Axios: Το Ισραήλ ετοίμαζε την επίθεση στο Ιράν επί 8 μήνες - Πώς στήθηκε η επιχείρηση

Για οκτώ ολόκληρους μήνες προετοίμαζε κάτω από άκρα μυστικότητα το Ισραήλ την ευρείας κλίμακας επίθεση στις στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, που εξαπέλυσε τα ξημερώματα της Παρασκευής 13 Ιουνίου, σύμφωνα με ανάλυση του ειδησεογραφικού ιστότοπου Axios.

Όπως αναφέρεται στην ανάλυση, η ευρείας κλίμακας επιχείρηση του Ισραήλ με όνομα «Rising Lion» είχε στόχο τις πυρηνικές εγκαταστάσεις, τους πυραυλικούς σταθμούς, τους επιστήμονες και τους στρατηγούς του Ιράν και ήταν το αποτέλεσμα οκτώ μηνών εντατικών, μυστικών προετοιμασιών.

Η επιχείρηση αυτή πυροδότησε μια νέα κρίση στη Μέση Ανατολή, με τον κίνδυνο να εμπλακούν και οι ΗΠΑ, καταρρίπτοντας κάθε ελπίδα για επίτευξη πυρηνικής συμφωνίας και κατάφερε ίσως το ισχυρότερο πλήγμα στο ιρανικό καθεστώς από την Επανάσταση του 1979.

Στόχος στρατηγοί και επιστήμονες

Το Ισραήλ επιχειρεί να «εξαλείψει» τις πυρηνικές και βαλλιστικές δυνατότητες του Ιράν, σε μια επιχείρηση που αναμένεται να διαρκέσει αρκετές ημέρες, όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, ενώ άλλοι Ισραηλινοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι μπορεί να κρατήσει εβδομάδες.

Μόνο στις πρώτες ώρες της επιχείρησης, το Ισραήλ επιχείρησε να δολοφονήσει πυρηνικούς επιστήμονες που, σύμφωνα με ισχυρισμούς, διέθεταν την τεχνογνωσία για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας. Περίπου 25 επιστήμονες βρέθηκαν στο στόχαστρο και τουλάχιστον δύο έχουν επιβεβαιωμένα σκοτωθεί μέχρι στιγμής.

Το Ισραήλ στόχευσε επίσης ολόκληρη την ανώτατη στρατιωτική ηγεσία του Ιράν. Ο διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης και ο αρχηγός του γενικού επιτελείου είναι και οι δύο επιβεβαιωμένα νεκροί, μαζί με έναν ακόμη ανώτερο στρατηγό.

Η επιχείρηση δεν περιορίστηκε μόνο σε αεροπορικές επιδρομές. Σύμφωνα με Ισραηλινούς αξιωματούχους, πράκτορες της Μοσάντ δρουν στο έδαφος του Ιράν πραγματοποιώντας μυστικές επιχειρήσεις σαμποτάζ σε πυραυλικές εγκαταστάσεις και συστήματα αεράμυνας.

Το Ισραήλ αναμένεται να συνεχίσει τις επιθέσεις στις υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, καθώς και σε άλλους στόχους, τις επόμενες ημέρες.

Πώς στήθηκε η επιχείρηση

Η ιδέα μιας συντονισμένης επιχείρησης κατά των πυρηνικών και πυραυλικών υποδομών του Ιράν, που ο Νετανιάχου θεωρεί υπαρξιακή απειλή για το Ισραήλ, ενισχύθηκε μετά το ιρανικό πλήγμα του Οκτωβρίου. Η ραγδαία ανάπτυξη του ιρανικού οπλοστασίου και η αποδυνάμωση της αεράμυνας ώθησαν τον Νετανιάχου να δώσει εντολή για πλήρη στρατιωτικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό.

Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό, σημαντικό ρόλο έπαιξαν και πληροφορίες για έρευνες εξοπλισμού που θα μπορούσαν να επιτρέψουν στο Ιράν να φτιάξει πυρηνική βόμβα πιο γρήγορα. Η επικείμενη λειτουργία ενός υπόγειου εργοστασίου εμπλουτισμού ουρανίου, άτρωτου ακόμη και σε αμερικανικές βόμβες bunker buster, επιτάχυνε τις εξελίξεις.

Ακόμη και όταν ο Τραμπ προωθούσε μια πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, το Ισραήλ προετοιμαζόταν για επίθεση: μάζευε πληροφορίες, αναπτύσσονταν δυνάμεις και γίνονταν ασκήσεις. Οι κινήσεις αυτές προκάλεσαν ανησυχία στον Λευκό Οίκο, που φοβόταν ότι το Τελ Αβίβ θα προχωρήσει χωρίς συνεννόηση. Ο Νετανιάχου δεσμεύτηκε πως δεν θα το κάνει, ενώ το μήνυμα του Λευκού Οίκου ήταν σαφές: «Αν επιτεθείτε, θα είστε μόνοι σας».

Παρότι ο Τραμπ δήλωνε δημόσια αντίθετος με την επίθεση, Ισραηλινοί αξιωματούχοι αποκάλυψαν μετά την έναρξή της πως υπήρχε συντονισμός με την Ουάσιγκτον. Σύμφωνα με το Axios, δύο Ισραηλινοί αξιωματούχοι υποστήριξαν ότι ο Τραμπ προσποιούνταν δημόσια πως διαφωνεί, αλλά ιδιωτικά έδωσε το «πράσινο φως».

Στόχος ήταν να πιαστεί το Ιράν εξαπίνης, ώστε οι επιστήμονες και οι αξιωματούχοι-στόχοιτου Ισραήλ να μην αλλάξουν τοποθεσία. Όπως αναφέρουν τώρα Ισραηλινοί αξιωματούχοι, ακόμη και η τηλεφωνική επικοινωνία του Τραμπ με τον Νετανιάχου, η οποία παρουσιάστηκε ως προσπάθεια ανάσχεσης, στην πραγματικότητα αφορούσε τον τελικό συντονισμό.

Η επίσημη θέση των ΗΠΑ

Η αμερικανική πλευρά δεν έχει επιβεβαιώσει τίποτε από αυτά. Στις ώρες πριν και μετά την επίθεση, η κυβέρνηση Τραμπ διατήρησε δημόσια και ιδιωτικά αποστάσεις από την ισραηλινή επιχείρηση.

Ο Υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσε αμέσως ότι η επίθεση του Ισραήλ ήταν «μονομερής» και πως οι ΗΠΑ δεν είχαν καμία συμμετοχή. Λίγες ώρες αργότερα, ο Τραμπ επιβεβαίωσε ότι γνώριζε για την επικείμενη επίθεση, τόνισε όμως πως οι ΗΠΑ δεν ενεπλάκησαν στρατιωτικά.

Το εύρος της αμερικανικής εμπλοκής σε επίπεδο πληροφοριών, υποστήριξης και άμυνας προς το Ισραήλ παραμένει ακόμη ασαφές.

Ποιες αναμένεται να είναι οι επόμενες κινήσεις

Το Ισραήλ προετοιμάζεται για μαζική αντίδραση του Ιράν, με εκατοντάδες βαλλιστικούς πυραύλους και drones προς ισραηλινό έδαφος — και πιθανώς προς αμερικανικές βάσεις στην περιοχή.

Ιρανοί αξιωματούχοι απείλησαν την Παρασκευή ότι η απάντησή τους θα στοχεύσει και τις Ηνωμένες Πολιτείες.