Ευρωεκλογές: «Κλίνατε επί δεξιά» λέει η Ευρώπη

Εκτός της Γερμανίας και της Γαλλίας και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι Ευρωεκλογές έδειξαν μετατόπιση του πολιτικού φάσματος προς τα δεξιά. Στην Ισπανία πλήγμα δέχθηκε το κυβερνών κόμμα του Σάντσεθ, ενώ και στην Αυστρία το ακροδεξιό κόμμα FPÖ κατέλαβε την πρώτη θέση στην ευρωκάλπη.

Το σλοβάκικο φιλελεύθερο κόμμα έκανε την έκπληξη, επικρατώντας στις ευρωεκλογές της παράταξης Smer-SD του πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο.

Στον αντίποδα της επικράτησης δεξιών και ακροδεξιών σχηματισμών, στην Πορτογαλία η σοσιαλιστική αντιπολίτευση κέρδισε τις Ευρωεκλογές, ξεπερνώντας ελαφρά την κεντροδεξιά κυβερνητική συμμαχία

Ισπανία: Η δεξιά επικρατεί, πλήγμα για τους Σοσιαλιστές

Η ισπανική δεξιά επικράτησε στις Ευρωεκλογές του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE) του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ, ενώ η διαδικασία σημαδεύτηκε από το θεαματικό ντεμπούτο μίας νέας παράταξης της άκρας δεξιάς.

Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, το Λαϊκό Κόμμα (PP), η αξιωματική αντιπολίτευση, έλαβε περί το 34% των ψήφων και θα στείλει 22 ευρωβουλευτές στις Βρυξέλλες, ενώ οι Σοσιαλιστές περιορίστηκαν στο 30% των ψήφων και θα καταλάβουν 20 έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Το 2019, στις προηγούμενες Ευρωεκλογές, είχε επικρατήσει καθαρά το PSOE (21 έδρες) επί του PP (13 έδρες).

Η παράταξη της άκρας δεξιάς Vox βελτίωσε την επίδοσή της το 2019 και θα καταλάβει έξι έδρες από τέσσερις πριν από πέντε χρόνια, αφού έλαβε 9,62%, έναντι 6,21%.

Ενώ, κάνοντας την έκπληξη της ψηφοφορίας, η παράταξη Se acabo la fiesta («Τέλειωσε η γιορτή»), που ανήκει επίσης στην άκρα δεξιά και ίδρυσε αμφιλεγόμενος YouTuber, έλαβε κάπου 4,5% των ψήφων και θα στείλει στις Βρυξέλλες τρεις ευρωβουλευτές.

Μπροστά στους οπαδούς του, ο Αλβίσε Πέρεθ, ο ιδρυτής της παράταξης, καταφέρθηκε κυρίως εναντίον των μεταναστών, τονίζοντας μεταξύ άλλων πως «οι (ισπανικές) τομάτες χρειάζονται περισσότερα χαρτιά για να βγουν από τη χώρα απ’ ό,τι οι παράνομοι μετανάστες για να μπουν».

Η ριζοσπαστική αριστερά είδε τα ποσοστά της να υποχωρούν κι έχασε μια έδρα από τις έξι που κατέλαβε το 2019, με φόντο τις διαιρέσεις της. Η Sumar, παράταξη που συγκυβερνά με τους Σοσιαλιστές σε εθνικό επίπεδο, θα καταλάβει τρεις έδρες, το Podemos, παράταξη της ριζοσπαστικής αριστεράς, δύο.

«Νέος πολιτικός κύκλος» για τη δεξιά

Ενώ δεν έχει συμπληρωθεί καν ένας χρόνος από τις βουλευτικές εκλογές της 23ης Ιουλίου, τα αποτελέσματα των Eυρωεκλογών επιβεβαίωσαν την τάση που είχε καταγραφεί τότε.

Το PP είχε κερδίσει, αλλά δεν μπόρεσε να σχηματίσει κυβέρνηση ελλείψει επαρκούς υποστήριξης στο κοινοβούλιο, αφού δεν αρκούσαν οι ψήφοι του Vox. Μολονότι οι Σοσιαλιστές ήρθαν δεύτεροι, ο Πέδρο Σάντσεθ κατόρθωσε να παραμείνει στην εξουσία, με την υποστήριξη της αριστεράς και τοπικιστικών παρατάξεων.

Την προεκλογική εκστρατεία μονοπώλησε τις τελευταίες ημέρες στην Ισπανία η έρευνα για άσκηση αθέμιτης επιρροής έναντι ανταλλάγματος και διαφθορά σε βάρος της συζύγου του κ. Σάντσεθ, καθώς η δικαιοσύνη ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα πως κλήθηκε να καταθέσει στις αρχές του Ιουλίου.

Η αντιπολίτευση δεν σταματά έκτοτε να απαιτεί την παραίτηση του κ. Σάντσεθ, ενώ ο πρωθυπουργός βλέπει στην έρευνα αυτή, που κινήθηκε έπειτα από προσφυγή συλλογικότητας προσκείμενης στην άκρα δεξιά, εκστρατεία αποσταθεροποίησης της δεξιάς και της άκρας δεξιάς για να ρίξουν την κυβέρνηση.

Για «νέο πολιτικό κύκλο» έκανε λόγο χθες βράδυ ο ηγέτης του PP Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, επευφημούμενος από υποστηρικτές του, που κραύγαζαν «Ο Φεϊχό στην Μονκλόα» — την έδρα της ισπανικής κυβέρνησης.

Ο Πέδρο Σάντσεθ έχασε το στοίχημα να διαψεύσει τις δημοσκοπήσεις που έφεραν εβδομάδες τώρα τη δεξιά μπροστά.

Η σοσιαλίστρια υποψήφια και υπουργός Οικολογικής Μετάβασης Τερέσα Ριμπέρα αναγνώρισε την ήττα του PSOE, αλλά εκτίμησε πως το PP δεν κατάφερε να μετατρέψει τις ευρωεκλογές σε «δημοψήφισμα εναντίον του επικεφαλής της κυβέρνησης».

Αυστρία: Η άκρα δεξιά επικρατεί

Το ακροδεξιό κόμμα FPÖ κατέλαβε την πρώτη θέση στις Eυρωεκλογές που διεξήχθησαν στην Αυστρία, καταγάγοντας την πρώτη του νίκη σε εθνική εκλογική διαδικασία.

Έλαβε 25,7% των ψήφων, με βάση τα σχεδόν τελικά αποτελέσματα. Ακολούθησαν σε μικρή απόσταση η παράταξη της δεξιάς ÖVP (24,7%), στην κυβέρνηση αυτό το στάδιο, και οι Σοσιαλδημοκράτες του SPÖ (23,2%). Οι Πράσινοι συγκέντρωσαν το 10,7% των ψήφων.

Μετά το πολύκροτο σκάνδαλο Ibiza-gate, το Αυστριακό Κόμμα της Ελευθερίας (FPÖ) δεν είχε εξασφαλίσει παρά μόλις τρεις έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2019, ωστόσο πλέον θα διπλασιάσει τις έδρες που θα καταλάβει στο ημικύκλιο.

Ανέκτησε τη δύναμή του υπό την ηγεσία του ριζοσπαστικού ηγέτη του Χέρμπερτ Κικλ. «Οι ψηφοφόροι (...) έγραψαν ιστορία», είπε με ικανοποίηση σε οπαδούς του στη Βιέννη, καθώς έδειξαν «τη βούληση να εγκαινιάσουν νέα πολιτική εποχή στην Αυστρία και στην Ευρώπη».

Ο κ. Κικλ, ο οποίος ανέλαβε την προεδρία του κόμματος το 2021, κατέκτησε πολλούς ψηφοφόρους χάρη ιδίως στον «αντιεμβολιαστικό» του λόγο, εν μέσω πανδημίας του νέου κορονοϊού, σε μια χώρα που ασφυκτιούσε εξαιτίας των δρακόντειων περιοριστικών μέτρων, τα οποία έφθαναν ως τον εγκλεισμό των ανεμβολίαστων.

Για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο 55χρονος ηγέτης του κόμματος της άκρας δεξιάς δηλώνει πως θέλει η Αυστρία να τηρήσει «ουδετερότητα», καταγγέλλει την ευρωπαϊκή υποστήριξη στο Κίεβο και τις κυρώσεις της ΕΕ στη Μόσχα.

Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, το κόμμα τοποθέτησε παντού αφίσες που έδειχναν την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να αγκαλιάζει τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Μετά την επιτυχία του στις Ευρωεκλογές, το FPÖ θέλει πλέον να κερδίσει και στις βουλευτικές εκλογές, που θα διεξαχθούν στα τέλη Σεπτεμβρίου, αν και δεν υπάρχει καμιά εγγύηση ότι θα βρει εταίρους που θα του επιτρέψουν να κυβερνήσει.

Ο Χέρμπερτ Κικλ ξεκαθάρισε χθες πως επιδιώκει να περάσει σε «νέο στάδιο», που δεν είναι άλλο από «την ομοσπονδιακή καγκελαρία»: «Αυτή η χώρα έχει ανάγκη επικεφαλής της κυβέρνησης που θα ανήκει στο FPÖ», σημείωσε. Ήταν μάλλον χαρακτηριστικό το ότι επιτράπηκε αποκλειστικά και μόνο σε αυστριακά ΜΜΕ να καλύψουν την εκλογική βραδιά της παράταξης.

Η ατμόσφαιρα δεν ήταν ιδιαίτερα γιορτινή στις τάξεις των συντηρητικών, η επίδοση των οποίων ήταν μειωμένη κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το 2019, παρότι το κόμμα φάνηκε ικανοποιημένο που βρέθηκε στη δεύτερη θέση.

Ο συντηρητικός καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ δήλωσε πως έλαβε το «μήνυμα» των εκλογέων, υποσχόμενος να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη τους, σκληραίνοντας ιδίως τον αγώνα εναντίον «της παράνομης μετανάστευσης».

Στην Αυστρία η άκρα δεξιά είναι εδραιωμένη στο πολιτικό σκηνικό από τα χρόνια του 1980. Σε αυτή τη χώρα κυβέρνησε για πρώτη φορά σε εθνικό επίπεδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 2000: κάπου 250.000 άνθρωποι είχαν βγει τότε στους δρόμους για να διαδηλώσουν εναντίον της επιτυχίας του δημαγωγού Γεργκ Χάιντερ.

Το FPÖ, το οποίο ίδρυσαν πρώην ναζί τα χρόνια του 1950, είχε κυβερνήσει εκ νέου μεταξύ του 2017 και του 2019, πάντα μαζί με τους συντηρητικούς.

Στη χώρα των Άλπεων είχαν δικαίωμα ψήφου 6,4 εκατομμύρια πολίτες· καλούνταν να αναδείξουν τα 20 από τα 720 νέα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Πορτογαλία: Οριακή νίκη των αντιπολιτευόμενων Σοσιαλιστών

Στον αντίποδα της επικράτησης δεξιών και ακροδεξιών σχηματισμών, στην Πορτογαλία η σοσιαλιστική αντιπολίτευση κέρδισε τις Ευρωεκλογές, ξεπερνώντας ελαφρά την κεντροδεξιά κυβερνητική συμμαχία που κέρδισε οριακά τις πρόωρες εκλογές του Μαρτίου, υποδεικνύουν τα σχεδόν τελικά επίσημα αποτελέσματα.

Το κόμμα της άκρας δεξιάς Σέγκα κατέλαβε την τρίτη θέση με το 9,8% των ψήφων, επίδοση σχεδόν υποδιπλάσια αυτής των βουλευτικών εκλογών (18%).

Σε μικρή απόσταση ακολούθησε φιλελεύθερη παράταξη που είχε επίσης τερματίσει στην τέταρτη θέση τον Μάρτιο.

Το ψηφοδέλτιο υπό τη σοσιαλίστρια Μάρτα Τεμίντου, της υπουργού Υγείας την περίοδο της πανδημίας του νέου κορονοϊού, κατέλαβε την πρώτη θέση με το 32,1% των ψήφων, έναντι 31,1% που εξασφάλισαν οι υποψήφιοι της κυβερνητικής συμμαχίας, με επικεφαλής 28χρονο δημοσιογράφο που έκανε το ντεμπούτο του στην πολιτική, τον Σεμπαστιάου Μπουγκάλιου.

Οι βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου έβαλαν τέλος σε οκτώ χρόνια διακυβέρνησης των Σοσιαλιστών υπό τον πρωθυπουργό Αντόνιο Κόστα, ο οποίος παραιτήθηκε τον Νοέμβριο, αφού το όνομά του ενεπλάκη σε έρευνα για άσκηση αθέμιτης επιρροής έναντι ανταλλάγματος.

Η συμμαχία της δεξιάς, υπό τον επικεφαλής της νέας κυβέρνησης Λουίς Μοντενέγκρου, επικράτησε με μικρή διαφορά των σοσιαλιστών· δεν διαθέτει πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο, όπου είναι αναγκασμένη να συνεργάζεται είτε με τους αντιπολιτευόμενους σοσιαλιστές είτε με την άκρα δεξιά.

Προσπαθώντας να πείσει τους ψηφοφόρους, η κυβέρνηση ανήγγειλε πακέτα μέτρων σε τομείς όπως η υγεία, η φορολογία, η μετανάστευση... «Αναγνωρίζω, ως ηγέτης αυτής της συμμαχίας, πως δεν επιτύχαμε τον στόχο μας», είπε ο κ. Μοντενέγκρου το βράδυ της Κυριακής (9/6), αφού «συνεχάρη» το Σοσιαλιστικό Κόμμα για τη νίκη του.

Σλοβακία: Το κόμμα του πρωθυπουργού Φίτσο χάνει από τους Φιλελεύθερους

Το Σλοβάκικο φιλελεύθερο κόμμα έκανε την έκπληξη, επικρατώντας στις ευρωεκλογές της παράταξης Smer-SD του πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο, στον οποίο οι επικριτές του προσάπτουν πως τάσσεται υπέρ του προέδρου της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν και ο οποίος τραυματίστηκε σοβαρά πρόσφατα μετά από επίθεση ενόπλου.

Η παράταξη του κ. Φίτσο, ο οποίος εναντιώνεται στη χορήγηση περισσότερης στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, φερόταν να είναι φαβορί με βάση δημοσκοπήσεις, κατά τις οποίες η απόπειρα κατά της ζωής του αύξησε την υποστήριξη σ’ αυτή.

Το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα Smer-SD εξέφρασε μέσω Facebook τα «συγχαρητήριά του στον νικητή των εκλογών», την παράταξη Progresivne Slovensko (PS, «Προοδευτική Σλοβακία»).

Καταγάγοντας δεύτερη συνεχόμενη νίκη στις ευρωεκλογές, η Προοδευτική Σλοβακία εξασφάλισε το 27,81% των ψήφων και θα αναδείξει έξι ευρωβουλευτές, σύμφωνα με αποτελέσματα που μεταδόθηκαν από τον σλοβάκικο Τύπο προτού καν επισημοποιηθούν.

Το Smer-SD, με το 24,76% των ψήφων, θα στείλει πέντε ευρωβουλευτές στις Βρυξέλλες.

Το κόμμα της άκρας δεξιάς Republika κατέλαβε την τρίτη θέση και θα έχει δυο αντιπροσώπους στο ΕΚ, ενώ άλλες δυο παρατάξεις, το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα KDH και η επίσης σοσιαλδημοκρατική παράταξη Hlas-SD, θα έχουν από μια έδρα η καθεμιά.

Σύμφωνα με τον αναλυτή Ντάνιελ Κέρεκες, η απόπειρα δολοφονίας του κ. Φίτσο δεν κινητοποίησε τελικά μόνο τους ψηφοφόρους του Smer-SD, αλλά και αυτούς της PS.

«Δεν ήταν μόνο το Smer-SD αυτό που ωφελήθηκε από την επίθεση. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ειδικά η PS, οι ψηφοφόροι της οποίας ανησυχούν για την εξέλιξη της κατάστασης στη Σλοβακία, σημείωσαν επίσης σημαντική πρόοδο», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Ο Μιχάλ Σίμετσκα, πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επικεφαλής της PS, έκρινε πως «οι ψηφοφόροι έστειλαν πολύ σημαντικό μήνυμα στην κυβέρνηση: κατεβάστε ταχύτητα, δεν μπορείτε να κάνετε ό,τι θέλετε».

Το ποσοστό συμμετοχής (34,38%), ήταν υψηλότερο από ό,τι σε προηγούμενες ευρωεκλογές και πιθανόν αυτό, σύμφωνα με αναλυτές, έφερε περισσότερες ψήφους στην PS.

Η Σλοβακία, χώρα 5,4 εκατομμυρίων κατοίκων, μέλος της ΕΕ και του NATO από το 2004, εκλέγει 15 από τα 720 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.