Γυναικοκτονίες: Στοιχεία σοκ για την Ελλάδα - Γιατί δεν αρκεί μόνο το panic button
Κυριακή Γρίβα, 28 ετών. Το πιο πρόσφατο θύμα μιας ακόμη γυναικοκτονίας, που ξεψύχησε έξω ακριβώς από το αστυνομικό τμήμα των Αγίων Αναργύρων, δίπλα στη σκοπιά.
Εκεί όπου είχε πάει για να καταγγείλει τον πρώην σύντροφό της. Μια νέα κοπέλα που έχασε τη ζωή της, από τα χέρια που κάποτε, κρατούσε με το δικό της χέρι. Μόνο που τώρα, ήταν «οπλισμένα» μ’ ένα κουζινομάχαιρο και την κάρφωσαν πισώπλατα, σύμφωνα με τις μαρτυρίες.
Βασιλική, 54 ετών, μητέρα. Βρέθηκε άγρια δολοφονημένη από τον σύντροφό της. 14 μαχαιριές της στέρησαν τη ζωή και τα τρία παιδιά της.
43 ετών, χωρισμένη μητέρα ενός παιδιού.Βρέθηκε νεκρή μέσα στο σπίτι της στη Σαλαμίνα, από τον 71χρονο σύντροφό της. Στο σημείο οι αρχές εντόπισαν δύο κάλυκες.
Γεωργία, 41 ετών. Βρέθηκε κατακρεουργημένη μέσα σ’ ένα μπαούλο,από τον πατέρα του παιδιού που κυοφορούσε στα σπλάχνα της. Το θύμα της πρώτης γυναικοκτονίας για το 2024.
Και ο κατάλογος είναι μακρύς. Ένας κατάλογος «ποτισμένος» με αίμα, οργή, κακοποίηση, τοξικότητα. Έμφυλη βία. Η Καρολάιν, η Βασιλική, η Ελένη, η Ανίσα, η Μόνικα, η Ελόνα, η Τζεβριέ, η Νεκταρία… Σύζυγοι, σύντροφοι, μητέρες, κόρες, αδελφές, φίλες…
Γυναικοκτονίες: Στοιχεία σοκ για την Ελλάδα
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα το κύμα των γυναικοκτονιών κορυφώθηκε το 2021 με 23 θύματα, αλλά και το 2022 με 24 θύματα, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Πέρυσι ο αριθμός αυτός, σύμφωνα με την ίδια πηγή, άγγιξε τις 13. Τι είναι όμως αυτό που οπλίζει το χέρι του δράστη; Η λέξη που κρύβεται στο «παρασκήνιο» της οργής, είναι η λέξη «τοξικότητα». Κοινός παρονομαστής σε πολλές υποθέσεις, λέει μέσω του Flash.gr, ο Δημήτρης Παπαδημητριάδης, ψυχίατρος - ψυχοθεραπευτής….
«Όλες οι γυναικοκτονίες, έχουν ως κοινό παρονομαστή έναν τοξικό ανδρισμό κατά τον οποίο οι άνδρες δεν δέχονται να παραχωρούν καθόλου τον έλεγχο για οτιδήποτε, προκειμένου να μπορούν να ελέγχουν το άλλο φύλο, τις συντρόφους τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Που σημαίνει έλεγχο του τρόπου με τον οποίο επιλέγουν εκείνες να ζουν, των ενδιαφερόντων τους, του κοινωνικού τους κύκλου. Θέλουν να έχουν γνώση και γνώμη και ενίοτε βάζουν όρια τα οποία προέρχονται από το δικό τους φαντασιοσικό τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο για τη σχέση.
Και βέβαια επειδή οι άνθρωποι αυτοί που έχουν αυτόν τον τοξικό ανδρισμό, είναι ιδιαίτερα ζηλότυποι, δεν είναι πολύ σπάνιο να βλέπουμε όχι απαραίτητα γυναικοκτονίες, αλλά πολλούς καυγάδες και ιδιαίτερες συμπεριφορές με ψυχολογική κακοποίηση ή άλλα επίπεδα κακοποίησης, ακόμα και σεξουαλικής, που δημιουργείται από αυτήν την ανάγκη τους για απόλυτο έλεγχο.»
Τα χρόνια της πανδημίας, οι βίαιες αυτές συμπεριφορές κορυφώθηκαν. Η Ελλάδα, εμφάνισε μια θλιβερή πρωτιά. Την υψηλότερη ετήσια αύξηση στις γυναικοκτονίες, ανάμεσα σε 20 ευρωπαϊκές χώρες, με άνοδο 187,5 % μέσα σε ένα χρόνο. Από το ’20 μέχρι το ’21. Τα στοιχεία που αποκάλυψε η έρευνα «Ο ακήρυχτος πόλεμος στις γυναίκες στην Ευρώπη», που πραγματοποιήθηκε από το Μεσογειακό Ινστιτούτο, είναι σοκαριστικά.
ΟΗΕ: 133 γυναίκες νεκρές την ημέρα το 2022
Το ίδιο σοκαριστικά είναι και τα στοιχεία του ΟΗΕ. Από τις 81.100 γυναίκες που δολοφονήθηκαν παγκοσμίως, το 2022, οι 48.800 εκτιμάται ότι δολοφονήθηκαν από μέλη της οικογένειάς τους ή συντρόφους, που έβαψαν τα χέρια τους με το αίμα τους. Δηλαδή, κατά μέσο όρο, περίπου 133 γυναίκες ή κορίτσια ημερησίως, «έσβηναν βίαια» από δράστες που γνώριζαν, ερωτεύτηκαν, εμπιστεύτηκαν… Τι είναι όμως αυτό που τις κρατά κοντά σε αυτά τα πρόσωπα, που συνήθως έχουν εκδηλώσει βίαιη συμπεριφορά και κατά το παρελθόν; Η απάντηση κρύβεται κάπου ανάμεσα στην ελπίδα, το φόβο, την ανάγκη για αγάπη, τις απειλές και τις συνέπειες, σύμφωνα με τον κύριο Παπαδημητριάδη…
«Αυτό που διεγείρεται, είναι η ανάγκη να πάρουν αγάπη -που την παίρνουν με το σταγονόμετρο. Ή ματαιώνονται από την πορεία μιας τέτοια σχέσης , από αυτόν τον τοξικό άνδρα που γίνεται κακοποιητικός και δείχνει ξαφνικά τον χειρότερο εαυτό του και μετά τον καλύτερο και μετά τον χειρότερο. Και αυτή η εναλλαγή, ενεργοποιεί ακόμη περισσότερο την ανάγκη της γυναίκας να συνυπάρξει με περισσότερη αγάπη.
Κι έτσι -χωρίς να σημαίνει ότι είναι αδυναμία χαρακτήρα- εγκλωβίζεται αφενός, αφετέρου φοβάται διότι αυτοί οι άνθρωποι είναι πολύ απειλητικοί , εξαιρετικά χειριστικοί και πολλές φορές υπάρχει αυτή η σκέψη η δεύτερη στο πίσω μέρος του μυαλού, ότι αν αντιδράσουν οι γυναίκες, είναι πιθανόν να υποστούν περισσότερες συνέπειες. Κι έτσι από ανησυχία γνήσια, για τον εαυτό τους, για τους δικούς τους αγαπημένους ανθρώπους, την οικογένειά τους, τα παιδιά τους, ακόμη και για τα κατοικίδιά τους , παραμένουν σε αυτές τις σχέσεις κατ’ επιλογή, με την ελπίδα πάντα, αλλά και με το φόβο ότι θα υπάρχουν συνέπειες, αν δραπευτεύσουν από τις σχέσεις.»
Μάλιστα σε περιπτώσεις που ο σύντροφος πλέον έχει περάσει στην ιστορία, με την έννοια ότι είναι ένας πρώην σύντροφος, δεν είναι ασυνήθιστο να βλέπουμε σε ανθρώπους που έχουν αυτή την προσωπικότητα, σύμφωνα με τον έγκριτο ψυχίατρο, ψυχοθεραπευτή, εκρήξεις θυμού ή εκ νέου προσπάθειες παρέμβασης στη ζωή της πρώην συντρόφου, διότι πάλι υπάρχει ένα εγχείρημα να ανακτηθεί αυτός ο έλεγχος ο χαμένος.
Και το δυστύχημα, είναι ότι οι γυναίκες πολλές φορές μπαινοβγαίνουν σε αυτές τις σχέσεις, διότι αυτοί οι άνδρες συνηθίζουν να επανέρχονται μετανιωμένοι και να κάνουν μεγάλες ενέργειες μέσα από τις οποίες προσπαθούν να δείξουν το συνεχιζόμενο ενδιαφέρον τους και την αφοσίωσή τους.
Υπάρχουν ωστόσο και περιπτώσεις γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, που θέλουν να ζητήσουν ουσιαστική βοήθεια, αλλά η οικονομική τους δυσπραγία, δεν τους το επιτρέπει, τονίζει η κυρία Έρικα Καζάνη, δικηγόρος– συνεργάτης του κέντρου Διοτίμα και μέλος της νομικής του ομάδας, που προσφέρει από το 1989 δωρεάν νομική βοήθεια και ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε επιζώσες ενδοοικογενειακής βίας…
«Η δωρεάν νομική βοήθεια, είναι κάτι αρκετά σημαντικό γιατί πολλές φορές και το κόστος των δικαστηρίων είναι κάτι το οποίο μπορεί να αποθαρρύνει τα θύματα από το να καταγγείλουν. Το οικονομικό λειτουργεί δυστυχώς ανασταλτικά»
«Το Panic button δεν αρκεί. Αν πατηθεί το κουμπί, μετά που θα επιστρέψει αυτή η γυναίκα;»
«Σύμμαχος» των γυναικών αυτών, είναι σε κάποιες περιπτώσεις το γνωστό Panic Button . Μια εφαρμογή που παρέχεται δωρεάν στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Σύμφωνα μάλιστα με έκθεση του ’23, της Γ.Γ. Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, συνολικά 2.870 γυναίκες- θύματα είχαν ενημερωθεί από τις Γενικές Αστυνομικές Διευθύνσεις Αττικής και Θεσσαλονίκης, ενώ 738 την είχαν εγκαταστήσει μέχρι το τέλος του περασμένου Οκτωβρίου.
Οι ενεργοποιήσεις του «κουμπιού πανικού», για εκείνο το διάστημα, ανέρχονταν στις 120. Και το ερώτημα, μας λέει η κυρία Καζάνη, είναι τι γίνεται μετά;
«Αυτό μπορεί να συμβεί, να χρησιμοποιηθεί, αλλά αν δούμε συνδυαστικά την έλλειψη δομών φιλοξενίας γυναικών θυμάτων βίας, το ότι το panic button έχει εγκατασταθεί σ’ έναν μικρό σχετικά αριθμό, είναι μια σταγόνα στον ωκεανό. Σημασία έχει να είναι συνολικά πλαισιωμένες. Δηλαδή εάν πατηθεί το κουμπί και πράγματι έρθει η Άμεση Δράση για παράδειγμα και μεταβεί στο αστυνομικό τμήμα και κάνει και τη μήνυση, μετά τι θα γίνει; Που θα επιστρέψει; Που θα πάει αυτή η γυναίκα; Σημαντική είναι η ανάγκη για το αύριο της γυναίκας, για να μπορέσει να αισθανθεί ότι θα υπάρχει ένα πλαίσιο ασφαλείας.»
