Ελεύθεροι επαγγελματίες: Το τεκμαρτό εισόδημα «κόβει» επιδόματα και φοροεκπτώσεις το 2024

Στη ζώνη υψηλού κινδύνου, να λάβουν μειωμένα ή και να χάσουν κοινωνικά επιδόματα και φοροαπαλλαγές το 2024 βρίσκονται χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες καθώς το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα με τις προσαυξήσεις που προβλέπει το νέο φορολογικό νομοσχέδιο σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνει τα εισοδηματικά όρια με βάση τα οποία χορηγούνται το επίδομα στέγασης και τέκνων, την έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ και στο ηλεκτρικό ρεύμα καθώς και τη δυνατότητα εγγραφής των παιδιών σε δημόσιους βρεφονηπιακούς σταθμούς.

Εκτιμάται ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι θα χάσουν συνολικά 110 εκατ. ευρώ από τα κοινωνικά επιδόματα, ποσό που θα φέρει ανάλογη εξοικονόμηση στις δαπάνες του δημοσίου και σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας το κονδύλι θα δοθεί για την ενίσχυση ευάλωτων νοικοκυριών.

Επισημαίνεται ότι για πρώτη φορά φέτος μπήκε κόφτης στη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης καθώς αποκλείστηκαν τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα εφόσον ο ετήσιος τζίρος τους ξεπερνά τα 80.000 ευρώ. 

Με βάση τα στοιχεία από την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων σε σύνολο 735.000 ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων το 70% δηλαδή 514.500 εμφάνισαν στην εφορία εισοδήματα χαμηλότερα από 10.000 ευρώ οι οποίοι με βάση το τεκμαρτό θα υποχρεωθούν να δηλώσουν υψηλότερα εισοδήματα.

Με την αύξηση του φορολογητέου εισοδήματος τα επιδόματα και οι φοροαπαλλαγές που κινδυνεύουν να χάσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι τα ακόλουθα:

- Επίδομα τέκνων. Το επίδομα καταβάλλεται με βάση τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων, το ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα και την κατηγορία του ισοδύναμου οικογενειακού εισοδήματος. Στο νόμο προβλέπονται τρεις κατηγορίες οικογενειακού εισοδήματος και συγκεκριμένα α) η πρώτη κατηγορία: έως 6.000 ευρώ, β) η δεύτερη: από 6.001ευρώ έως 10.000 ευρώ και γ) η τρίτη: από 10.001 ευρώ έως 15.000 ευρώ. Για τον προσδιορισμό της κατηγορίας οικογενειακού εισοδήματος λαμβάνεται υπόψη το εισόδημα που αναφέρεται στο εκκαθαριστικό του τρέχοντος οικονομικού έτους. το ποσό του επιδόματος παιδιού ανέρχεται μηνιαίως: α) για την πρώτη κατηγορία οικογενειακού εισοδήματος σε 70 ευρώ για το πρώτο εξαρτώμενο τέκνο, 70€ για το δεύτερο και 140 ευρώ για το τρίτο και κάθε τέκνο πέραν του τρίτου, β) για την δεύτερη κατηγορία σε 42 ευρώ για το πρώτο εξαρτώμενο τέκνο, 42 ευρώ για το δεύτερο και 84 ευρώ για το τρίτο και κάθε τέκνο πέραν του τρίτου και γ) για την τρίτη κατηγορία σε 28 ευρώ για το πρώτο εξαρτώμενο τέκνο, 28 ευρώ για το δεύτερο και 56 ευρώ για το τρίτο και κάθε τέκνο πέραν του τρίτου.

- Επίδομα στέγασης. Για τη χορήγηση του το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού. Το ποσό του επιδόματος στέγασης ορίζεται για τον δικαιούχο 70 ευρώ το μήνα και για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού προσαύξηση 35 ευρώ το μήνα.

- ΕΝΦΙΑ. Έκπτωση 50% στον ΕΝΦΙΑ παρέχεται υπό την προϋπόθεση ότι το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του τελευταίου φορολογικού έτους δεν υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι επαγγελματίες που απολάμβαναν τη μείωση αυτή θα τη χάσουν. Για παράδειγμα σήμερα επαγγελματίας με έξι χρόνια λειτουργίας, δηλώνει 5.000 ευρώ, έχει μειωμένο ΕΝΦΙΑ κατά 50%. Με το νέο σύστημα το δηλωθέν εισόδημα θα είναι τουλάχιστον 10.920 ευρώ (τεκμαρτό). Εξαιτίας της αύξησης του εισοδήματος θα χάσει την έκπτωση.

Σημειώνεται ότι για την μείωση του ΕΝΦΙΑ εκτός του εισοδηματικού ορίου θα πρέπει το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματά της ο υπόχρεος δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ο ή η σύζυγος ή συμβιών και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του, λαμβανομένων υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος, δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ. και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας δεν υπερβαίνει το ποσό των 85.000 ευρώ για τον άγαμο, των 150.000 ευρώ για τον έγγαμο και τον ή τη σύζυγό του ή συμβιούντα ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο και των 200.000 ευρώ για τον έγγαμο, τον ή την σύζυγό του ή συμβιούντα και τα εξαρτώμενα τέκνα τους ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα.