Όλο το παρασκήνιο για το εμβόλιαστικό φιάσκο στην Ε.Ε

Η βρετανο-σουηδική Astra Zeneca παραδίδει λιγότερα εμβόλια, η αμερικανική Moderna το ίδιο, όπως και η αμερικανο-γερμανική Pfizer/BioNTech.

Τι κι αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συνάψει συμφωνίες-πλαίσιο με έξι φαρμακοβιομηχανίες για την παράδοση 2,3 δισεκατομμυρίων δόσεων εμβολίου – μια ποσότητα παραπάνω από αρκετή για τα 450 εκατομμύρια Ευρωπαίους;

Τι κι αν η Ευρωπαϊκή Ενωση επρόκειτο να παραλάβει έως τα τέλη Μαρτίου 600 εκατομμύρια φιαλίδια από την Biontech / Pfizer , άλλα 160 εκατομμύρια από τη Moderna και 80 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου από την Astrazeneca, αλλά όπως φαίνεται, μέχρι τότε η ΕΕ δεν θα έχει πάρει ούτε τα μισά!

Διαμαρτύρεται φυσικά η Ευρωπαία Επίτροπος για την Υγεία, Στέλλα Κυριακίδη. Οι εταιρείες όμως έχουν το πάνω χέρι και θα μας χορέψουν στο ταψί. Αφού έχουν προπληρωθεί σε πολύ μεγάλο ποσοστό, άλλωστε από τα τρία δισεκατομμύρια ευρώ που θα καταβάλει η ΕΕ!

Η Ευρωπαικη Επιτροπή αποφάσισε τελικά να επιβάλει έλεγχο των εξαγωγών εμβολίων που παρασκευάστηκαν στην επικράτεια της ΕΕ. Οι εκπρόσωποι της Κομισιόν και τα κράτη μέλη κατηγορούν για παράδειγμα, την Astra Zeneca γιατί περιορίζει τις παραδόσεις προς την ΕΕ, ενώ άλλα κράτη - όπως η Μεγάλη Βρετανία - προφανώς δεν επηρεάζονται. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της AstraZeneca απάντησε κατηγορώντας την Κομισιόν για ανικανότητα, επειδή είχε παραγγείλει εμβόλια τρεις μήνες μετά τη βρετανική κυβέρνηση. Μύλος!

Και την ίδια στιγμή, ο αριθμός των θανάτων από τον covid 19 στην Γηραιά Ηπειρο είναι ήδη κοντά στο μισό εκατομμύριο και ο αριθμός των κρουσμάτων στα 20 εκατομμύρια. Με τους ειδικούς να προειδοποιούν ότι με αυτόν τον ρυθμό εμβολιασμού, θα χρειαστούν χρόνια για την ανοσοποίηση ολόκληρου του πληθυσμού;

Και κάτι ακόμη! Το εμβόλιο της Astrazeneca έχει αποτελεσματικότητα 59,9%, έναντι 65% της J&J , 95% της Pfizer και 94,1% της Moderna. Αρα δεν είναι όλα τα εμβόλια τα ίδια. Τι εμβόλια και από ποιές εταιρείες θα γίνουν στους πολίτες; Μήπως τελικά θα είναι θέμα «τύχης» ο πιο ασφαλής εμβολιασμός των πολιτών;

Οι εταιρείες το μαχαίρι και το πεπόνι…

Δεν γνώριζαν οι εταιρείες τις πραγματικές δυνατότητες παραγωγής των εμβολίων; Φυσικά και τις γνώριζαν. Πληθαίνουν όμως οι καταγγελίες για παιγνίδια στην πλάτη των αγωνιούντων πολιτών. Με δύο στόχους: Την απόσπαση μεγαλύτερου κέρδους και την απάλειψη πιθανών νομικών προβλημάτων από ενδεχόμενες παρενέργειες των εμβολίων.

Να δούμε πρώτα τι συμβαίνει με τις τιμές των εμβολίων: Η υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου Ευα Ντε Μπλίκερ είχε δημοσιεύσει «κατά λάθος» στο Twitter τις μυστικές τιμές κάθε εμβολίου: Μια δόση του εμβολίου της Moderna κοστίζει περίπου 15 ευρώ, της Biontech / Pfizer 12 ευρώ και της Astrazeneca μόνο 1,78 ευρώ. Μπορεί το tweet αυτό να διαγράφηκε αργότερα, αλλά οι Ευρωπαίοι πολίτες είχαν προλάβει να μάθουν και να καταλάβουν πολλά για την καθυστέρηση στη διάθεση των εμβολίων. Οι εταιρείες είχαν εξασφαλίσει καλύτερες τιμές από άλλους πελάτες και φυσικά προτίμησαν το …κέρδος.

Δημοσιευμένα στοιχεία δείχνουν ότι η ΕΕ πληρώνει κάτι λιγότερο από δύο δολάρια για ένα εμβόλιο της Astrazeneca, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες περίπου 4 δολάρια. Τα διπλάσια δηλαδή! Οι Ηνωμένες Πολιτείες καταβάλουν επίσης 20 δολάρια για κάθε εμβόλιο της Pfizer, ενώ η ΕΕ λίγο κάτω από 15 δολάρια. «Η διαφορά των τιμών δεν είναι μακροοικονομικά άσχετη», έγραψε ο πολύ γνωστός δημοσιογράφος Βόλφγκανγκ Μινχάου ,επικεφαλής του think tank «Eurointelligence», επικρίνοντας την πολιτική της ΕΕ. «Ο πιθανός αντίκτυπος της επιδίωξης χαμηλών τιμών είναι τεράστιος. Εάν η ΕΕ υποστεί μεγαλύτερο lockdown επειδή άλλοι αγοραστές είναι πρόθυμοι να κινηθούν γρηγορότερα και να πληρώσουν περισσότερα, το αποτέλεσμα αυτής της κοντόφθαλμης πολιτικής θα είναι τεράστιο» λέει ο Μινχάου. Όλα αυτά θα είχαν αποφευχθεί βέβαια αν οι ευρωπαικές κυβερνήσεις ειχαν αποκτήσεις τις πατέντες των εμβολίων και προχωρούσαν στην παραγωγή τους υπέρ των πολιτών.Αλλά κάτι τέτοιο θα ήταν σαν να απαρνιόντουσαν οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις τον ίδιο τον εαυτό τους!

Δεν θέλουν νομική ευθύνη για τις πιθανές παρενέργειες

Ο δεύτερος λόγος που εξηγεί ενδεχομένως την ολέθρια καθυστέρηση στην διανομή των εμβολίων στην Ευρώπη έχει να κάνει με το θέμα της νομικής ευθύνης των φαρμακευτικών κολοσσών αν κάτι πάει στραβά με τα εμβόλια και τις παρενέργειές τους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, υπάρχει ένας νόμος, γνωστός ως νόμος PREP , που προστατεύει τις φαρμακευτικές εταιρίες από το να προσαχθούν στο δικαστήριο στις ΗΠΑ εάν κάτι πάει στραβά με ένα εμβόλιο ή φάρμακο που παράγουν, ειδικά σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Οι φαρμακευτικές εταιρείες ήθελαν μια παρόμοια νομική «άφεση αμαρτιών» από την ΕΕ, αλλά η Επιτροπή δεν ήθελε να τους τη δώσει. «Γνωρίζαμε ότι ήταν πιθανό να αποδειχθεί ένα δύσκολο θέμα», δήλωσε ο αξιωματούχος της Επιτροπής που μετείχε στις διαπραγματεύσεις.

Η ισπανική El Pais εκφράζει μάλιστα αμφιβολίες αν τελικά η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επέμεινε τελικά στις συμβάσεις που υπέγραψε , να θεωρούνται υπόλογες οι εταιρείες για τα όποια λάθη και τις παρενέργειες. "Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έπρεπε να είχε ζητήσει τη συμβουλή δικηγόρων που ειδικεύονται σε εμπορικά θέματα και να μην στηρίζεται μόνο στη νομική της υπηρεσία", υποστηρίζει μια από τις εξειδικευμένες δικηγορικές εταιρείες στις Βρυξέλλες. Η ΕΕ επιμένει βέβαια ότι στόχος της δεν είναι η αντιδικία με οποιαδήποτε εταιρεία, αλλά η λήψη των εμβολίων το συντομότερο δυνατό. «Μόνο που η καθυστέρηση στην διάθεση των εμβολίων της BioNTech-Pfizer και Moderna και η ανακοίνωση της AstraZeneca ότι μπορεί να δώσει μόνο το ένα τέταρτο των δεσμευμένων φιαλιδίων, έχει οδηγήσει σε διακοπή του εμβολιασμού σε μεγάλες πόλεις όπως η Μαδρίτη, το Παρίσι ή η Λισαβόνα» γράφει η El Pais.

Θανατηφόρα η νεοφιλελεύθερη αντίληψη

Καλά η ΕΕ, αλλά τι γίνεται με τις κυβερνήσεις, που επαναπαύτηκαν στην καλή διάθεση των φαρμακευτικών κολοσσών για να κρύψουν την καταστροφική διαχείριση της κρίσης;

Οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις επιχειρούν μόνο με επικοινωνιακά κόλπα και διαρροές στον Τύπο να καλύψουν τις ευθύνες τους ,λέει ο καθηγητής Επιδημιολογίας στη Σορβόνη,Τζέρεμι Γουάρντ, μιλώντας στο Γαλλικό περιοδικό Marianne. «Σε μια επιδημία, είναι σημαντικό να παρέχουμε στους πολίτες σαφείς πληροφορίες ώστε να μπορούν να προετοιμαστούν. Η πρακτική των διαρροών στον Τύπο θέτει ένα ηθικό πρόβλημα επειδή βάζει τους ανθρώπους σε μια κατάσταση περιττής αβεβαιότητας» τονίζει ο καθηγητής Γουάρντ.

Εχοντας κλείσει ένα χρόνο πανδημίας και μπροστά σε ένα τρίτο lockdown, «είναι αδιανόητο να βλέπουμε τις νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις να έχουν εναποθέσει την υγεία των πολιτών στις εταιρείες ,αντί να στηρίξουν και να στηριχθούν στον δημόσιο τομέα» τονίζουν σε άρθρο τους η Ρεβέκα Γκλόβερ, καθηγήτρια στη Σχολή Πολιτικής Δημόσιας Υγείας, Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου και ο Νέισον Μάανι, καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης. «Η έρευνα και η ανάπτυξη των εμβολίων για τον covid-19 έχουν ανατεθεί σε εξωτερικούς συνεργάτες με μεγάλο κόστος - και με λίγες ενδείξεις προς το παρόν για την αποτελεσματικότητά τους. Πολλά από αυτά τα συμβόλαια που έχουν φτάσει στις πρώτες σελίδες, δείχνουν ότι οι εταιρίες αξιοποίησαν δωρεάν δημόσια κέντρα δοκιμών και εργαστηριακές υπηρεσίες» γράφουν οι δύο επιστήμονες. Τα τελευταία τρία χρόνια μάλιστα , οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες ξόδεψαν 28,6 δισεκατομμύρια δολάρια για εξαγορές μετοχών και μόλις 10 δισεκατομμύρια δολάρια για έρευνα και ανάπτυξη , όπως αποκάλυψε η Αμερικανίδα καθηγήτρια Νομικής και βουλευτίνα της Καλιφόρνιας ,Κέιτι Πόρτερ.

Όπως λέει η καθηγήτρια Νομικής στο Στάνφορντ και συγγραφέας , Ρόμπιν Φέλντμαν , «είναι τέτοια η επιτακτική ανάγκη κέρδους των μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών ,που έχουν επενδύσει πολύ περισσότερα σε ασθένειες του τρόπου ζωής, όπως η στυτική δυσλειτουργία και η φαλάκρα ,παρά σε ασθένειες του Παγκόσμιου Νότου»…