Illegals: Οι κατάσκοποι του Πούτιν δεν μοιάζουν με ταινίες και ανησυχούν τη Δύση
Ο Victor Muller ήταν ένας δημοφιλής φοιτητής στο υψηλού κύρους πανεπιστήμιο Johns Hopkins School of Advanced International Studies, στην Ουάσιγκτον.
Ο «Βραζιλιάνος» ήταν «πρόσχαρος και έξυπνος» σύμφωνα με τις περιγραφές των συμφοιτητών του. Συμμετείχε στα μαθήματα, ήταν ανοιχτόμυαλος και συχνά τον έβλεπαν στο campus να κρατάει το κράνος του ποδηλάτου του. Ένας φοιτητής, μάλιστα, είπε ότι ήταν ο τελευταίος άνθρωπος που θα υποπτευόταν ότι είναι κατάσκοπος.
Τον περασμένο Μάρτιο αποκαλύφθηκε η ταυτότητα του, με τις ολλανδικές αρχές να λένε ότι ο Muller ήταν, στην πραγματικότητα, ο Sergey Vladimirovich Cherkasov, ένας Ρώσος κατάσκοπος που με ψεύτικη ταυτότητα έκανε πρακτική στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, με σκοπό να υποκλέψει απόρρητες πληροφορίες.
Λίγες εβδομάδες μετά, τέσσερα άτομα με βουλγαρικές ταυτότητες συνελήφθησαν στη Μεγάλη Βρετανία. Οι τοπικές αρχές υποστηρίζουν ότι επρόκειτο για Ρώσους πράκτορες που ζουν με ψεύτικες ταυτότητες και συγκεντρώνουν στοιχεία για σημεία – κλειδιά των βρετανικών υποδομών.
Οι «νόμιμοι» και οι «παράνομοι»
Οι υποθέσεις, σύμφωνα με δηλώσεις ειδικών στο Business Insider, δείχνουν ότι οι εντάσεις με τη Δύση αυξάνουν την ένταση του ρωσικού προγράμματος των «illegals» (που σημαίνει παράνομοι), των πρακτόρων δηλαδή που ζουν με ψεύτικες ταυτότητες σε ξένες χώρες και συγκεντρώνουν πληροφορίες για αυτές τις χώρες.
Είναι μία μέθοδος, στην οποία η Ρωσία βασίστηκε από τις πρώτες ημέρες της Σοβιετικής Ένωσης και έχει εμπνεύσει πολλές ταινίες, βιβλίο, αλλά και επιτυχημένες τηλεοπτικές σειρές. Όμως όσο εξελίσσονται οι καιροί, η Μόσχα έχει εξελίξει τις τεχνικές δημιουργίας ψεύτικων ταυτοτήτων για τους αποκαλούμενους «illegals».
Οι κατάσκοποι χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες. Οι περισσότεροι είναι «legals» (που σημαίνει νόμιμοι) και στέλνονται στις Πρεσβείες για να αναλάβουν διπλωματικές θέσεις, ενώ ταυτόχρονα συλλέγουν πληροφορίες. Και υπάρχουν και οι «illegals», δηλαδή οι παράνομοι που ζουν με ψεύτικες ταυτότητες, πολλές φορές για δεκαετίες.
Επιστροφή σε εποχή Ψυχρού Πολέμου
Η πρακτική ξεκίνησε από την περίφημη ρωσική μυστική υπηρεσία, KGB, η οποία ανέπτυξε ένα πολύ προχωρημένο σύστημα δημιουργίας «παράνομων» κατασκόπων. Το σύστημα αυτό φαίνεται να επανενεργοποιείται μετά το «πάγωμα» των σχέσεων Ρωσίας – Δύσης στον απόηχο της εισβολής στην Ουκρανία.
Ειδικός στην αντικατασκοπεία, πρώην πράκτορας του FBI, υποστηρίζει ότι η τάση αυτή δείχνει ότι η Μόσχα επιστρέφει σε παλιές μεθόδους. Ειδικά μετά τη μαζική απέλαση Ρώσων διπλωματών από τις Πρεσβείες, οι «παράνομοι» φαίνεται να είναι ξανά πολύ σημαντικοί για τη Μόσχα.
Ο ίδιος ο Πούτιν, πρώην πράκτορας της KGB, έχει επανειλημμένως αναφερθεί στα κατορθώματα των Ρώσων κατασκόπων και την εξαιρετική τους δουλειά.
Το 2014, δέκα Ρώσοι «παράνομοι» αποκαλύφθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μία εξ αυτών, η Άννα Τσάπμαν έγινε διασημότητα στα ταμπλόιντ και όταν επέστρεψε στη Ρωσία ανάλαβε μία πολύ επικερδή δουλειά στο διοικητικό συμβούλιο τράπεζας. Υπό τον Πούτιν, η Ρωσία έχει εξελίξει σημαντικά τις μεθόδους δημιουργίας ψεύτικων ταυτοτήτων για κατασκόπους.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο Καναδάς έγινε σημαντικός κόμβος δημιουργίας ψεύτικων ταυτοτήτων για Ρώσους κατασκόπους. Η χώρα δεν έχει τόσο αυστηρούς κανονισμούς σε σχέση με άλλες δυτικές χώρες. Ωστόσο, από την 11η Σεπτεμβρίου και μετά, οι νέες τεχνολογίες, τα βιομετρικά διαβατήρια και η ασφάλεια έχουν δυσκολέψει πολύ τη δημιουργία ψεύτικης ταυτότητας.
Έτσι, η Ρωσία αναγκάστηκε να στραφεί σε άλλη πηγή: τη Νότια Αμερική. Εκεί, η διαφθορά είναι εξαιρετικά διαδεδομένη και το Κρεμλίνο μπορεί να βασιστεί στη βοήθεια συμμάχων εδώ και δεκαετίες.
Πρόσφατα, μάλιστα, αποκαλύφθηκαν πολλοί Ρώσοι κατάσκοποι που ζούσαν στις ΗΠΑ με ψεύτικες ταυτότητες από τη Νότια Αμερική.
Οι «παράνομοι» ζουν συνηθισμένες ζωές
Ο κόσμος των «παράνομων» κατασκόπων δεν είναι όσο χλιδάτος παρουσιάζεται στην τηλεόραση και τις ταινίες. Συνήθως, πρόκειται για απλούς, καθημερινούς ανθρώπους που προσπαθούν να μαζέψουν πληροφορίες. Για παράδειγμα, τη δεκαετία του 1950, ένα ζευγάρι Ρώσων κατασκόπων ζούσε στο Λονδίνο ως βιβλιοπώλες προσπαθώντας να στέλνουν μυστικά στη Μόσχα.
