυτά και μ` αυτά προσπαθεί η Αγκυρα να ενισχύσει την οικονομία που παραπαίει παρά τις εναγώνιες κινήσεις του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να δείξει ότι βάζει τέλος στις παλιές συνταγές και «ακούει» πλέον τις οικονομικές συμβουλές της Δύσης για τη διάσωση της λίρας με την άνοδο των επιτοκίων και την μείωση του πληθωρισμού που τρέχει όμως με διψήφια νούμερα εξανεμίζοντας τα εισοδήματα των πολιτών. Ο ίδιος ο Ερντογάν άλλωστε, μιλώντας χθες σε οικονομικό συνέδριο στην Αγκυρα παραδέχτηκε ότι «δεν είναι δυνατόν να επενδύσουμε με πραγματικούς όρους, να δημιουργήσουμε απασχόληση και να παράγουμε με υψηλά επιτόκια…
Ο κύριος στόχος μας είναι να μειώσουμε τον πληθωρισμό σε μονοψήφια ποσοστά το συντομότερο δυνατόν και να διασφαλίσουμε ότι τα επιτόκια θα μειωθούν ανάλογα». Γιατί όμως η τουρκική Κεντρική Τράπεζα αύξησε το επιτόκιο κατά 475 μονάδες βάσης ή κατά 15%; Γιατί όχι κατά 450, ή 500, αλλά 475;
Επειδή το πρακτορείο Reuters ρώτησε για τις προσδοκίες των ξένων επενδυτών πριν από δύο ημέρες και ο μέσος όρος των απαντήσεων ήταν 475. Σύμφωνα με τον Ερντογάν, η προσδοκία του “λόμπι των επιτοκίων” ήταν 475. Αυτό ακριβώς συνέβη» γράφει η τουρκική ιστοσελίδα “Yetkinreport”.
H γερμανική Handelsblatt προσθέτει ότι ενώ ο Ερντογάν μιλούσε μέχρι πρόσφατα για έναν «οικονομικό πόλεμο» των κερδοσκόπων εναντίον της Τουρκίας, τώρα ακολουθεί ένα μείγμα πολιτικής που θα πρέπει να δώσει μεγαλύτερη προσοχή στις προσδοκίες των διεθνών επενδυτών».
Μόνο που πρώτα ο Τούρκος πρόεδρος «οδήγησε την τουρκική οικονομία σε αδιέξοδο», όπως γράφει η Handelsblatt, και τώρα "η κατάσταση είναι αναμφίβολα η πιο ευάλωτη» όπως εκτιμά ο οικονομολόγος Σινάν Ουλγκέν. «Ο πληθωρισμός είναι στο 12%, ο υψηλότερος μεταξύ των αναδυόμενων χωρών εκτός της Αργεντινής , η Τουρκία βιώνει τη δεύτερη ύφεση σε δύο χρόνια με μείωση του ΑΕΠ τουλάχιστον κατά 4% εφέτος και με το ένα έκτο του οικονομικά ενεργού πληθυσμού άνεργο» τονίζει η Handelsblatt.
Και τι κάνει ο Ερντογάν;
Απλά προσπαθεί να φορέσει «νέα ιστορικά ρούχα» τονίζει η γαλλική Le Monde. «Κάνοντας μια οικονομική στροφή προς τη Δύση ο κυβερνήτης της Τουρκίας ξεκινά να γράψει ένα νέο εθνικό μυθιστόρημα» γράφει η Monde.
O διακεκριμένος δημοσιογράφος και πρώην διευθυντής της αγγλόφωνης Hurriyet Μουράτ Γετκίν το λέει πολύ καθαρά: «Ότι κι αν λέτε, είναι σαφές ότι το μεγαλύτερο ταλέντο του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην πολιτική είναι ότι παραμένει ο μάστορας της επιβίωσης. Ακόμα και στις πιο δύσκολες καταστάσεις, ήξερε ποιον και τι έπρεπε να θυσιάσει για να επιβιώσει. Επειδή έχει μόνο έναν στόχο στην πολιτική, και εφόσον δεν αποκλίνει από αυτόν τον στόχο, όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες: Αυτός ο στόχος είναι να προστατεύσει την καρέκλα του με κάθε κόστος και να μην εγκαταλείψει την εξουσία. Αλλά αυτή τη φορά το χάος είναι πολύ μεγάλο και το έργο του Ερντογάν δεν φαίνεται εύκολο»
H χώρα στην εντατική…
Μόνο που η χώρα είναι στην «εντατική» όπως εύστοχα γράφει στην Cumhurriyet ο γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος Τουντσάι Μολαβείσογλου, με αφορμή και την πανδημία. «Οι άνθρωποι φοβούνται καθώς δεν ξέρουν ποια είναι η πραγματική εικόνα για την πανδημία .Και το να παίζουν οι αρχές με τους αριθμούς στη δημόσια υγεία δεν είναι σαν να παίζουν με ποσοστά του πληθωρισμού ...Τα μέτρα της κυβέρνησης κατά της πανδημίας χρεοκόπησαν» τονίζει ο Τούρκος δημοσιογράφος και προσθέτει: «Και τι κάνει το Παλάτι με τα χρήματα του έθνους; Δημιουργία στόλου αεροπλάνων, διαχείριση της φτώχειας και ενίσχυση της πολυτέλειας των μεγιστάνων του πλούτου» .
Η χώρα πληρώνει επίσης το τίμημα για μια ανορθόδοξη οικονομική πολιτική, η οποία έχει κοστίσει ακριβά, σημειώνει ο Αχμέτ Γιασάρογλου στην εφημερίδα Evrensel. «Η κρίση από την πανδημία ήρθε να προσθέσει στις πλάτες των εργαζομένων ,που είχαν ήδη λυγίσει. Η πικρή αλήθεια που φέρνει την «επώδυνη συνταγή» στην ημερήσια διάταξη είναι ότι η οικονομία αναπνέει …τεχνητά ,όπως και οι ασθενείς με covid στην εντατική. Τα κίνητρα που δόθηκαν σε τράπεζες, εταιρείες ενέργειας, σε μεγάλες κατασκευαστικά μονοπώλια, δεν μπορούν να βγάλουν την οικονομία από την εντατική .Και τώρα, οι εργαζόμενοι πρέπει να περιμένουν επιπλέον φόρους και αυξήσεις στους λογαριασμούς, ενώ τα χρήματά τους έχουν γίνει… γραμματόσημα» γράφει ο Τούρκος δημοσιογράφος.
«Η φτώχεια στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης έχει αυξηθεί» γράφει το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel.
«Μια ανατριχιαστική φτώχεια και της μεσαίας τάξης σε μια χώρα που πριν από λίγα χρόνια είχε καταφέρει να επιτύχει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από την Κίνα».
Η υποτίμηση της λίρας κατά 30% σε ένα χρόνο είχε τεράστιο αντίκτυπο σε κάθε πλευρά της κοινωνικής ζωής. Το τυρί κοστίζει διπλάσιο από ό, τι πριν από επτά μήνες.
Οι νέοι –όσοι έχουν δουλειά -εργάζονται δέκα, έντεκα και δώδεκα ώρες την ημέρα για να μπορέσουν να πληρώσουν μόνο το νοίκι σε ένα μικρό διαμέρισμα στα περίχωρα της Πόλης».
Ο οικονομικός συντάκτης Ουφούκ Ολγκιούν λέει στο Spiegel ότι αν και ο ίδιος όπως και η σύντροφός του εργάζονται «δεν μπορούν να πάνε για φαγητό σε εστιατόριο εδώ και πολύ καιρό». "Είναι απίστευτο πόση ουσία έχει χάσει η χώρα τα τελευταία χρόνια", λέει ο Ολγκιούν.
Ο Ερντογάν, ο Μπάιντεν και η αμαρτωλή τράπεζα Halkbank
«Η αλλαγή στην οικονομική διαχείριση από τον Τούρκο πρόεδρο έχει να κάνει και με την εξωτερική πολιτική» εκτιμά η γερμανική Handelsblatt. Ακολουθώντας τις εντολές των δυτικών επενδυτών, ο Ερντογάν δεν εξασφαλίζει μόνο ψήφους στο εσωτερικό, αλλά ελπίζει και στην …επιείκειά τους -κυρίως των Αμερικανών στην εξωτερική πολιτική, με δεδομένο ότι η οικονομική ανεξαρτησία έχει γίνει ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία της Τουρκικής γεωπολιτικής στρατηγικής.
Οι φιλο-δυτικές οικονομικές κινήσεις του Ερντογάν συνδέονται βέβαια και με την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο. «Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τούρκος πρόεδρος άρχισε να αλλάζει τις …καρέκλες όταν η νίκη του Μπάιντεν ήταν σίγουρη» γράφει η Frankfurter Rundschau. Τον πρώτο που έδιωξε ο Ερντογάν μετά την ανακοίνωση της νίκης του Μπάιντεν ήταν ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Μουράτ Ουϊσάλ που είχε διατελέσει και αντιπρόεδρος της αμαρτωλής τουρκικής τράπεζας Halkbank.Και μετά τον γαμπρό του και τέως υπουργό Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ ,που και αυτός φέρεται να είχε δοσοληψίες με την Halkbank.Ο λόγος; Η τουρκική αυτή τράπεζα τελεί υπό ποινική έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες, με την κατηβορία ότι παραβίασε το καθεστώς των κυρώσεων που έχει επιβάλει η Ουάσιγκτον στο Ιράν, διοχετεύοντας δισεκατομμύρια δολάρια χρυσού και μετρητών στην Τεχεράνη.
Για μήνες, ο Ερντογάν πίεζε τον απερχόμενο πρόεδρο Τραμπ να τερματίσει την έρευνα κατά της Halkbank , καθώς δεν απειλείτο μόνο η Τουρκική τράπεζα αλλά και κάποια μέλη της οικογένειάς του Τούρκου προέδρου. Και τώρα με τον Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο ο Ερντογάν τρέμει πιθανές αποκαλύψεις...
Το άρθρο δημοσιεύτηκε και στην εφημερίδα Δημοκρατία
