Αυτά τα νησιά της Ευρώπης ξέφυγαν από τη «δίνη» του υπερτουρισμού - Στην Ελλάδα το ένα

Μεγάλα προβλήματα έχει δημιουργήσει ο υπερτουρισμός στα πιο δημοφιλή μέρη της Ευρώπης, τόσο τον χειμώνα όσο και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. 

Μάλιστα, για άλλη  μια χρονιά καλείται να δοκιμάσει τα όρια πιο hot προορισμών. Με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τη Βαρκελώνη, ο υπερτουρισμός και κατ’ επέκταση οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, έχουν εκτοξεύσει τα ενοίκια, αλλά επίσης έχουν δημιουργήσει δυσκολίες στις ζωές των ντόπιων. 

Τα τελευταία χρόνια, στις περιοχές που βιώνουν στο έπακρο τις συνέπειες του υπερτουρισμού, έχουν ξεσπάσει διάφορες διαμαρτυρίες, προκειμένου να ληφθούν μέτρα και μπει σε προτεραιότητα η ζωή των κατοίκων. 

Επιζήμιος ο υπερτουρισμός για τις μικρές περιοχές

Με φόντο τις ατέλειωτες ορδές τουριστών, πολλοί εξετάζουν το ενδεχόμενο να επισκεφτούν έναν λιγότερο δημοφιλή προορισμό για να γλιτώσουν τα μεγάλα πλήθη, αλλά και για να απολαύσουν πιο ήρεμα τοπία. 

Ο υπερτουρισμός έχει μεταμορφώσει πολλές περιοχές, ακόμη και τις πιο μικρές, όπως τα νησιά. Η πίεση που προξενεί και ο ρυθμός ζωής που καλλιεργεί κάνουν την ζωή των κατοίκων μη βιώσιμη. 

Τι αποκάλυψαν τα στοιχεία της Κομισιόν

Μια νέα ανάλυση από το BookRetreats.com διερεύνησε ποια νησιά είναι πιο φορτωμένα και ποια έχουν διαμορφώσει αθόρυβα μια πιο βιώσιμη προσέγγιση.

Η ιστοσελίδα Book Retreats ανέλυσε τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εστιάζοντας στο πόσες διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα υπήρχαν ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (km2), ένα βασικό μέτρο της πυκνότητας του τουρισμού. Αυτή η μέτρηση δείχνει πόσο πυκνός γίνεται ο τουρισμός σε μικρές περιοχές, με ιδιαίτερο αντίκτυπο στα νησιά όπου οι υποδομές, η γη και οι φυσικοί πόροι είναι περιορισμένοι.

Το πιο τουριστικό νησί της Ευρώπης

Η Μαγιόρκα μπορεί να είναι το πιο πολυσύχναστο νησί της Ευρώπης, αλλά κανένας προορισμός δεν συγκεντρώνει περισσότερο τουρισμό σε τόσο μικρό χώρο όσο η Μάλτα.

Με μόλις 316 km2, η Μάλτα είναι αρκετά μικρή για να χωρέσει το Λονδίνο πέντε φορές, αλλά βλέπει περισσότερες από 38.700 διανυκτερεύσεις ανά km2.

Η πίεση είναι ορατή σε όλο το νησί, ειδικά σε τουριστικά hotspots όπως η Γαλάζια Λιμνοθάλασσα του Comino, η οποία προσελκύει έως και 12.000 επισκέπτες την ημέρα το καλοκαίρι. Λόγω της έντονης πίεσης που ασκούν αυτοί οι αριθμοί στο τοπικό περιβάλλον και τις υποδομές, οι αρμόδιοι εισήγαγαν πρόσφατα ένα ημερήσιο ανώτατο όριο 4.000 επισκεπτών στην περιοχή, ενώ απαιτείται πλέον κράτηση.

Παρά τα σαφή αυτά προβλήματα, η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει σχέδια για την αύξηση των συνολικών αφίξεων σε 4,5 εκατομμύρια μέχρι το 2034.

Και τα Κανάρια Νησιά στη δίνη του υπερτουρισμού

Όπως ήταν αναμενόμενο, μετά τη Μάλτα στην κατάταξη ακολουθεί μια σειρά ισπανικών νησιών.

Γνωστό για τις χρυσές παραλίες του, τα ηφαιστειακά μονοπάτια του και την ολόχρονη ηλιοφάνεια, το Λανζαρότε αποτελεί εδώ και καιρό πόλο έλξης για τους παραθεριστές. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το νησί αυτό βλέπει σήμερα περισσότερες από 21.600 διανυκτερεύσεις ανά km2.

Η Τενερίφη καταγράφει 16.873 διανυκτερεύσεις, ακολουθούμενη στενά από την Γκραν Κανάρια με 16.709. Ακόμη και η Φουερτεβεντούρα, που συχνά προβάλλεται ως μια πιο ήσυχη επιλογή, κατατάσσεται στη 12η θέση μεταξύ των πιο κορεσμένων νησιών της ηπείρου.

Αν και ο τουρισμός αντιπροσωπεύει περίπου το 35% του ΑΕΠ των Καναρίων Νήσων, πολλοί κάτοικοι λένε ότι το κόστος του μαζικού τουρισμού αντισταθμίζει τα οφέλη.

Όσο πλησιάζει το καλοκαίρι, οι διαμαρτυρίες έχουν εξαπλωθεί σε όλα τα νησιά, με χιλιάδες ανθρώπους να βγαίνουν στους δρόμους για να ζητήσουν ανώτατα όρια στον αριθμό των επισκεπτών, αυστηρότερους ελέγχους στις βραχυχρόνιες μισθώσεις και προστασία του πολιτισμού των Κανάριων Νήσων. 

Στις Βαλεαρίδες Νήσους η ισορροπία «έχει κάνει φτερά»

Για δεκαετίες, η Ίμπιζα και η Φορμεντέρα έχουν προσελκύσει τους ταξιδιώτες με τα γαλαζοπράσινα νερά τους και τη θρυλική νυχτερινή ζωή τους. Αλλά για τους 170.000 ανθρώπους που αποκαλούν αυτά τα νησιά σπίτι τους, η κλίμακα του τουρισμού έχει επίσης γίνει συντριπτική.

Πέρυσι σημειώθηκε ρεκόρ 3,7 εκατομμυρίων επισκεπτών, μαζί με άλλη μια σεζόν με αυξανόμενα ενοίκια, φραγμένους δρόμους και γεμάτες παραλίες. Με πάνω από 17.000 διανυκτερεύσεις ανά km2, η Ίμπιζα και η Φορμεντέρα είναι τα πιο υπερπλήρη από τα νησιά των Βαλεαρίδων.

Ενώ οι ντόπιοι συμφωνούν ότι ο τουρισμός είναι ζωτικής σημασίας, πολλοί λένε ότι η ισορροπία έχει κλονιστεί υπερβολικά, ανεβάζοντας το κόστος ζωής και καθιστώντας τη στέγαση απλησίαστη.

Τα νησιά που εφαρμόζουν βιώσιμο τουρισμό

Παρά τις δυσοίωνες προοπτικές για πολλά από τα νησιά της Ευρώπης, δεκάδες παραμένουν παραδείγματα προορισμών όπου ο βιώσιμος τουρισμός ωφελεί τους κατοίκους.

Για τους ταξιδιώτες που είναι πρόθυμοι να αποτολμήσουν το βορρά, το Σβάλμπαρντ προσφέρει πραγματική γαλήνη στην Ευρώπη. Με μόλις 2,4 διανυκτερεύσεις ανά km2, το αρκτικό αρχιπέλαγος είναι ο λιγότερο πολυσύχναστος νησιωτικός προορισμός στην ήπειρο.

Με πρόσβαση από την ηπειρωτική Νορβηγία, το Σβάλμπαρντ μοιάζει με ένα πραγματικό σύνορο. Το καλοκαίρι, το μεσονύκτιο απλώνεται σε σιωπηλούς παγετώνες και ευρύχωρα φιόρδ, καθιστώντας το ένα από τα λίγα μέρη στην Ευρώπη όπου μπορείτε να κάνετε πεζοπορία, καγιάκ ή απλά να καθίσετε χωρίς να δείτε ψυχή. Αυτό που κάνει το Σβάλμπαρντ ιδιαίτερα μοναδικό είναι η προσέγγισή του στον τουρισμό.

Η ελληνική «συμμετοχή» κόντρα στον υπερτουρισμό

Πολλά από τα ελληνικά νησιά, το καλοκαίρι πλήττονται από την κοσμοπλημμύρα. Ωστόσο, η Χίος, παρ’ όλο που είναι το πέμπτο μεγαλύτερο νησί της χώρας, παραμένει αισθητά κάτω από το ραντάρ. Έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με το Λανζαρότε, αλλά βλέπει περίπου 21.000 λιγότερες διανυκτερεύσεις ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.

Χωρίς πίεση για την ανάπτυξη τουρισμού μεγάλης κλίμακας, το νησί έχει υιοθετήσει μια πιο βιώσιμη προσέγγιση, εστιάζοντας σε μικρές, οικογενειακές πανσιόν, σε πέτρινα σπίτια που έχουν μετατραπεί και στη διατήρηση της πολιτιστικής του κληρονομιάς.

Άλλα ελληνικά νησιά που συγκαταλέγονται στα λιγότερο πολυσύχναστα της Ευρώπης είναι η Εύβοια, η Λέσβος, η Λήμνος, η Ικαρία και η Σάμος.

Υπάρχει λύση και για τα Κανάρια Νησιά: το  El Hierro

Στο δυτικό άκρο των Καναρίων Νήσων, το El Hierro μοιάζει να βρίσκεται πολύ μακριά από τα πιο πολυσύχναστα θέρετρα της περιοχής. Με μόλις 610 διανυκτερεύσεις ανά km2, είναι ο λιγότερο πολυσύχναστος νησιωτικός προορισμός της Ισπανίας.

Λιγότεροι από 11.000 άνθρωποι ζουν στο νησί και ο τουρισμός παραμένει σκόπιμα μικρής κλίμακας. Δεν υπάρχουν απευθείας πτήσεις προς το El Hierro, πράγμα που σημαίνει ότι δέχεται ελάχιστους επισκέπτες σε σύγκριση με τη γειτονική Τενερίφη. 

Το τοπίο είναι ακατέργαστο και εντυπωσιακό: ηφαιστειακοί βράχοι, φυσικές πισίνες, αρχαία δάση και ορεινά αγροκτήματα, όλα βρίσκονται μέσα σε ένα απόθεμα βιόσφαιρας που έχει αναγνωριστεί από την UNESCO.