Ελλάδα-Λιβύη: «Ναυμαχία» στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για ΑΟΖ και έρευνες

Με ανταλλαγή θέσεων, αλλά και κοινή προσήλωση στη διπλωματία και τον διάλογο, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, και ο Λίβυος ομόλογος του, πρέσβης Τάχερ Μοχάμεντ Αλ Σουν, τοποθετήθηκαν επί του ζητήματος της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Λιβύη.

Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας, στην τοποθέτησή του, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην πρόσφατη συνάντηση της Διεθνούς Επιτροπής Παρακολούθησης της «Διαδικασίας του Βερολίνου», τονίζοντας τη σημασία ευρείας συμμετοχής των γειτονικών κρατών για την ενίσχυση των διεθνών προσπαθειών στη Λιβύη.

Επανέλαβε την πρόθεση της ελληνικής πλευράς για εποικοδομητικό διάλογο με τη Λιβύη σε όλα τα διμερή ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης και της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών.

Για αντιπαραγωγικές ενέργειες κατηγόρησε τη Λιβύη η Ελλάδα

«Είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε σε εποικοδομητικό διάλογο για την αντιμετώπιση όλων των ζητημάτων με τους Λίβυους συνομιλητές μας», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «δηλώσεις ή ενέργειες που κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση είναι προφανώς αντιπαραγωγικές». «Το τελευταίο που χρειάζεται η περιοχή μας αυτή την ταραχώδη περίοδο είναι μια νέα εστία έντασης» σημείωσε ο κ. Σέκερης.

Από την πλευρά του ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Λιβύης, πρέσβης Τάχερ Μοχάμεντ Αλ Σουν, ανέφερε στην τοποθέτησή του ότι «η διπλωματία αποτελεί τη λύση σε τέτοιες περιπτώσεις και η Λιβύη πάντοτε εκτείνει χείρα συνεργασίας για διεθνή και περιφερειακή συνεργασία». Επεσήμανε απευθυνόμενος στον κ. Σέκερη ότι η Λιβύη δεν προέβη σε «καμία πρόκληση» (provocation), σημειώνοντας ότι «η πρόκληση υφίσταται όταν ανακοινώνετε ότι θα κάνετε έρευνες σε διαφιλονικούμενη περιοχή».

 Παράλληλα, τόνισε ότι «ακόμα και τώρα, παρά τις διαιρέσεις, οι αρχές της Δυτικής και Ανατολικής Λιβύης ήταν ενωμένες και εξέδωσαν κοινές δηλώσεις καταδικάζοντας τέτοιες πράξεις».

«Συμφωνώ απόλυτα μαζί σας, αγαπητέ συνάδελφε, ότι η διπλωματία πρέπει να έχει τον πρώτο λόγο και πρέπει να αξιοποιήσουμε τους ιστορικούς δεσμούς μεταξύ των χωρών μας για την επίλυση αυτού και άλλων ζητημάτων» ανέφερε ο Λίβυος Μόνιμος Αντιπρόσωπος.

Λάθος στη μετάφραση;

Ο κ. Σέκερης επανήλθε, ασκώντας το δικαίωμα απάντησης για να διευκρινίσει ότι «αν δεν υπήρξε λάθος στη μετάφραση της Αραβικής, στη δήλωση του δεν υπήρξε καμία αναφορά σε πρόκληση» (όρος που χρησιμοποίησε η λιβυκή πλευρά) και επεσήμανε ότι «δήλωσα το προφανές, ότι εμείς πρέπει να επιλύουμε τα ζητήματα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και αυτό περιλαμβάνει και την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. Πιστεύω λοιπόν ότι μέσω της συνεργασίας, μέσω του διαλόγου, αυτό μπορεί να επιτευχθεί».

Ο Λίβυος Μόνιμος Αντιπρόσωπος αναδιπλώθηκε λέγοντας ότι «κατάλαβα ότι στη δήλωση σας αναφέρατε ότι οποιεσδήποτε προκλητικές δηλώσεις δεν πρόκειται να βοηθήσουν τη διπλωματία. Και γι' αυτό λέω ότι δεν προσπαθήσαμε να σας προκαλέσουμε με τις δηλώσεις μας. Εμείς θέλουμε διπλωματία. Η δράση που συνέβη, αυτή ήταν που τα πυροδότησε όλα αυτά. Είμαστε φίλοι και θα βρούμε τρόπους να επιλύσουμε αυτό το ζήτημα», επιβεβαιώνοντας εκ νέου την κοινή πρόθεση διατήρησης των διαύλων επικοινωνίας και της διπλωματικής συνεργασίας παρά τις υφιστάμενες διαφωνίες.

Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε εν μέσω συνεχιζόμενων διεργασιών υπό τα Ηνωμένα Έθνη για την προώθηση πολιτικής λύσης στη Λιβύη, καθώς και εν μέσω διεθνών ανησυχιών για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.

Ενημέρωση για την πολιτική κατάσταση στη Λιβύη

Η Ειδική Αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα για τη Λιβύη, Χάνα Τέτε, παρουσίασε εκτενή ενημέρωση σχετικά με τις πολιτικές, οικονομικές και ανθρωπιστικές εξελίξεις στη χώρα, σημειώνοντας ότι η Λιβύη βρίσκεται «σε ένα ακόμη κρίσιμο σταυροδρόμι» στην πορεία της προς την εθνική ενότητα, τη δημοκρατία και τη σταθερότητα.

Η κ. Τέτε ξεκίνησε χαιρετίζοντας την πρόσφατη επανέναρξη του Διεθνούς Σχήματος Παρακολούθησης της Διαδικασίας του Βερολίνου για τη Λιβύη (IFC-L) στις 20 Ιουνίου στο Βερολίνο και τόνισε ότι η συνάντηση σηματοδότησε «σημαντική στροφή προς την αναζωογόνηση του διεθνούς συντονισμού για τη Λιβύη και την εδραίωση της διεθνούς στήριξης στις προσπάθειες του ΟΗΕ».

Αναφερόμενη στην κατάσταση επί του πεδίου, η κ. Τέτε περιέγραψε πως, μετά τις ένοπλες συγκρούσεις στην Τρίπολη τον Μάιο, η UNSMIL ήρθε σε εκτενείς επαφές με πολιτικούς και στρατιωτικούς παράγοντες, ηγέτες φυλών, την κοινωνία των πολιτών και διεθνείς εταίρους, ώστε να αποτραπεί νέα βία. Σημείωσε ότι μετά από αυτή την εμπλοκή, το Προεδρικό Συμβούλιο δημιούργησε στις 18 Μαΐου Επιτροπή Εκεχειρίας «για την παρακολούθηση της τήρησης της εκεχειρίας, τη διευκόλυνση μόνιμης κατάπαυσης του πυρός και την προστασία των αμάχων».

 Στις 4 Ιουνίου ακολούθησε η ίδρυση Προσωρινής Επιτροπής Ασφαλείας και Στρατιωτικών Διακανονισμών, αρμόδιας για την εδραίωση της ειρήνης και την αναδιοργάνωση δυνάμεων στην Τρίπολη. Αυτές οι ενέργειες οδήγησαν στην αποχώρηση βαριά οπλισμένων δυνάμεων από τις κεντρικές αρτηρίες της Τρίπολης έως τις 11 Ιουνίου και την αντικατάστασή τους από την αστυνομία και τη στρατιωτική αστυνομία. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι «η εκεχειρία παραμένει εύθραυστη και η συνολική κατάσταση ασφάλειας απρόβλεπτη».

Προβληματίζουν οι συγκρούσεις

Με ιδιαίτερη ανησυχία, η κ. Τέτε ανέφερε ότι οι συγκρούσεις του Μαΐου προκάλεσαν νεκρούς και τραυματίες αμάχους καθώς και σοβαρές ζημιές σε κρίσιμες υποδομές, όπως νοσοκομεία, πανεπιστήμια και φυλακές. Ιδιαίτερη ανησυχία εξέφρασε για «την ανακάλυψη ομαδικών τάφων στην περιοχή Άμπου Σλίμ», παραθέτοντας ενδείξεις σοβαρών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως «εξωδικαστικές εκτελέσεις, βασανιστήρια και εξαφανίσεις προσώπων, φερόμενες πράξεις κρατικών υπηρεσιών ασφαλείας, ιδίως της Υπηρεσίας Στήριξης Σταθερότητας (SSA)».

Η παρουσία απανθρακωμένων λειψάνων, αγνώστων σορών στα νεκροτομεία και παράνομων κέντρων κράτησης, ανέφερε η κ. Τέτε, υπογραμμίζει «την ανάγκη για μεταρρύθμιση του τομέα ασφαλείας με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα».

Σημείωσε ότι η συνεχιζόμενη εισροή όπλων έχει οδηγήσει σε «συσσώρευση βαρέων όπλων και αποθηκών πυρομαχικών σε κατοικημένες περιοχές, με σοβαρούς κινδύνους για τους πολίτες», ενώ εξέφρασε την ανησυχία ότι η αστάθεια θα μπορούσε να εμπλέξει και δυνάμεις από την Ανατολική Λιβύη, υπονομεύοντας τη Συμφωνία Κατάπαυσης Πυρός του 2020.

Κάλεσε όλους τους παράγοντες σε αυτοσυγκράτηση: «Δεν είναι ώρα για παιχνίδια ισχύος και μονομερείς ενέργειες· απαιτείται ψυχραιμία».

 Σχετικά με την πολιτική διαδικασία, η κ. Τέτε ανέφερε τη βαθιά δημόσια απογοήτευση που αποτυπώθηκε και σε διαδηλώσεις, επισημαίνοντας ότι «πολλοί Λίβυοι έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στα υφιστάμενα θεσμικά όργανα και ηγεσίες». Τόνισε την «έντονη επιθυμία για πολιτική διαδικασία που θα προωθεί τη συμμετοχή των πολιτών, θα οδηγεί σε εκλογή ηγεσίας με σαφές εντολή και θα προσφέρει ευκαιρίες για ουσιαστική αλλαγή».

«Η στήριξη του Συμβουλίου συμπεριλαμβανομένης της ετοιμότητας του να λάβει μέτρα κατά όσων παρεμποδίζουν τη διαδικασία ή υποκινούν βία και εγκληματικότητα θα είναι κρίσιμη και καθησυχαστική για όλους τους Λίβυους» ανέφερε η κ. Τέτε.