Ελεύθεροι επαγγελματίες: Ποιοι έχουν εκπτώσεις και απαλλαγές από το τεκμήριο - Πότε μπορεί να «κουρευτεί» ο λογαριασμός της εφορίας
Δεκάδες ειδικές κατηγορίες επαγγελματιών θα έχουν χαμηλότερη ή και μηδενική επιβάρυνση από το νέο σύστημα φορολόγησης των φετινών εισοδημάτων τους με βάση τις τελικές ρυθμίσεις του φορολογικού νομοσχεδίου για τις εκπτώσεις και τις απαλλαγές από το τεκμήριο.
Παράλληλα όλοι οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα αμφισβήτησης του ύψους του εισοδήματος και συνεπώς του φόρου που θα αναγράφεται στο εκκαθαριστικό που θα λάβουν από την εφορία το 2024 με την επίκληση πραγματικών περιστατικών και την αποδοχή ελέγχου.
Συνολικά χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες θα φορολογηθούν με μειωμένο έως 67% τεκμήριο η και με βάση το εισόδημα που θα εμφανίσουν στη φορολογική τους δήλωση.
Αναλυτικότερα ο χάρτης διαμορφώνεται ως εξής:
Οι εκπτώσεις
Το τεκμήριο μειώνεται κατά 50% για:
- επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία 67% έως 79%
- επαγγελματίες που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους
- γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα
- γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%
- γονείς πολύτεκνων οικογενειών
- εκμεταλλευτές ταξί με ποσοστό ιδιοκτησίας επί του οχήματος που δεν υπερβαίνει το 25%.
Την ίδια ώρα το τεκμήριο μειώνεται κατά 67% για τους ελεύθερους επαγγελματίες με διάρκεια δραστηριότητας 4 χρόνια και κατά 33% για τον 5ο χρόνο ενώ εξαίρεση από την προσαύξηση του τεκμηρίου με βάση το τζίρο θα έχουν τα περίπτερα αλλά μόνο όσον αφοράς το κομμάτι του τζίρου που προέρχεται από πωλήσεις καπνοβιομηχανικών προϊόντων.
Μειωμένο τεκμαρτό εισόδημα θα έχουν οι επαγγελματίες με εποχική δραστηριότητα όπως για τα κυλικεία στα σχολεία και τουριστικά επαγγέλματα καθώς για τη συγκεκριμένη κατηγορία το ύψος του φορολογητέου εισοδήματος θα υπολογίζεται με το πραγματικό χρόνο δραστηριότητας δηλαδή με βάση δωδεκατημόρια. Για παράδειγμα για 6 μήνες λειτουργίας το ελάχιστο ποσό θα μειώνεται στο μισό και για 10 μήνες λειτουργίας στα 10/12.
Επίσης το τεκμήριο μειώνεται για όσους επαγγελματίες αποκτούν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα καθώς τ; ποσά αυτά συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου. Για παράδειγμα, αν το τεκμήριο για έναν επαγγελματία προσδιορίζεται στις 12.000 ευρώ και ο ίδιος έχει εισόδημα από μισθούς ύψους 7.000 ευρώ, το τεκμήριο μειώνεται στις 5.000 ευρώ (12.000-5.000).
Απαλλαγές
Δεν θα φορολογούνται με βάση το τεκμαρτό εισόδημα οι:
- οι αγρότες
- όσοι αμείβονται με μπλοκάκι και με έως 3 εργοδότες
- οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%
- τα καφενεία σε χωριά με λιγότερους από 500 κατοίκους και νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους. Πρόκειται για 1.800 επιχειρήσεις από τις οποίες έτσι κι αλλιώς τα προσδοκώμενα έσοδα ήταν περιορισμένα
- οι ασφαλιστικοί σύμβουλοι που συνεργάζονται με μέχρι 2 εταιρείες οι οποίοι προσομοιάζουν με το καθεστώς των εργαζόμενων με «μπλοκάκι»
- οι επαγγελματίες με δραστηριότητα έως τρία χρόνια.
Μαχητότητα τεκμηρίου
Οι φορολογούμενοι μπορούν να αμφισβητήσουν το τεκμήριο ιδίως στις παρακάτω περιπτώσεις:
- στρατιωτική θητεία,
- φυλάκιση,
- νοσηλεία σε νοσοκομείο ή κλινική,
- αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή λοχείας με βάση την εργατική νομοθεσία,
- εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας,
- ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ατομικής τους επιχείρησης ή της άδειας άσκησης επαγγέλματός τους,
- απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου που υπαγορεύει το δημόσιο συμφέρον,
- άλλοι λόγοι ανωτέρας βίας που εμποδίζουν την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Για την εφαρμογή των παραπάνω, ο φορολογούμενος υποβάλλει στη φορολογική διοίκηση τα αναγκαία δικαιολογητικά για την απόδειξη των ισχυρισμών του.
Παράλληλα όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν το ποσό του φόρου που προκύπτει από το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής εφόσον ζητήσουν τη διενέργεια ελέγχου από τις φορολογικές αρχές για να αποδειχθεί ότι το πραγματικό τους εισόδημα είναι χαμηλότερο από το τεκμαρτό. Η τελική ρύθμιση του νομοσχεδίου προβλέπει ότι θα πρέπει να ορίζεται ο χρόνος διενέργειας του ελέγχου.
Πώς η εφορία θα βγάζει το τεκμαρτό φόρο
Για τον προσδιορισμό του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος θα λαμβάνονται υπόψη τρείς παράγοντες:
- Ο εκάστοτε ισχύων κατώτατος μισθός προσαυξημένος κατά 10% για κάθε 3 χρόνια επαγγελματικής δραστηριότητας μετά την πρώτη εξαετία ή ο ανώτερος ετήσιος μισθός που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει σε υπάλληλό του. Λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο από τα δύο ποσά, με ανώτατο όριο σε κάθε περίπτωση τις 30.000 ευρώ.
- Το ύψος του τζίρου της επιχείρησης. Η ελάχιστη αμοιβή προσαυξάνεται στο 5% επί του ποσού κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του Κ.Α.Δ.
- Το 10% του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού με όριο τις 15.000 ευρώ.
Σημειώνεται ότι το ελάχιστο καθαρό εισόδημα που θα προκύπτει από το άθροισμα των παραπάνω παραγόντων δεν μπορεί να ξεπερνά τα 50.000 ευρώ
