Φιάσκο με το Jumbo-δώρο στον Τραμπ από το Κατάρ - Δεν μπορεί να πετά εκτός ΗΠΑ

Σε φιάσκο ολκής φαίνεται να οδηγείται η αμφιλεγόμενη κίνηση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποδεχθεί ως προσωπικό δώρο ένα Boeing 747-8 από το Κατάρ για να το χρησιμοποιεί ως Air Force 1.

Το πρακτορείο Reuters σε δημοσίευμά του αναφέρει ότι υπάρχουν σοβαρά ζητήματα ασφαλείας που περιορίζουν δραστικά τις δυνατότητες χρήσης και πτήσης του αεροσκάφους υπό την παρούσα διαμόρφωση εντός των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα το γιγαντιαίο αεροσκάφος που προορίζεται να λειτουργεί ως προσωρινός «ιπτάμενος Λευκός Οίκος», ενδέχεται να απαιτεί συνοδεία μαχητικών αεροσκαφών και να περιορίζεται σε πτήσεις εντός των ΗΠΑ, εκτός εάν υποβληθεί σε σημαντικές και δαπανηρές αναβαθμίσεις ασφαλείας, σύμφωνα με ειδικούς της αεροπορίας και πηγές του κλάδου.

Πρέπει να πετάει με συνοδεία μαχητικών

Ακόμη και με εκτεταμένες βελτιώσεις στα συστήματα επικοινωνιών και άμυνας τους επόμενους μήνες, μετά την ολοκλήρωση πιθανής συμφωνίας, η ανάγκη για στρατιωτική συνοδεία και οι περιορισμοί σε εγχώριες πτήσεις ενδέχεται να παραμείνουν, όπως ανέφεραν οι ειδικοί. Ωστόσο, ο Τραμπ θα μπορούσε να παρακάμψει αυτές τις απαιτήσεις, σημείωσε πρώην αξιωματούχος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ.

Η μετατροπή του πολυτελούς αεροσκάφους θα απαιτούσε αναβαθμίσεις ασφαλείας, ενίσχυση των επικοινωνιών για την αποτροπή υποκλοπών και δυνατότητα αντιμετώπισης εισερχόμενων πυραύλων, σύμφωνα με τους ειδικούς. Το κόστος παραμένει άγνωστο, αλλά εκτιμάται ότι θα είναι υψηλό, δεδομένου ότι το τρέχον πρόγραμμα της Boeing για την κατασκευή δύο νέων αεροσκαφών Air Force One υπερβαίνει τα 5 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αμφιβολίες για την επάρκεια των αναβαθμίσεων

Υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες για το κατά πόσο ένας συνδυασμός συνοδείας μαχητικών και βραχυπρόθεσμων αναβαθμίσεων θα μπορούσε να εξασφαλίσει επαρκή προστασία για τον Πρόεδρο. «Δεν θεωρώ ότι είναι εφικτό», δήλωσε ο Μαρκ Κανσιάν, ανώτερος σύμβουλος στο Τμήμα Άμυνας και Ασφάλειας του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, αναφερόμενος στο σύντομο χρονοδιάγραμμα για τις εκτεταμένες τροποποιήσεις.

«Το Air Force One έχει σχεδιαστεί για να επιβιώνει σε κάθε είδους απειλητικό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένου ενός πυρηνικού πολέμου», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι η αντοχή του αεροσκάφους σε ηλεκτρομαγνητικό παλμό από πυρηνική έκρηξη είναι ενσωματωμένη στα συστήματα και την καλωδίωσή του από τη βάση. «Δεν είναι κάτι που προσθέτεις εκ των υστέρων», υπογράμμισε.

Ο Τραμπ απέρριψε τις επικρίσεις για το σχέδιό του να αποδεχθεί το 13χρονο αεροσκάφος, αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων σύμφωνα με την τιμή καταλόγου, χαρακτηρίζοντας «ανόητη» την απόρριψη της προσφοράς. Επιπλέον, περιέγραψε την απόφαση ως πρακτική, εκφράζοντας απογοήτευση για τις καθυστερήσεις της Boeing στην παράδοση των δύο νέων αεροσκαφών Air Force One, τα οποία επαναδιαπραγματεύτηκε κατά την πρώτη του θητεία.

«Εάν το επιθυμεί και δηλώσει ότι αποδέχεται τους κινδύνους από την έλλειψη των δυνατοτήτων του κανονικού Air Force One, μπορεί να το κάνει», ανέφερε ο πρώην αξιωματούχος της Πολεμικής Αεροπορίας.

Αναγκαιότητα συνοδείας και περιορισμοί

Ενώ το Air Force One σπάνια απαιτεί συνοδεία μαχητικών, το αεροσκάφος του Κατάρ ενδέχεται να τη χρειάζεται για προστασία από πυραυλικές απειλές, καθώς «δεν διαθέτει συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, προειδοποίησης πυραύλων ή άλλα αμυντικά χαρακτηριστικά που εξασφαλίζουν την επιβίωση του Air Force One», δήλωσε ο Ρίτσαρντ Αμπουλάφια, διευθύνων σύμβουλος της συμβουλευτικής εταιρείας AeroDynamic Advisory. Πρόσθεσε ότι τα διεθνή ταξίδια ενδέχεται να απαγορευθούν, καθώς «δεν μπορεί να εξασφαλιστεί το απαιτούμενο επίπεδο ασφάλειας στον διεθνή εναέριο χώρο ή στα αεροδρόμια».

Το Air Force One είναι εξοπλισμένο με προηγμένα αμυντικά συστήματα, όπως φωτοβολίδες, ηλεκτρονικές παρεμβολές και υπέρυθρους ανιχνευτές, που το προστατεύουν από πυραυλικές επιθέσεις. Συνοδεία μαχητικών χρησιμοποιείται σπάνια, κυρίως σε διεθνή ταξίδια ή σε περιόδους αυξημένου κινδύνου, όπως μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.

Τεχνικές και λειτουργικές αναβαθμίσεις

Η κυβέρνηση ανέθεσε στην L3Harris Technologies την επισκευή του 747, εν αναμονή της παράδοσης των δύο νέων αεροσκαφών Air Force One από την Boeing. Οι αναβαθμίσεις ενδέχεται να περιλαμβάνουν εγκατάσταση συστήματος επικοινωνιών για τη διαχείριση ευαίσθητων λειτουργιών του Λευκού Οίκου, καθώς και τροποποιήσεις στο εσωτερικό του αεροσκάφους ώστε να φιλοξενεί τον Τραμπ, το επιτελείο του, τη Μυστική Υπηρεσία και τον Τύπο, σύμφωνα με τον Ντάγκλας Μπίρκι, εκτελεστικό διευθυντή του Ινστιτούτου Αεροδιαστημικών Μελετών Μίτσελ.

Οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ θα πρέπει να εγκαταστήσουν νέα χαρακτηριστικά ασφαλείας και, πιθανώς, νέες καλωδιώσεις πριν το αεροσκάφος χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά του Προέδρου, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί.

Καθυστερήσεις στο πρόγραμμα Air Force One

Το πρόγραμμα Air Force One, που ξεκίνησε πριν από μία δεκαετία, αντιμετωπίζει χρόνιες καθυστερήσεις. Η παράδοση δύο νέων Boeing 747-8 έχει προγραμματιστεί για το 2027, τρία χρόνια αργότερα από το αρχικό χρονοδιάγραμμα. Το 2018, η Boeing ανέλαβε σύμβαση 3,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή των αεροσκαφών, με το κόστος να έχει πλέον εκτοξευθεί στα 4,7 δισεκατομμύρια δολάρια. Η εταιρεία έχει επίσης επιβαρυνθεί με ζημίες 2,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Τα αεροσκάφη προορίζονταν αρχικά για τη ρωσική αεροπορική εταιρεία Transaero, η οποία χρεοκόπησε το 2015. Η χρήση υφιστάμενων πλαισίων αποσκοπούσε στη μείωση του κόστους, αλλά οι δαπάνες μετασκευής υπερέβησαν σημαντικά την αρχική εκτίμηση.

Τον Φεβρουάριο του 2025, ο Τραμπ περιηγήθηκε σε ένα Boeing 747-8 που κατασκευάστηκε για το Κατάρ, προκειμένου να αναδείξει τις καθυστερήσεις του προγράμματος. Ο Λευκός Οίκος δήλωσε τότε ότι η επίσκεψη επέτρεψε στον Τραμπ να «εξετάσει νέο υλικό και τεχνολογία», χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις.

Το ιστορικό του αεροσκάφους

Το αεροσκάφος χρησιμοποιούνταν αρχικά από την Qatar Amiri, την κρατική εταιρεία VIP πτήσεων του Κατάρ, για τη μεταφορά μελών της βασιλικής οικογένειας και κυβερνητικών αξιωματούχων. Το 2023, πωλήθηκε στην Global Jet Isle of Man, ιδιωτική εταιρεία ναύλωσης, η οποία αρνήθηκε να σχολιάσει.

Η αναφερόμενη αξία των 400 εκατομμυρίων δολαρίων αμφισβητείται. Αναλυτές της Cirium εκτιμούν ότι ένα μεταχειρισμένο 747-8 αξίζει περίπου το ένα τέταρτο αυτού του ποσού, ενώ έμπορος VIP αεροσκαφών υποστηρίζει ότι το προσαρμοσμένο εσωτερικό του αεροσκάφους ενδέχεται να έχει μεγαλύτερη αξία από το ίδιο το πλαίσιο.