«Έξω καρδιά» οι Έλληνες, σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ - Πού βρίσκονται οι πιο κοινωνικοί Ευρωπαίοι

Οι Έλληνες είναι «έξω καρδιά» και φροντίζουν τις κοινωνικές τους σχέσεις, σύμφωνα με νέα έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Η συγκεκριμένη έκθεση κατατάσσει τους Έλληνες στη δεύτερη θέση μεταξύ των πιο κοινωνικών λαών της Ευρώπης, με τους Σλοβένους να βρίσκονται στην κορυφή.

Τα όσα αποκαλύπτει η έκθεση του ΟΟΣΑ πάντως είναι αρκετά ανησυχητικά για τους λαούς της Ευρώπης, καθώς το 8% των ερωτηθέντων σε 22 χώρες της ΕΕ δηλώνουν ότι δεν έχουν στενούς φίλους, ενώ το 3% αναφέρουν ότι δεν έχουν στενά μέλη της οικογένειάς τους.

Νέοι και άνδρες στην ομάδα «υψηλού κινδύνου»

Οι νέοι και οι άνδρες συγκαταλέγονται στις πιο ευάλωτες ομάδες της Ευρώπης στη μοναξιά, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ με τίτλο «Κοινωνικές Συνδέσεις και Μοναξιά».

Οι άνεργοι και τα άτομα με χαμηλό εισόδημα έχουν επίσης περίπου διπλάσιες πιθανότητες να αναφέρουν ότι αισθάνονται μοναξιά.

Σε 21 ευρωπαϊκές χώρες του ΟΟΣΑ, οι καθημερινές προσωπικές αλληλεπιδράσεις με φίλους και συγγενείς μειώθηκαν σταθερά μεταξύ 2006, 2015 και 2022, ενώ η εξ αποστάσεως επαφή αυξήθηκε μετά την πανδημία COVID.

Το 2022, το ποσοστό των ανθρώπων που ανέφεραν ότι ένιωθαν μοναξιά «τις περισσότερες φορές» ή «όλη την ώρα» τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες ήταν το υψηλότερο στη Γαλλία και τη Λιθουανία, με 11% και 9% αντίστοιχα.

Οι επιπτώσεις της μοναξιάς

Το να περνάς λίγο χρόνο αλληλεπιδρώντας με άλλους και το να νιώθεις μοναξιά συνδέονται με έως και 871.000 θανάτους παγκοσμίως ετησίως.

Η μοναξιά συνδέεται επίσης με χειρότερη απόδοση στην εργασία, υψηλότερο κίνδυνο ανεργίας ή πρόωρης εγκατάλειψης της εκπαίδευσης και μπορεί να διαμορφώσει την εκλογική συμπεριφορά.

«Η επιδείνωση των αποτελεσμάτων των κοινωνικών επαφών για τους νέους (και ιδιαίτερα τους νέους άνδρες) δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητή», αναφέρει η έκθεση του ΟΟΣΑ. «Ενώ η συνεχιζόμενη ακαδημαϊκή έρευνα καταλήγει σε ανάμεικτα αποτελέσματα σχετικά με τον αντίκτυπο της ψηφιακής τεχνολογίας στα συναισθήματα μοναξιάς και αποσύνδεσης, υπάρχει συναίνεση ότι ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούνται τα ψηφιακά εργαλεία, καθώς και οι τύποι διαδικτυακών συμπεριφορών, έχουν σημασία».

Ελλάδα και Σλοβενία οι πιο κοινωνικές χώρες

Η Ελλάδα και η Σλοβενία είναι οι χώρες της ΕΕ με το υψηλότερο ποσοστό ερωτηθέντων που δήλωσαν ότι αλληλεπιδρούν με φίλους ή συγγενείς τουλάχιστον καθημερινά μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ.

Αντιθέτως, η Λιθουανία έχει το υψηλότερο ποσοστό ερωτηθέντων που δεν έχουν αλληλεπιδράσει (είτε αυτοπροσώπως είτε εξ αποστάσεως) με φίλους ή συγγενείς που ζουν κοντά τις τελευταίες επτά ημέρες.

Σε 22 χώρες της ΕΕ, το 8% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι δεν έχουν στενούς φίλους, ενώ το 3% ισχυρίζονται ότι δεν έχουν στενά μέλη της οικογένειας.

Η Ουγγαρία έχει το υψηλότερο ποσοστό ερωτηθέντων που αναφέρουν ότι δεν έχουν κανένα στενό φίλο, ενώ το Βέλγιο έχει το υψηλότερο ποσοστό ερωτηθέντων που αναφέρουν ότι δεν έχουν κανένα στενό μέλος της οικογένειας.

Πώς αντιμετωπίζει η Ευρώπη το ζήτημα της απομόνωσης

Τον Μάιο του 2025, η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας ενέκρινε ψήφισμα που όριζε την κοινωνική σύνδεση ως ουσιαστικό ζήτημα για την παγκόσμια ατζέντα υγείας, όπως σημειώνει το Euronews.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Επιτροπή Κοινωνικής Σύνδεσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχουν επίσης προσδιορίσει την κοινωνική απομόνωση και τη μοναξιά ως προτεραιότητες δημόσιας υγείας.

Σε τοπικό επίπεδο, η Γερμανία, η Δανία, η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Σουηδία και η Ισπανία έχουν εισαγάγει εθνικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση της μοναξιάς.

Για παράδειγμα, στη Φινλανδία, η κυβέρνηση υιοθέτησε το Εθνικό Πρόγραμμα Νεανικής Εργασίας και Πολιτικής για τους Νέους , το οποίο περιλαμβάνει πρωτοβουλίες για την υποστήριξη των νέων στην εύρεση εργασίας, οικονομική συμβουλευτική και θεραπεία μέσω τέχνης, αθλητισμό και κοινωνική προσφορά.

Άλλες χώρες έχουν επίσης θεσπίσει μέτρα, τα οποία στοχεύουν ιδιαίτερα στον τρόπο με τον οποίο η υπερβολική χρήση κινητών τηλεφώνων μπορεί να βλάψει τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.

Για παράδειγμα, για να ενθαρρύνουν τις offline συνδέσεις αντί για τις online επαφές μεταξύ των νέων, η Ελλάδα, το Βέλγιο, η Φινλανδία, η Γαλλία και η Ουγγαρία έχουν περιορίσει ή απαγορεύσει τα τηλέφωνα στα σχολεία.

«Η λιγότερη συμμετοχή σε προσωπικές αλληλεπιδράσεις μπορεί να μειώσει την ανάπτυξη σημαντικών ψυχολογικών δεξιοτήτων στους νέους, καθώς οι πραγματικές συναντήσεις απαιτούν διαφορετικό σύνολο κοινωνικών δεξιοτήτων από αυτό των διαδικτυακών αλληλεπιδράσεων», αναφέρει η έκθεση του ΟΟΣΑ.